The Project Gutenberg EBook of La Sinjorino el la Maro, by Henrik Ibsen This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org Title: La Sinjorino el la Maro Author: Henrik Ibsen Translator: Odd Tangerud Release Date: September 5, 2006 [EBook #19182] Language: Esperanto *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA SINJORINO EL LA MARO *** Produced by William Walter Patterson and Andrew Sly
Teatr'aĵ'o en kvin akt'o'j
(Fru'e'n fra havet)
1888
Traduk'is:
Odd Tangerud
El'don'ej'o: Jec Scandinavia a/s
Postboks 28, N — 3401 Lier
Tlf. 32 85 50 03. Fax. 32 85 50 82
ISBN 82-91707-50-2
Rol'o'j:
(La intrig'o okaz'as somer'e en mal'grand'a urb'o ĉe fjord'o en nord'a Norvegi'o.)
(La dom'o de doktor'o Wangel. Tegment'it'a verand'o mal'dekstr'e. Ĝarden'o antaŭ'e kaj ĉirkaŭ'e. Mal'supr'e de la verand'o est'as flag'stang'o. Dekstr'e en la ĝarden'o est'as laŭb'o kun tabl'o kaj seĝ'o'j. Heĝ'a bar'il'o kun mal'grand'a en'ir'ej'a pord'o en la fon'o. Mal'antaŭ la bar'il'o est'as voj'o al la mar'bord'o. Ale'o laŭ la voj'o. Inter la arb'o'j vid'iĝ'as la fjord'o kaj alt'a'j mont'o'dors'o'j kaj mont'o'pint'o'j en la mal'proksim'ej'o. Est'as varm'a kaj bril'e klar'a somer'maten'o.)
(Ballested, mez'aĝ'a, vest'it'a en mal'nov'a velur'jak'o kaj kun larĝ'rand'aĵ'a art'ist'ĉapel'o, star'as apud la flag'stang'o ord'ig'ant'e la ŝnur'o'n. La flag'o kuŝ'as sur la ter'o. Iom for'e de li star'as pentr'o'stabl'o kun streĉ'it'a tol'o. Flank'e de ĝi kuŝ'as fald'ebl'a seĝ'o, penik'o'j, paletr'o kaj pentr'ist'a kest'et'o.)
(Bolette Wangel ven'as sur la verand'o'n tra la mal'ferm'it'a ĝarden'ĉambr'a pord'o. Ŝi port'as grand'a'n vaz'o'n kun flor'o'j, kiu'n ŝi met'as sur la tabl'o'n.)
BOLETTE
Nu, Ballested, — ĉu vi sukces'as ĝi'n supr'e'n'tir'i?
BALLESTED
Jes ja, fraŭl'in'o. Est'as simpl'a afer'o. — Pardon'u, — ĉu vi atend'as fremd'ul'o'j'n vizit'e hodiaŭ?
BOLETTE
Jes, ni atend'as ĉef'instru'ist'o'n Arnholm ĉi tie'n antaŭ'tag'mez'e. Li ven'is al la urb'o ĉi-nokt'e.
BALLESTED
Arnholm? Atend'u iom'et'e —. Ĉu li ne nom'iĝ'is Arnholm, tiu guvern'ist'o ĉi tie antaŭ kelk'a'j jar'o'j?
BOLETTE
Jes. Ĝust'e li.
BALLESTED
Jen, jen. Li do re'ven'os ĉi tie'n de'nov'e.
BOLETTE
Ĝust'e tial ni dezir'as flag'i.
BALLESTED
Jes, est'as ja ver'e konven'e.
(Bolette ir'as en la ĝarden'a'n ĉambr'o'n.)
(Iom post'e Lyngstrand ven'as laŭ la voj'o dekstr'e, kaj halt'as interes'at'e vid'ant'e la stabl'o'n kaj la pentr'ist'a'j'n aĵ'o'j'n. Li est'as mal'dik'a, jun'a vir'o, simpl'e vest'it'a sed bon'ord'e; kaj li aspekt'as mal'fort'e.)
LYNGSTRAND
(de ekster'e de la heĝ'o) Bon'a'n maten'o'n.
BALLESTED
(turn'as si'n) Ho —! Bon'a'n maten'o'n. (Supr'e'n'lev'as la flag'o'n.) Jen, jen, — Nun lev'iĝ'as la balon'o. (Fiks'as la ŝnur'o'n, kaj iom ord'ig'as ĉe la stabl'o.) Bon'a'n maten'o'n, estim'at'o. Mi tamen ne hav'as la plezur'o'n —
LYNGSTRAND
Aspekt'e vi est'as pentr'ist'o, vi.
BALLESTED
Kompren'ebl'e. Ĉu mi ne ankaŭ est'us pentr'ist'o?
LYNGSTRAND
Jes, mi vid'as. — Ĉu vi permes'as, ke mi en'ir'u?
BALLESTED
Vi ebl'e vol'as rigard'i?
LYNGSTRAND
Jes, mi eg'e vol'us.
BALLESTED
Ho, ankoraŭ ne est'as io konsider'ind'a por rigard'i. Sed bon'vol'u. Proksim'iĝ'u.
LYNGSTRAND
Dank'o'n, dank'o'n. (Li proksim'iĝ'as tra la krad'pord'o.)
BALLESTED
(pentr'as) Jen la fjord'o inter la insul'o'j, pri kiu'j mi nun labor'as.
LYNGSTRAND
Mi ja vid'as.
BALLESTED
Sed mank'as ankoraŭ la figur'o. En la ĉi-tie'a urb'o ne'ebl'as trov'i model'o'n.
LYNGSTRAND
Ĉu est'u ankaŭ figur'o?
BALLESTED
Jes. Ĉe tiu rif'o en la antaŭ'o kuŝ'u du'on'e mort'a mar'vir'in'o.
LYNGSTRAND
Kial ŝi est'u du'on'e mort'a?
BALLESTED
Ŝi erar'e naĝ'is el la mar'o, kaj ne pov'as re'trov'i la voj'o'n el'e'n. Kaj nun ŝi kuŝ'as tie, kaj pere'as en la sen'sal'a akv'o, vi kompren'as.
LYNGSTRAND
Nu, tiel.
BALLESTED
Est'as la sinjor'in'o en ĉi tiu dom'o, kiu don'is al mi la ide'o'n tio'n pentr'i.
LYNGSTRAND
Kio'n vi fin'e nom'u la bild'o'n?
BALLESTED
Mi intenc'as nom'i ĝi'n “La fin'o de la mar'vir'in'o”.
LYNGSTRAND
Konven'as bon'e. — Vi cert'e far'os i'o'n bon'a'n el tio.
BALLESTED
(rigard'as li'n) Fak'ul'o ebl'e?
LYNGSTRAND
Pentr'ist'o, vi sugest'as?
BALLESTED
Jes.
LYNGSTRAND
Ne, mi ne est'as. Sed mi far'iĝ'os skulpt'ist'o. Mi nom'iĝ'as Hans Lyngstrand.
BALLESTED
Nu, vi est'as skulpt'ist'o? Jes ja, la art'o skulpt'i ankaŭ est'as bel'a art'o. — Mi opini'as, ke mi foj'e vid'is vi'n sur la strat'o. Ĉu vi est'as long'e loĝ'int'a ĉi tie?
LYNGSTRAND
Ne, nur du semajn'o'j'n. Sed mi prov'os trov'i ebl'ec'o'n rest'ad'i la tut'a'n somer'o'n.
BALLESTED
Ĝu'i la agrabl'a'n naĝ'ej'a'n viv'o'n? Ĉu?
LYNGSTRAND
Jes. Mi prov'os re'gajn'i mi'a'j'n fort'o'j'n.
BALLESTED
Ĉu mal'san'a?
LYNGSTRAND
Jes, mi iom mal'san'et'as. Sed ne est'as danĝer'e. Est'as nur iom'a anheleco en la brust'o.
BALLESTED
Ba! — bagatel'aĵ'o! Tamen vi dev'us vizit'i iu'n spert'a'n kurac'ist'o'n.
LYNGSTRAND
Mi intenc'is foj'e demand'i al doktor'o Wangel.
BALLESTED
Jes, far'u. (rigard'as mal'dekstr'e'n) Jen de'nov'e ven'as vapor'ŝip'o. Plen'ŝtop'it'a de pasaĝer'o'j sur'bord'e. Est'as ja mir'ind'a kresk'o en la feri'ad'o la last'a'j'n jar'o'j'n.
LYNGSTRAND
Jes, ver'e est'as vigl'a trafik'o, mi opini'as.
BALLESTED
Ven'as ankaŭ amas'o da somer'gast'o'j. Mi oft'e tim'as, ke ni'a bel'a urb'o perd'u si'a'n karakter'o'n pro tiu fremd'aĵ'o.
LYNGSTRAND
Ĉu vi nask'iĝ'is en la urb'o?
BALLESTED
Ne, tio ne. Sed mi akla — aklimatigis mi'n. Mi sent'as mi'n lig'it'a al la lok'o per la lig'o'j de temp'o kaj kutim'o.
LYNGSTRAND
Vi do loĝ'as ĉi tie long'e?
BALLESTED
Nu, dek sep . ..dek ok jar'o'j'n. Mi ven'is kun la teatr'a grup'o de Skive. Sed jen ni akir'is financ'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n. La grup'o dis'solv'iĝ'is, kaj dis'ir'is ĉiu'j laŭ la vent'o.
LYNGSTRAND
Sed vi mem do rest'is?
BALLESTED
Mi rest'is. Kaj pri tio mi profit'is. Tiam mi ĉef'e labor'is en la dekoraci'a fak'o, vi sci'u.
(Bolette el'ven'as kun balanc'seĝ'o, kiu'n ŝi met'as sur la verand'o'n.)
BOLETTE
(parol'as en la direkt'o de la ĝarden'a ĉambr'o) Hilde, — vid'u ĉu vi pov'as trov'i la brod'it'a'n pied'benk'et'o'n de patr'o.
LYNGSTRAND
(proksim'iĝ'as al la verand'o kaj salut'as) Bon'a'n maten'o'n, fraŭl'in'o Wangel!
BOLETTE
(ĉe la rel'o) Ho ĉu, est'as vi sinjor'o Lyngstrand? Bon'a'n maten'o'n. Pardon'u moment'o'n, — mi nur — (en'ir'as en la dom'o'n)
BALLESTED
Vi do kon'as la famili'o'n?
LYNGSTRAND
Ne sufiĉ'e. Mi nur renkont'is la fraŭl'in'o'j'n ie kaj ie ĉe ali'ul'o'j. Mi iom'et'e parol'is kun la sinjor'in'o dum la last'a muzik'ad'o en la “La Vid'ej'o”. Ŝi dir'is, ke bon'vol'e mi pov'us vizit'i ili'n.
BALLESTED
Ho ja, — vi dev'us kultiv'i tiu'n kon'at'ec'o'n.
LYNGSTRAND
Jes, mi ja intenc'as far'i vizit'o'n. Vizit'et'o'n. Se mi nun trov'us okaz'o'n —
BALLESTED
Ho, ĉu — okaz'o'n — (rigard'as mal'dekstr'e'n) Mort'o kaj plag'o! (kolekt'as si'a'j'n aĵ'o'j'n) La vapor'ŝip'o ja est'as ĉe la kaj'o. Mi dev'as rapid'i al la hotel'o. Ebl'e kelk'a'j el la nov'al'ven'ant'a'j bezon'as mi'n. Mi ja ankaŭ praktik'as kiel raz'ist'o kaj friz'ist'o, vi sci'u.
LYNGSTRAND
Aspekt'e vi est'as tre mult'flank'a.
BALLESTED
Oni dev'as sci'i ak — aklimatiz'i si'n en divers'a'j fak'o'j en la urb'et'o'j. Se vi foj'e bezon'us i'o'n pri har'ar'o, — iom da pomad'o aŭ tio'spec'a'n, vi nur demand'u pri danc'instru'ist'o Ballested.
LYNGSTRAND
Danc'instru'ist'o —?
BALLESTED
Estr'o de la “Korn'asoci'o”, se vi bon'vol'as. Hodiaŭ ni koncert'os supr'e en “La Vid'ej'o”. Adiaŭ, — adiaŭ! (Li for'ir'as kun si'a'j pentr'aĵ'o'j tra la bar'il'pord'o kaj daŭr'ig'as dekstr'e'n.)
(Hilde el'ven'as kun la pied'benk'et'o. Bolette al'port'as pli'a'j'n flor'o'j'n. Lyngstrand salut'as al Hilde, de si'a star'o en la ĝarden'o.)
HILDE
(ĉe la rel'o, ne re'e'n salut'ant'e) Bolette dir'is, ke hodiaŭ vi kuraĝ'is en'e'n ven'i.
LYNGSTRAND
Jes, mi permes'is al mi en'ir'i.
HILDE
Vi far'is vi'a'n maten'a'n promen'ad'o'n, ĉu?
LYNGSTRAND
Ho ne, — ne long'a'n promen'ad'o'n hodiaŭ.
HILDE
Ĉu vi naĝ'is?
LYNGSTRAND
Jes, mi ban'is mi'n temp'et'o'n. Mi vid'is vi'a'n patr'in'o'n. Ŝi en'ir'is si'a'n band'o'met'o'n.
HILDE
Kiu far'is?
LYNGSTRAND
Vi'a patr'in'o.
HILDE
Nu tiel, nu. (Ŝi met'as la benk'et'o'n antaŭ la balanc'seĝ'o'n.)
BOLETTE
(kvazaŭ inter'romp'ant'e) Ĉu vi ne vid'is la boat'o'n de patr'o tie sur la fjord'o?
LYNGSTRAND
Jes, ŝajn'is al mi, ke vel'boat'o stir'iĝ'is ĉi-direkt'e'n.
BOLETTE
Cert'e est'as patr'o. Li vizit'is mal'san'ul'o'j'n sur la insul'o'j. (Ŝi ord'ig'as i'o'n sur la tabl'o.)
LYNGSTRAND
(star'as sur la unu'a ŝtup'o de la ŝtup'ar'o de la verand'o) Ho, kiel per flor'o'j bel'ig'it'e —!
BOLETTE
Jes, ĉu ne est'as bel'e?
LYNGSTRAND
Ho, ver'e delikat'e. Aspekt'as kvazaŭ est'as solen'aĵ'o en la dom'o.
HILDE
Jes, tamen est'as.
LYNGSTRAND
Mi kompren'is. Est'as la dat're'ven'o de vi'a patr'o, ĉu?
BOLETTE
(avert'e al Hilde) Hm — hm!
HILDE
(sen'atent'e) Ne, tiu de patr'in'o.
LYNGSTRAND
Nu tiel, — Est'as tiu de vi'a patr'in'o.
BOLETTE
(mal'laŭt'e, koler'e) Ĉu do, Hilde —!
HILDE
(sam'e) Las'u mi'n! (al Lyngstrand) Vi ir'os hejm'e'n nun por maten'manĝ'i, ĉu?
LYNGSTRAND
(mal'supr'e'n'ir'as) Jes, mi dev'us met'i i'o'n en la stomak'o'n.
HILDE
Vi cert'e trov'as la regal'o'n bon'a tie en la hotel'o?
LYNGSTRAND
Mi ne plu loĝ'as en la hotel'o. Est'as tro mult'e'kost'e por mi.
HILDE
Kie vi do nun loĝ'as?
LYNGSTRAND
Nun mi loĝ'as ĉe sinjor'in'o Jensen.
HILDE
Kiu sinjor'in'o Jensen?
LYNGSTRAND
La akuŝ'ist'in'o.
HILDE
Pardon'u, sinjor'o Lyngstrand, sed efektiv'e mi hav'as ali'a'j'n far'end'aĵ'o'j'n nun ol —
LYNGSTRAND
Ho, mi ja ne dev'us tiel parol'i.
HILDE
Kio'n do?
LYNGSTRAND
Tio'n, kio'n mi dir'is.
HILDE
(rigard'as li'n mezur'e; ne'indulg'e) Mi ne kompren'as vi'n.
LYNGSTRAND
Ne, ne. Sed mi do dir'u adiaŭ al la fraŭl'in'o'j ĝis ven'ont'e.
BOLETTE
(ven'as sur la ŝtup'ar'o'n) Adiaŭ, adiaŭ, sinjor'o Lyngstrand. Vi ver'e dev'as pardon'i ni'n hodiaŭ —. Sed iam post'e, — kiam vi hav'as bon'a'n temp'o'n — kaj kiam vi hav'as la em'o'n, — vi absolut'e far'u vizit'o'n por vid'i patr'o'n kaj — kaj ankaŭ ni'n ali'a'j'n.
LYNGSTRAND
Jes, mult'a'n dank'o'n. Mi ver'e dezir'as far'i tio'n.
(Li salut'as kaj el'ir'as tra la krad'pord'o. Preter'pas'ant'e sur la voj'o ekster'e mal'dekstr'e, li salut'as ankoraŭ unu foj'o'n al la verand'o.)
HILDE
(du'on'laŭt'e) Adiaŭ, sinjor'o! Bon'vol'u salut'i sinjor'in'o'n Jensen de mi.
BOLETTE
(mal'laŭt'e, tir'as ŝi'a'n brak'o'n) Hilde —! Petol'aĉ'a infan'o! Ĉu vi tut'e frenez'iĝ'as! Li pov'us ja aŭd'i vi'n!
HILDE
Pa, — ĉu vi opini'as, ke mi atent'as pri tio.
BOLETTE
(rigard'as dekstr'e'n) Jen ven'as patr'o.
(Doktor'o Wangel, en vojaĝ'kostum'o kaj kun valiz'o en la man'o, ven'as laŭ la voj'et'o de dekstr'e.)
WANGEL
Jen mi re'ven'as, knab'in'et'o'j!
(Li en'ir'as tra la bar'il'pord'o.)
BOLETTE
(ir'as al li renkont'e mal'supr'e en la ĝarden'o) Ho, bon'e ke vi ven'as.
HILDE
(Ankaŭ ŝi ir'as al li.) Ĉu vi ĉio'n fin'is por hodiaŭ, pa'ĉj'o?
WANGEL
Ho ne, post'e mi dev'os iom'et'e labor'i en la ofic'ej'o. — Dir'u, — ĉu Arnholm ven'is?
BOLETTE
Jes, li ven'is ĉi-nokt'e. Ni inform'iĝ'is en la hotel'o.
WANGEL
Do vi li'n ankoraŭ ne vid'is?
BOLETTE
Ne. Sed li cert'e vizit'os ni'n antaŭ'tag'mez'e.
WANGEL
Jes, li cert'e far'os.
HILDE
(tir'as li'n) Pa'ĉj'o, rigard'u do.
WANGEL
(rigard'as al la verand'o) Jes, mi ja vid'as, infan'o. — Est'as ja ver'e pomp'e.
BOLETTE
Jes, ni bel'e ornam'is, ĉu ne?
WANGEL
Jes, ver'e, ver'e. — Ĉu — ĉu ni est'as sol'a'j en la dom'o nun?
HILDE
Jes, ŝi el'ir'is —
BOLETTE
(inter'romp'as) Patr'in'o naĝ'as.
WANGEL
(Rigard'as amik'e al Bolette kaj frap'et'as ŝi'a'n kap'o'n. Post'e li dir'as iom hezit'e:) Aŭskult'u nun, knab'in'et'o'j, — ĉu vi vol'as las'i ĉio'n ĉi star'i tiel la tut'a'n tag'o'n? Kaj ankaŭ la flag'o'n supr'e la tut'a'n tag'o'n?
HILDE
Ho, tio'n vi do pov'as imag'i, pa'ĉj'o!
WANGEL
Hm, — nu ja. Sed vi do —
BOLETTE
(okul'um'as kaj kap'sign'as al li) Vi ja kompren'as, ke ni ĉio'n far'is por lern'ej'estr'o Arnholm. Kiam tia bon'a amik'o la unu'a'n foj'o'n ven'as por vizit'i vi'n —
HILDE
(rid'et'as kaj tir'et'as li'n) Pens'u, — li ja est'is la instru'ist'o de Bolette, patr'o!
WANGEL
(kun du'on'rid'o) Vi du est'as ver'e par'o da petol'ul'o'j — Nu, nu, — est'as ja fund'e tut'e natur'e, ke vi memor'as ŝi'n, kiu ne plu est'as inter ni. Sed tamen. Jen, Hilde. (don'as al ŝi la valiz'o'n) Port'u ĝi'n en la ofic'ej'o'n. — Nu, knab'in'et'o'j, — mi tio'n ne ŝat'as. Ne la manier'o'n, vi kompren'as. Ke ni tiel ĉiu'n jar'o'n — Nu, — kio'n dir'i! Ebl'e ne pov'as far'iĝ'i ali'manier'e.
HILDE
(vol'as ir'i tra la ĝarden'o mal'dekstr'e'n, sed halt'as, turn'as si'n kaj montr'as) Vid'u la sinjor'o'n, kiu tie ven'as. Cert'e est'as la lern'ej'estr'o.
BOLETTE
(rigard'as tie'n) Tiu? (rid'as) Ho ne! Ĉu vi opini'as, ke tiu aĝ'ul'o est'as Arnholm!
WANGEL
Nu, atend'u, infan'o. Jes, efektiv'e est'as li! — Jes, cert'e tiel est'as!
BOLETTE
(tie'n fiks'rigard'as; mal'laŭt'e, surpriz'it'e) Jes, je Di'o, ĉu ne ankaŭ mi opini'as —!
(Lern'ej'estr'o Arnholm, en elegant'a antaŭ'tag'mez'a kostum'o, kun or'a'j okul'vitr'o'j kaj mal'dik'a baston'o ven'as ekster'e sur la voj'o de mal'dekstr'e. Li aspekt'as iom streĉ'e, rigard'as en la ĝarden'o'n, salut'as amik'ec'e kaj en'ir'as tra la bar'il'pord'o.)
WANGEL
(ir'as al li renkont'e) Bon'ven'o'n, kar'a lern'ej'estr'o! Kor'a'n bon'ven'o'n re'e'n al la antaŭ'a lok'o!
ARNHOLM
Dank'o'n, dank'o'n, doktor'o Wangel. Mil'foj'a'n dank'o'n al vi.
(Ili vigl'e man'salut'as kaj kun'e ir'as tra la ĝarden'o.)
ARNHOLM
Kaj jen la infan'o'j! (man'salut'as al ili kaj rigard'as ili'n) Tiu'j du mi mal'facil'e re'kon'us.
WANGEL
Cert'e ne, mi opini'as.
ARNHOLM
Nu, jes, ebl'e tamen Bolette. — Jes, Bolette mi est'us re'kon'ant'a.
WANGEL
Apenaŭ, mi opini'as. Pas'is ja nun ok . ..naŭ jar'o'j de kiam vi vid'is ŝi'n last'foj'e. Nu, ĉi tie okaz'is ja mult'a'j ŝanĝ'o'j dum tiu temp'o.
ARNHOLM
(ĉirkaŭ'rigard'as) Ŝajn'as al mi ke ne. Escept'e ke la arb'o'j kresk'is konsider'ind'e — kaj est'as konstru'it'a jen'a laŭb'o —
WANGEL
Nu ja, tiel ekster'e —
ARNHOLM
(rid'et'as) Kaj kompren'ebl'e ke vi nun hav'as du grand'a'j'n fianĉ'pret'a'j'n fil'in'o'j'n en la dom'o.
WANGEL
Ho, fianĉ'pret'a est'as ja nur la unu'a.
HILDE
(du'on'laŭt'e) Aŭskult'u do patr'o'n!
WANGEL
Sed nun mi propon'as, ke ni ek'sid'u sur la verand'o. Tie est'as pli mal'varm'et'e ol ĉi tie. Bon'vol'u.
ARNHOLM
Dank'o'n, dank'o'n, kar'a doktor'o.
(Ili supr'e'n'ir'as. Wangel propon'as por Arnholm lok'o'n en la balanc'seĝ'o.)
WANGEL
Jen, jen. Vi nun sid'u trankvil'e por ripoz'i. Ĉar vi aspekt'as iom streĉ'e post la vojaĝ'o.
ARNHOLM
Ho, ne grav'as. En ĉi tiu ĉirkaŭ'aĵ'o —
BOLETTE
(al Wangel) Ĉu ni al'port'u sod'akv'o'n kaj suk'o'n en la ĝarden'ĉambr'o'n? Ĉi tie baldaŭ far'iĝ'os tro varm'e.
WANGEL
Bon'e, knab'in'et'o'j, far'u! Al'port'u sod'akv'o'n kaj suk'o'n. Kaj ebl'e konjak'o'n.
BOLETTE
Ĉu ankaŭ konjak'o'n?
WANGEL
Nur iom'et'o'n. Se iu dezir'us.
BOLETTE
Nu ja, do. Hilde, mal'supr'e'n'ir'u al la ofic'ej'o kun la valiz'o.
(Bolette ir'as en la ĝarden'ĉambr'o'n ferm'ant'e la pord'o'n post si. Hilde pren'as la valiz'o'n kaj ir'as mal'dekstr'e'n tra la ĝarden'o mal'antaŭ la dom'o.)
ARNHOLM
(kiu post'rigard'is Bolette per la okul'o'j) Est'as ver'e iu bel'eg'a —. Est'as du bel'eg'a'j knab'in'o'j, kiu'j jen kresk'is por vi.
WANGEL
(ek'sid'as) Jes, vi trov'as.
ARNHOLM
Jes, est'as eĉ surpriz'e pri Bolette. Ja ankaŭ pri Hilde. — Sed nun pri vi mem, kar'a doktor'o. Ĉu vi intenc'as loĝ'i ĉi tie vi'a'n tut'a'n viv'daŭr'o'n?
WANGEL
Ho jes, est'os tiel. Ĉi tie mi nask'iĝ'is kaj bred'iĝ'is, kiel oni dir'as. Ĉi tie mi viv'is feliĉ'e kun ŝi, kiu for'pas'is de ni tiel fru'e. Ŝi kiu'n vi kon'is, kiam vi last'foj'e vizit'is ni'n, Arnholm.
ARNHOLM
Jes — jes.
WANGEL
Kaj nun mi viv'as ĉi tie feliĉ'a kun ŝi, kiu'n mi ricev'is anstataŭ'e. Mi dev'as dir'i, ke en'tut'e la sort'o est'is bon'a al mi.
ARNHOLM
Sed neniu'n infan'o'n en vi'a du'a ge'edz'iĝ'o?
WANGEL
Ni ricev'is knab'et'o'n antaŭ du — du kaj du'on'a jar'o. Sed ni ne hav'is li'n long'e. Li mort'is je la aĝ'o de kvar . ..kvin monat'o'j.
ARNHOLM
Vi'a edz'in'o, ŝi ne est'as hejm'e hodiaŭ?
WANGEL
Jes, ŝi cert'e baldaŭ ven'os. Ŝi mal'supr'e'n'ir'is por pren'i ban'o'n. Ŝi naĝ'as ĉiu'n tag'o'n je ĉi tiu temp'o. En kiu ajn'a veter'o.
ARNHOLM
Ĉu pro iu mal'san'o?
WANGEL
Ne ver'e mal'san'o. Sed ŝi est'as strang'e nervoz'a la last'a'j'n jar'o'j'n. Kompren'ebl'e, nur foj'e. Mi ver'e ne kapabl'as kompren'i kio est'as al ŝi. Sed ban'i si'n en la mar'o est'as kvazaŭ ŝi'a kor'a ĝoj'o, kompren'u.
ARNHOLM
Tio'n mi memor'as de pas'int'e.
WANGEL
(kun preskaŭ ne'rimark'ebl'a rid'et'o) Vi ja kon'as Ellida de la temp'o, kiam vi est'is instru'ist'o en Skjoldvik.
ARNHOLM
Kompren'ebl'e. Ŝi oft'e vizit'is la pastr'a'n dom'o'n. Kaj mi ankaŭ oft'e renkont'is ŝi'n, kiam mi vizit'is ŝi'a'n patr'o'n en la lum'tur'o.
WANGEL
Kred'u, tiu temp'o profund'e stamp'is ŝi'n. La urb'an'o'j ne pov'as tio'n kompren'i. Ili nom'as ŝi'n “La sinjor'in'o el la mar'o”.
ARNHOLM
Ĉu?
WANGEL
Jes. Kaj tial —. Parol'u vi kun ŝi pri pas'int'a'j tag'o'j, kar'a Arnholm. Est'us ver'e bon'e por ŝi.
ARNHOLM
(rigard'as li'n dub'em'e) Ĉu vi hav'as ver'a'n kial'o'n por tio'n opini'i?
WANGEL
Cert'e jes.
Voĉ'o De ELLIDA
(aŭd'at'a ekster'e en la ĝarden'o dekstr'e) Ĉu est'as vi, Wangel!
WANGEL
(ek'star'as) Jes, kar'a.
(Sinjor'in'o Ellida Wangel, kun grand'a ŝal'o ĉirkaŭ si kaj kun mal'sek'a har'ar'o dis'fal'ant'a sur la ŝultr'o'j, ven'as el inter la arb'o'j ĉe la laŭb'o. Lern'ej'estr'o Arnholm ek'star'as.)
WANGEL
(rid'et'as kaj etend'as la man'o'j'n al ŝi) Nu, jen la sinjor'in'o el la mar'o!
ELLIDA
(mal'rapid'e supr'e'n'ir'as sur la verand'o'n kaj kapt'as li'a'j'n man'o'j'n) Dank' al Di'o, ke mi re'vid'as vi'n! Kiam vi ven'is?
WANGEL
Ĵus nun. Antaŭ moment'o. (montr'as al Arnholm) Sed vi do salut'u pas'int'a'n kon'at'o'n —!
ELLIDA
(don'as la man'o'n al Arnholm) Jen vi do est'as. Bon'ven'o'n! Kaj pardon'u ke mi ne est'is hejm'e.
ARNHOLM
Ho, mi pet'as. Vi do ne pens'u pri ceremoni'aĵ'o'j.
WANGEL
La akv'o est'as freŝ'a hodiaŭ, ĉu?
ELLIDA
Freŝ'a! Je Di'o, ĉi tie la akv'o neniam est'as freŝ'a. Mal'varm'et'a kaj mal'vigl'ig'a. Uŝ, la akv'o est'as mal'san'a ĉi tie en la fjord'o'j.
ARNHOLM
Mal'san'a?
ELLIDA
Jes, mal'san'a. Kaj mi opini'as, ke ĝi mal'san'ig'as ankaŭ ni'n.
WANGEL
(rid'et'as) Nu, vi ja rekomend'as la ban'ej'o'n.
ARNHOLM
Mi kred'us, ke vi, sinjor'in'o Wangel, hav'us apart'a'n rilat'o'n al la mar'o mem kaj al ĉio kio aparten'as al ĝi.
ELLIDA
Ho jes, ebl'e. Eĉ mi mem ja kred'as. — Sed ĉu vi vid'as kiel bel'e la knab'in'et'o'j ornam'is por vi?
WANGEL
(embaras'at'a) Hm —. (rigard'as si'a'n horloĝ'o'n) Mi ja baldaŭ dev'as —
ARNHOLM
Ĉu ver'e est'as por mi —?
ELLIDA
Kompren'ebl'e. Ni ja ne tiel ornam'as ĉiu'tag'e. — Uh, — kiel sufok'e varm'e est'as sub tiu ĉi plafon'o! (mal'supr'e'n'ir'as en la ĝarden'o'n) Ven'u ĉi tie'n! Ĉi tie est'as almenaŭ iom'et'a vent'et'o. (Ŝi ek'sid'as en la laŭb'o.)
ARNHOLM
(en'ir'as) Ŝajn'as al mi, ke la vent'et'o est'as sufiĉ'e freŝ'a.
ELLIDA
Jes, vi, kiu kutim'iĝ'is al la naŭz'a ĉef'urb'a aer'o. Tie est'as ver'e terur'e dum la somer'o, laŭ'dir'e.
WANGEL
(kiu ankaŭ ir'is en la ĝarden'o'n) Hm, kar'a Ellida, vi dev'as nun sol'a konversaci'i kun ni'a gast'o dum temp'et'o.
ELLIDA
Ĉu afer'o'j?
WANGEL
Jes, mi dev'as ir'i al la ofic'ej'o. Kaj mi ja ankaŭ dev'as ŝanĝ'i vest'o'j'n. Sed ne daŭr'os long'e —
ARNHOLM
(ek'sid'as en la laŭb'o) Ne tro'rapid'u, kar'a doktor'o. Vi'a edz'in'o kaj mi cert'e sci'os pas'ig'i la temp'o'n.
WANGEL
(kap'sign'as) Ho, jes, — mi fid'as. Nu, — ĝis re'vid'o! (Li ir'as tra la ĝarden'o mal'dekstr'e'n.)
ELLIDA
(post mal'long'a silent'o) Ĉu ne ŝajn'as al vi, ke est'as bon'e sid'i ĉi tie?
ARNHOLM
Nun mi sid'as bon'e.
ELLIDA
La laŭb'o nom'iĝ'as mi'a laŭb'o. Ĉar est'as mi, kiu far'ig'is ĝi'n. Aŭ pli ĝust'e Wangel — por mi.
ARNHOLM
Kaj ĉi tie vi do kutim'as sid'i?
ELLIDA
Jes, ĉi tie mi plej'e sid'as dum'tag'e.
ARNHOLM
Kun la knab'in'et'o'j?
ELLIDA
Ne, la knab'in'et'o'j — ili est'as sur la verand'o.
ARNHOLM
Kaj Wangel mem?
ELLIDA
Ho, Wangel, li ir'as tie'n kaj ĉi tie'n. Foj'e al mi kaj foj'e al la knab'in'et'o'j.
ARNHOLM
Ĉu est'as vi kiu dezir'as tia'n aranĝ'o'n?
ELLIDA
Mi opini'as, ke ĉiu'j part'o'j kontent'iĝ'as per tiu aranĝ'o. Ni pov'as ja ĵet'i la parol'o'n trans'e'n unu al la ali'a — kiam ni foj'e trov'as i'o'n por dir'i.
ARNHOLM
(post iom'a pens'ad'o) Kiam mi pas'int'e frekvent'is vi'a'j'n lok'o'j'n —. Ekster'e en Skjoldvik mi pri'pens'as —. Hm, — est'as nun long'e de tiam —.
ELLIDA
Est'as pli ol dek jar'o'j de kiam vi vizit'is ni'n tie.
ARNHOLM
Jes, proksim'um'e. Sed kiam mi prezent'as al mi la bild'o'n de vi tie ekster'e en la lum'tur'o — La pagan'in'o, kiel la mal'jun'a pastr'o nom'is vi'n, ĉar vi'a patr'o laŭ li bapt'ig'is vi'n per ŝip'nom'o kaj ne per krist'an'a hom'a nom'o —
ELLIDA
Jes, kaj kiel do?
ARNHOLM
Mi tut'e ne est'us kred'int'a renkont'i vi'n ĉi tie kiel sinjor'in'o Wangel.
ELLIDA
Ne, ĉar tiam Wangel ja ankoraŭ ne est'is —. Tiam ja ankoraŭ viv'is la unu'a patr'in'o de la knab'in'o'j. Ili'a ver'a patr'in'o —
ARNHOLM
Nu jes, jes. Sed eĉ se tiel ne est'us —. Eĉ se li est'us liber'a kaj ne lig'it'a, — mi meniam imag'us, ke okaz'us tiel.
ELLIDA
Ankaŭ mi ne. Ver'e neniam — tiam.
ARNHOLM
Wangel est'as ja ĝentil'a. Honest'a. Kor'e bon'vol'a al ĉiu'j hom'o'j —
ELLIDA
(varm'e kaj kor'e) Jes, li ver'e est'as!
ARNHOLM
— sed ŝajn'as al mi, ke li est'as tiel eg'e mal'simil'a al vi.
ELLIDA
Vi prav'as. Li ja est'as.
ARNHOLM
Nu, sed kiel okaz'is? Kiel okaz'is!
ELLIDA
Ho kar'a Arnholm, ne demand'u mi'n pri tio. Mi ne kapabl'as klar'ig'i la afer'o'n. Kaj se mi pov'us, vi ne kapabl'us percept'i kaj kompren'i eĉ er'o'n el tio.
ARNHOLM
Hm —. (iom'et'e pli mal'laŭt'e) Ĉu vi iam konfid'is i'o'n pri mi al vi'a edz'o? Mi kompren'ebl'e alud'as al la van'a paŝ'o, — al kiu mi las'is mi'n rav'i.
ELLIDA
Ne. Ĉu vi tio'n pens'us? Neniu'n vort'o'n mi dir'is al li pri — pri tio al kio vi alud'as.
ARNHOLM
Mi ĝoj'as. Ĉar prem'is mi'n la pens'o ke —
ELLIDA
Vi tut'e ne bezon'as. Mi nur dir'is al li la ver'o'n, ke mi mult'e ŝat'is vi'n, kaj ke vi est'is la plej fidel'a kaj bon'a amik'o por mi tie ekster'e.
ARNHOLM
Dank'o'n. Sed dir'u nun, — kial vi neniam skrib'is al mi post mi'a for'vojaĝ'o?
ELLIDA
Mi pens'is, ke ebl'e dolor'ig'us al vi aŭd'i i'o'n de iu, kiu — kiu ne pov'is proksim'iĝ'i al vi tiel, kiel vi dezir'is. Est'us ja rekt'e re'ŝir'i i'o'n embaras'a'n, mi pens'is.
ARNHOLM
Hm —. Jes, jes, vi cert'e prav'as.
ELLIDA
Sed kial vi mem neniam skrib'is?
ARNHOLM
(rigard'as ŝi'n kaj rid'et'as du'on'e riproĉ'e) Mi? Far'i la komenc'o'n? Ebl'e suspekt'ig'i mi'n por en'konduk'i i'o'n nov'a'n. Post rifuz'o tia, kia'n mi spert'is?
ELLIDA
Ho ne, mi ja bon'e kompren'as. — Ĉu vi neniam post'e pens'is pri ali'a rilat'o?
ARNHOLM
Neniam. Mi rest'as fidel'a al mi'a'j memor'o'j.
ELLIDA
(du'on'e ŝerc'ant'e) Ho, ĉu! For'pel'u la mal'nov'a'j'n, trist'a'j'n memor'o'j'n. Vi prefer'e dev'us pens'i far'iĝ'i feliĉ'a edz'o, mi opini'as.
ARNHOLM
Do dev'us baldaŭ okaz'i, sinjor'in'o Wangel. Memor'u ke, — mi ja jam ating'is la tri'dek'sep'a'n, ver'dir'e.
ELLIDA
Nu, ja, des pli da kaŭz'o por vi rapid'i. (Ŝi iom'et'e silent'as, post'e dir'as serioz'e kaj mal'laŭt'e) Sed aŭskult'u nun, kar'a Arnholm, — mi nun dir'u al vi i'o'n, kio'n mi tiam ne kapabl'us el'dir'i, eĉ se mi'a viv'o est'us en vet'o.
ARNHOLM
Kio do tio est'as?
ELLIDA
Kiam vi far'is — la van'a'n paŝ'o'n, kiel vi ĵus dir'is, — tiam mi ne kapabl'is respond'i al vi ali'manier'e ol mi far'is.
ARNHOLM
Mi sci'as. Vi nur hav'is bon'a'n amik'ec'o'n por ofert'i al mi. Mi ja sci'as.
ELLIDA
Sed vi ne sci'as, ke mi'a tut'a anim'o kaj ĉiu'j mi'a'j pens'o'j est'is tiam en ali'a lok'o.
ARNHOLM
Tiam!
ELLIDA
Jes, ĝust'e.
ARNHOLM
Sed tio ja ne ebl'as! Vi erar'as pri la temp'o! Mi opini'as, ke tiam vi eĉ ne kon'is sinjor'o'n Wangel.
ELLIDA
Mi ne parol'as pri Wangel.
ARNHOLM
Ne Wangel? Sed tiam, — ekster'e en Skjoldvik —. Mi ne memor'as unu sol'a'n hom'o'n tie, kiu'n mi opini'us pov'us kapt'i vi'a'n atent'o'n.
ELLIDA
Ne, ne, — mi kred'as. Ĉar ĉio est'is tut'e frenez'a.
ARNHOLM
Sed rakont'u do al mi pri tio ĉi!
ELLIDA
Ho, sufiĉ'as ja, ke vi sci'as, ke tiam mi est'is jam lig'it'a. Kaj nun vi ja sci'as.
ARNHOLM
Kaj se vi tiam ne est'us lig'it'a?
ELLIDA
Kio do?
ARNHOLM
Ĉu vi'a respond'o al mi'a leter'o est'us ali'a.
ELLIDA
Kiel mi pov'as sci'i? Kiam Wangel ven'is, la respond'o est'is ja ali'a.
ARNHOLM
Pro kio do dir'i al mi, ke vi est'is lig'it'a?
ELLIDA
(ek'star'as kvazaŭ en tim'o kaj mal'trankvil'o) Ĉar mi bezon'as iu'n al kiu konfid'i mi'n. Ne, ne, sid'u.
ARNHOLM
Vi'a edz'o do neni'o'n sci'as pri la afer'o?
ELLIDA
Mi unu'e konfes'is al li, ke mi'a anim'o iam est'is en ali'a lok'o. I'o'n pli li ne postul'is sci'i. Kaj ni post'e neniam tuŝ'is la afer'o'n. Fund'e est'is ja nur frenez'aĵ'o. Kaj romp'iĝ'is ja baldaŭ — ia'manier'e.
ARNHOLM
(ek'star'as) Nur ia'manier'e? Ne tut'e!
ELLIDA
Jes, jes, cert'e! Ho, Di'o, kar'a Arnholm, tut'e ne est'as kiel vi imag'as. Est'as io tut'e ne'kompren'ebl'a. Mi ne sci'as kiel mi pov'us tio'n rakont'i. Vi nur opini'us, ke mi est'us mal'san'a. Aŭ ke mi est'us tut'e frenez'a.
ARNHOLM
Kar'a sinjor'in'o, — nun vi ver'e dev'as plen'e el'dir'i.
ELLIDA
Nu ja! Mi prov'os. Kiel pov'os vi, prudent'a hom'o, klar'ig'i al vi, ke — (rigard'as ekster'e'n kaj inter'romp'as) Atend'u ĝis post'e. Jen vizit'ant'o ven'as.
(Lyngstrand ven'as sur la voj'o de mal'dekstr'e kaj ir'as en la ĝarden'o'n. Li hav'as flor'o'n en la buton'tru'o kaj port'as grand'a'n bel'a'n buked'o'n, volv'it'a'n per paper'o kaj silk'a ruband'o. Li halt'as kaj hezit'as iom ne'cert'a ĉe la verand'o.)
ELLIDA
(el la laŭb'o) Ĉu la knab'in'o'j'n vi serĉ'as, sinjor'o Lyngstrand?
LYNGSTRAND
(turn'as si'n) Ho, la sinjor'in'o jen? (salut'as kaj proksim'iĝ'as) Tiel ne est'as. Ne la fraŭl'in'o'j'n, sed vi'n mem, sinjor'in'o Wangel. Vi ja permes'is al mi ven'i por vizit'i vi'n —
ELLIDA
Jes, cert'e mi far'is. Vi est'as ĉiam bon'ven'a.
LYNGSTRAND
Mult'a'n dank'o'n. Kaj ĉar tiel feliĉ'e okaz'as, ke est'as solen'aĵ'o en la dom'o hodiaŭ —
ELLIDA
Nu, tio'n vi sci'as?
LYNGSTRAND
Jes, ja. Kaj tial mi vol'is permes'i al mi donac'i al sinjor'in'o Wangel ĉi tiu'n —
(Li kap'salut'as kaj etend'as la buked'o'n.)
ELLIDA
(rid'et'as) Sed kar'a sinjor'o Lyngstrand, ĉu ne est'as pli bon'e don'i vi'a'j'n bel'a'j'n flor'o'j'n al lern'ej'estr'o Arnholm mem? Ĉar est'as ja ver'e li, kiu —
LYNGSTRAND
(rigard'as al ambaŭ ne'cert'e) Pardon'u, — sed mi ne kon'as tiu'n fremd'a'n sinjor'o'n. Est'as nur — Mi ven'as pro la dat're'ven'o, sinjor'in'o.
ELLIDA
Dat're'ven'o? Vi erar'as, sinjor'o Lyngstrand. Ne est'as dat're'ven'o en la dom'o hodiaŭ.
LYNGSTRAND
(rid'et'as intim'e) Ho, mi ja sci'as. Sed mi ne pens'is ke est'u tiel sekret'e.
ELLIDA
Kio'n vi sci'as?
LYNGSTRAND
Ke est'as la dat — la dat're'ven'o de la sinjor'in'o.
ELLIDA
Mi'a?
ARNHOLM
(rigard'as ŝi'n demand'e) Hodiaŭ? Ne, cert'e ne.
ELLIDA
(al Lyngstrand) Kial vi tiel pens'as?
LYNGSTRAND
Fraŭl'in'o Hilde mal'kovr'is tio'n. Mi preter'pas'is iom pli fru'e hodiaŭ. Kaj mi demand'is al la fraŭl'in'o'j, kial ili tiel bel'e ornam'as per flor'o'j kaj flag'o'j —
ELLIDA
Nu bon'e?
LYNGSTRAND
— kaj fraŭl'in'o Hilde respond'is: Jes, ĉar hodiaŭ est'as la dat're'ven'o de — de patr'in'o.
ELLIDA
De patr'in'o —! Nu tiel.
ARNHOLM
Aha! (Li kaj Ellida rigard'as si'n reciprok'e kompren'em'e.) Jes, ĉar la jun'a sinjor'o do tio'n sci'as, sinjor'in'o Wangel —
ELLIDA
(al Lyngstrand) Jes, ĉar vi ja nun tio'n sci'as —
LYNGSTRAND
(de'nov'e ofert'as la buked'o'n) Permes'u al mi gratul'i —
ELLIDA
(akcept'as la flor'o'j'n) Kor'a'n dank'o'n al vi. — Bon'vol'u sid'iĝ'i moment'o'n, sinjor'o Lyngstrand.
(Ellida, Arnholm kaj Lyngstrand ek'sid'as en la laŭb'o.)
ELLIDA
Tio ĉi — pri mi'a dat're'ven'o — dev'us est'i sekret'o, sinjor'o lern'ej'estr'o.
ARNHOLM
Dev'us, mi kompren'as. Ne dev'us est'i por ni ne'inform'it'a'j.
ELLIDA
(met'as la buked'o'n flank'e'n) Ne, ĝust'e tiel. Ne por la ne'inform'it'a'j.
LYNGSTRAND
Mi do eĉ ne dir'os al iu viv'ant'a hom'o.
ELLIDA
Ho, ne tiel grav'e. — Sed kiel vi nun fart'as? Vi aspekt'as pli san'e nun ol antaŭ'e.
LYNGSTRAND
Jes, ankaŭ mi kred'as, ke mi san'iĝ'os. Kaj ven'ont'a'n jar'o'n, se mi pov'os ir'i sud'e'n —
ELLIDA
Kaj tio'n vi pov'os, dir'as la knab'in'o'j.
LYNGSTRAND
Jes, ĉar en Ber'gen mi hav'as bon'far'ant'o'n, kiu protekt'as mi'n. Kaj li promes'is help'i mi'n ven'ont'a'n jar'o'n.
ELLIDA
Kiel vi kontakt'iĝ'is al li?
LYNGSTRAND
Ho, feliĉ'a okaz'o. Ĉar iu'n foj'o'n mi est'is mar'ist'o sur unu el li'a'j ŝip'o'j.
ELLIDA
Ĉu ver'e? Vi do tiam ŝat'is la mar'o'n?
LYNGSTRAND
Ne, tut'e ne. Sed kiam mi'a patr'in'o mort'is, mi'a patr'o ne vol'is las'i mi'n neni'far'i hejm'e ĉe si. Kaj li far'ig'is mi'n mar'ist'o. Ni pere'is en la Angl'a Kanal'o sur'voj'e hejm'e'n. Kaj est'is ja bon'e por mi.
ARNHOLM
Kiel bon'e, vi dir'as?
LYNGSTRAND
Jes, ĉar per tiu pere'o mi ricev'is la difekt'o'n. En la brust'o. Mi long'e kuŝ'is en la mal'varm'a akv'o, antaŭ ol ili sav'is mi'n. Kaj tiam mi ja dev'is for'las'i la mar'o'n. — Jes, ver'e est'is grand'a feliĉ'o.
ARNHOLM
Ĉu, vi trov'as?
LYNGSTRAND
Jes. Ĉar la difekt'o ne est'as ver'e danĝer'a. Kaj nun mi pov'os far'iĝ'i skulpt'ist'o, kio'n mi eg'e dezir'as. Imag'u — pov'i modl'i la delikat'a'n argil'o'n, kiu tiel ced'em'e form'iĝ'as inter la fingr'o'j!
ELLIDA
Kaj kio'n vol'as vi do modl'i? Ĉu mar'vir'o'j'n kaj mar'vir'in'o'j'n? Aŭ ĉu antikv'a'j'n viking'o'j'n?
LYNGSTRAND
Ne, ti'aĵ'o'j'n ne. Kiam mi est'os progres'int'a, mi prov'os far'i grand'a'n verk'o'n. Grup'o'n, kiel oni tio'n nom'as.
ELLIDA
Nu jes, — sed kio'n tiu grup'o reprezent'u?
LYNGSTRAND
Ho, dev'us est'i io kio'n mi mem tra'viv'is.
ARNHOLM
Jes, jes, — ten'u vi'n al tio.
ELLIDA
Sed kio tio do est'us?
LYNGSTRAND
Jes, mi imag'as, ke est'u jun'a mar'ist'a edz'in'o, kiu kuŝ'as mal'trankvil'a dorm'ant'e. Kaj ŝi ankaŭ sonĝ'as. Mi cert'as, ke mi pov'os real'ig'i, ke ŝi sonĝ'as.
ARNHOLM
Ĉu ne est'u pli?
LYNGSTRAND
Jes, ankaŭ ali'a figur'o. Iu est'aĵ'o por nom'i ĝi'n. Est'u ŝi'a edz'o, al kiu ŝi ne est'is fidel'a, dum li est'is for. Kaj li dron'is en la mar'o.
ARNHOLM
Kiel, dron'is —?
ELLIDA
Li dron'is?
LYNGSTRAND
Jes. Li dron'is dum vojaĝ'o. Sed okaz'as la strang'aĵ'o, ke li tamen re'ven'as hejm'e'n. Est'as dum'nokt'e. Kaj nun li star'as tie apud ŝi'a lit'o rigard'ant'e ŝi'n. Li star'u mal'sek'eg'a, kvazaŭ hom'o ĵus el'tir'it'a el la mar'o.
ELLIDA
(klin'as si'n mal'antaŭ'e'n en la seĝ'o) Ver'e strang'a imag'o. (ferm'as la okul'o'j'n) Mi viv'e bild'ig'as tio'n antaŭ mi.
ARNHOLM
Sed je sankt'a nom'o, sinjor'o — sinjor'o —! Vi ja dir'is, ke est'u io, kio'n vi mem tra'viv'is.
LYNGSTRAND
Jes, jes, — Mi tra'viv'is tio'n ĉi. Ia'manier'e do.
ARNHOLM
Tra'viv'is, ke mort'a vir'o —?
LYNGSTRAND
Nu ja, mi ne dir'as tiel korp'e tra'viv'is. Ne real'e, vi kompren'u. Sed tamen —
ELLIDA
(vigl'e, streĉ'e) Rakont'u ĉio'n kio'n vi sci'as kaj pov'as! Pri tio mi dev'as ĉio'n sci'i.
ARNHOLM
(rid'et'as) Jes, tio dev'as ja est'i io por vi. Ti'aĵ'o kun mar'a etos'o.
ELLIDA
Kiel do est'is, sinjor'o Lyngstrand?
LYNGSTRAND
Jes, tiel ke kiam ni vel'us hejm'e'n kun la brig'o el urb'o nom'it'a Halifax, ni dev'is post'las'i la labor'estr'o'n en la mal'san'ul'ej'o tie. Ni dung'is uson'an'o'n anstataŭ'e. Tiu nov'a labor'estr'o —
ELLIDA
La uson'an'o?
LYNGSTRAND
— jes; li ricev'is de la estr'o amas'et'o'n da gazet'o'j, kiu'n li ĉiam'e leg'ad'is. Ĉar li vol'is lern'i la norveg'a'n, li dir'is.
ELLIDA
Nu! Kaj sekv'e!
LYNGSTRAND
Iu'n vesper'o'n en terur'a veter'o. Ĉiu'j vir'o'j sur la ferdek'o. Escept'e la labor'estr'o kaj mi. Ĉar li est'is tord'int'a la pied'o'n, kaj ne pov'is star'i sur ĝi. Kaj ankaŭ mi est'is mal'san'a kaj kuŝ'is. Ja, li do sid'is tie en la kajut'o de'nov'e leg'ant'e unu el la mal'nov'a'j gazet'o'j —
ELLIDA
Jes! Jes!
LYNGSTRAND
Sed dum li tie sid'as, mi aŭd'as kvazaŭ hurl'o'n el li. Kaj kiam mi rigard'as li'n, mi vid'as ke li est'as blank'a kiel kreto en la vizaĝ'o. Li komenc'as tir'i kaj ŝir'i la gazet'o'n en mil pec'o'j'n. Sed tio'n li far'is tut'e silent'e, silent'e.
ELLIDA
Li neni'o'n dir'is? Li ne parol'is?
LYNGSTRAND
Ne tuj. Sed iom post iom li kvazaŭ parol'is al si mem: Edz'in'iĝ'is. Kun ali'a vir'o. Dum mi est'is for.
ELLIDA
(ferm'as la okul'o'j'n kaj dir'as mal'laŭt'e) Tio'n li dir'is?
LYNGSTRAND
Jes. Kaj imag'u, — li tio'n dir'is en bon'a norveg'a. Li cert'e facil'e lern'is fremd'a'j'n lingv'o'j'n, tiu vir'o.
ELLIDA
Kaj post'e? Kio okaz'is post'e?
LYNGSTRAND
Jes, jen sekv'as tio strang'a, kio'n mi neniam en la mond'o forges'os. Ĉar li al'don'is, — ankaŭ tio silent'e: — Sed mi'a ŝi est'as, kaj mi'a ŝi far'iĝ'u. Kaj mi'n ŝi sekv'u, eĉ se mi ven'u hejm'e'n por serĉ'i ŝi'n kiel dron'int'a vir'o el la nigr'a mar'o.
ELLIDA
(verŝ'as al si akv'o'n. Ŝi'a man'o trem'as.) Puh, — kiel prem'e varm'e est'as hodiaŭ —
LYNGSTRAND
Kaj tio'n li dir'is per tia vol'a fort'o, ke ŝajn'is al mi ke li est'as vir'o por tio'n plen'um'i.
ELLIDA
Ĉu vi sci'as — pri la sort'o de tiu vir'o?
LYNGSTRAND
Ho, sinjor'in'o, li cert'e ne plu viv'as.
ELLIDA
(rapid'e) Kial vi tio'n opini'as!
LYNGSTRAND
Jes, ĉar ni ja post'e pere'is en la Angl'a Kanal'o. Mi sukces'is trov'i lok'o'n en la grand'a sav'boat'o kun la ŝip'estr'o kaj kvin ali'a'j. La direkt'ist'o pren'is la mal'antaŭ'a'n boat'et'o'n. Li'n sekv'is la uson'an'o kaj iu ali'a.
ELLIDA
Kaj de ili oni neni'o'n plu aŭd'is?
LYNGSTRAND
Ne, neni'o'n, sinjor'in'o. Mi'a bon'far'ant'o ĵus skrib'is tio'n en leter'o. Sed ĝust'e tial mi mult'e ŝat'us far'i art'aĵ'o'n pri tio. La mal'fidel'a'n mar'ist'edz'in'o'n mi viv'e bild'ig'as antaŭ mi. Kaj ankaŭ la venĝ'ant'o, kiu dron'is, sed tamen re'ven'as hejm'e'n el la mar'o. Mi vid'as ambaŭ tut'e klar'e.
ELLIDA
Ankaŭ mi. (ek'star'as) Ven'u, — ni en'ir'u. Aŭ prefer'e mal'supr'e'n al Wangel! Est'as ja prem'e varm'e. (Ŝi ir'as el la laŭb'o.)
LYNGSTRAND
(kiu ankaŭ ek'star'is) Mi nun dank'as pro la akcept'o. Mi ja nur far'us vizit'et'o'n pro la dat're'ven'o.
ELLIDA
Nu, kiel vi prefer'as. (etend'as al li la man'o'n) Adiaŭ, kaj dank'o'n pro la flor'o'j.
(Lyngstrand salut'as kaj el'ir'as mal'dekstr'e'n tra la bar'il'pord'o.)
ARNHOLM
(proksim'iĝ'as al Ellida) Mi ja vid'as, ke tio ĉi kor'e tuŝ'is vi'n, kar'a sinjor'in'o Wangel.
ELLIDA
Ho jes, vi pov'as ja esprim'i vi'n tiel, kvankam —
ARNHOLM
Sed fund'e ne est'as io ali'a ol vi dev'us atend'i.
ELLIDA
(rigard'as li'n surpriz'e) Atend'i!
ARNHOLM
Jes, ŝajn'as al mi.
ELLIDA
Atend'i ke iu pov'us re'ven'i —! Tiel re'ven'i!
ARNHOLM
Sed pro Di'o —! Ĉu est'as la mar'ist'a fabl'o de tiu frenez'a skulpt'ist'o —?
ELLIDA
Ho, kar'a Arnholm, ebl'e li ne tamen est'as tiel frenez'a.
ARNHOLM
Do est'as tiu babil'aĵ'o pri tiu mort'a vir'o, kiu tiel sku'is vi'n? Kaj mi, kiu kred'is, ke —
ELLIDA
Kio'n vi kred'is?
ARNHOLM
Kompren'ebl'e mi kred'is, ke est'is nur ŝajn'ig'o de vi. Ke vi ĉagren'iĝ'is, ĉar vi mal'kovr'is, ke oni sekret'e solen'is famili'a'n memor'o'n. Ke vi'a edz'o kaj li'a'j infan'o'j viv'as en viv'o de memor'o'j, en kiu vi ne part'o'pren'as.
ELLIDA
Ho, ne, ne. Est'u pri tio kiel est'as. Mi ne rajt'as postul'i mi'a'n edz'o'n sol'e por mi mem.
ARNHOLM
Ŝajn'as al mi, ke vi tamen rajt'as.
ELLIDA
Jes. Sed mi ne rajt'as. Jen la afer'o. Ankaŭ mi viv'as en io, — al kio la ali'a'j est'as ekster'a'j.
ARNHOLM
Vi! (pli mal'laŭt'e) Ĉu est'as kompren'end'e, ke —? Vi — Vi do ne am'as vi'a'n edz'o'n!
ELLIDA
Ho jes, jes, — el mi'a tut'a anim'o mi nun am'as li'n! Ĝust'e tial tio ĉi est'as tiel terur'a, — tiel ne'kompren'ebl'a, — tiel ne'imag'ebl'a, —!
ARNHOLM
Vi nun konfid'u vi'a'j'n ĉagren'o'j'n tut'e kaj sen'rezerv'e al mi! Vi vol'as, ĉu, sinjor'in'o Wangel?
ELLIDA
Mi ne pov'as, kar'a amik'o. Almenaŭ ne nun. Ebl'e post'e.
(Bolette ven'as sur la verand'o'n kaj ir'as mal'supr'e'n en la ĝarden'o'n.)
BOLETTE
Nun patr'o ven'as el la ofic'ej'o. Ĉu ni do ne dev'us sid'iĝ'i en la ĝarden'a ĉambr'o?
ELLIDA
Jes, ni far'u.
(Wangel, en ŝanĝ'it'a vest'aĵ'o, ven'as kun'e kun Hilde de mal'dekstr'e de mal'antaŭ la dom'o.)
WANGEL
Jen, jen! Mi est'as liber'a kaj pret'a! Nun gust'os bon'e glas'o da io mal'varm'et'a.
ELLIDA
Atend'u iom'et'e. (Ŝi ir'as en la laŭb'o'n kaj serĉ'as la buked'o'n.)
HILDE
Ho, vid'u, vid'u! La bel'a'j'n flor'o'j'n! De kie vi ricev'is ili'n?
ELLIDA
Mi ricev'is ili'n de skulpt'ist'o Lyngstrand, mi'a kar'a Hilde.
HILDE
(ek'mir'as) De Lyngstrand?
BOLETTE
(mal'trankvil'a) Ĉu Lyngstrand ven'is — de'nov'e?
ELLIDA
(kun rid'et'o) Jes. Li ven'is kun tiu ĉi. Okaz'e de la dat're'ven'o, vi kompren'as.
BOLETTE
(ek'rigard'as al Hilde) Ah —!
HILDE
(murmur'as) La best'o!
WANGEL
(embaras'it'a, al Ellida) Hm. Jes, vi ja vid'as —. Mi dir'u al vi, mi'a kar'a, bon'a, ben'it'a Ellida —
ELLIDA
(inter'romp'as) Ven'u nun, knab'in'et'o'j! Kaj ni met'u mi'a'j'n flor'o'j'n en akv'o'n kun'e kun la ali'a'j. (Ŝi supr'e'n'ir'as sur la verand'o'n.)
BOLETTE
(mal'laŭt'e al Hilde) Ho, ŝi do tamen est'as ĝentil'a.
HILDE
Simi'aĵ'o'j! Ŝi nur vol'as intim'iĝ'i kun patr'o.
WANGEL
(supr'e sur la verand'o, prem'as la man'o'n de Ellida) Dank'o'n — dank'o'n! Kor'a'n dank'o'n pro tio ĉi, Ellida!
ELLIDA
(ord'ig'as la flor'o'j'n) Nu do, — ĉu ne ankaŭ mi est'u kun'e kun vi por — por honor'i la dat're'ven'o'n de patr'in'o?
ARNHOLM
Hm —.
(Li supr'e'n'ir'as al Wangel kaj Ellida. Bolette kaj Hilde rest'as en la ĝarden'o.)
(Supr'e sur “La Vid'ej'o”, arbust'kovr'it'a alt'aĵ'o mal'antaŭ la urb'o. Iom mal'antaŭ'e star'as ŝton'stak'o kaj vent'o'montr'il'o. Grand'a'j ŝton'o'j por sid'ej'o'j kuŝ'as ĉirkaŭ la ŝton'stak'o kaj en la antaŭ'o. Profund'e en la mal'antaŭ'o vid'iĝ'as la ekster'a fjord'o kun insul'o'j kaj promontor'o'j. La grand'a mar'o ne vid'iĝ'as. Est'as du'on'hel'a somer'nokt'o. Flav'e'ruĝ'a lum'et'o en la aer'o kaj sur la mont'o'pint'o'j for'e. Kvartona kant'ad'o aŭd'iĝ'as de mal'supr'e en la dekliv'o dekstr'e.)
(Jun'a'j hom'o'j el la urb'o, ge'sinjor'o'j, ven'as par'e de dekstr'e, kaj en intim'a konversaci'o ir'as preter la ŝton'stak'o kaj el'e'n mal'dekstr'e. Iom post'e ven'as Ballested kiel gvid'ant'o por grup'o da ekster'land'a'j ge'turist'o'j. Li est'as ŝarĝ'it'a de ŝal'o'j kaj vojaĝ'sak'et'o'j.)
BALLESTED
(montr'as supr'e'n per la baston'o) Sehen Si'e, meine Herrschaften, — dort for'e liegt eine andere alt'aĵ'o. Das willen wir ankaŭ besteigen und so herunter —
(Li daŭr'ig'as angl'e kaj gvid'as la grup'o'n mal'dekstr'e'n.)
(Hilde ven'as rapid'e supr'e'n la dekliv'o'n dekstr'e, halt'as kaj rigard'as mal'antaŭ'e'n. Iom post'e ven'as Bolette la sam'a'n voj'o'n.)
BOLETTE
Sed, kar'a, kial ni for'kur'u de Lyngstrand?
HILDE
Ĉar mi ne el'ten'as ir'i tiel mal'rapid'e en la dekliv'o'j. Vid'u, — vid'u, kiel li ramp'as supr'e'n.
BOLETTE
Ho, vi ja sci'as kiel mal'san'a li est'as.
HILDE
Ĉu vi opini'as, ke est'as tre danĝer'e?
BOLETTE
Jes, mi opini'as.
HILDE
Li ja vizit'is patr'o'n post'tag'mez'e. Mi dezir'us sci'i kio'n patr'o pens'as pri li.
BOLETTE
Patr'o dir'is al mi, ke est'as mal'mol'iĝ'o en la pulm'o, — aŭ io tia. Li ne viv'os long'e, dir'is patr'o.
HILDE
Ĉu tio'n li dir'is! Imag'u, — ĝust'e kio'n mi pens'is.
BOLETTE
Sed pro Di'o, vi neni'o'n rimark'ig'u.
HILDE
Ho, kial vi tiel pens'as. (du'on'laŭt'e) Jen vid'u, — nun Hans fin'e krabl'is al la supr'o. Hans —. Ĉu ne ŝajn'as al vi, ke oni pov'as vid'i, ke li nom'iĝ'as Hans?
BOLETTE
(flustr'as) Est'u bon'kondut'a! Mi konsil'as!
(Lyngstrand ven'as de dekstr'e kun sun'ŝirm'il'o en la man'o.)
LYNGSTRAND
Mi pet'as pardon'o'n al la fraŭl'in'o'j, ĉar mi ne pov'is ir'i sam'e rapid'e kiel vi.
HILDE
Ĉu vi eĉ ek'hav'is sun'ŝirm'il'o'n?
LYNGSTRAND
Ĝi aparten'as al vi'a patr'in'o. Ŝi dir'is ke mi uz'u ĝi'n kiel baston'o'n. Ĉar mi neniu'n kun'port'is.
BOLETTE
Ĉu ili daŭr'e est'as tie mal'supr'e? Patr'o kaj la ali'a'j?
LYNGSTRAND
Jes. Vi'a patr'o ir'is en la gast'ej'o'n. La ali'a'j sid'as ekster'e aŭskult'ant'e la muzik'o'n. Sed post'e ili vol'as supr'e'n'ir'i, dir'is vi'a patr'in'o.
HILDE
(li'n rigard'ant'e) Vi nun est'as sufiĉ'e lac'a.
LYNGSTRAND
Jes, nun ŝajn'as al mi, ke mi est'as iom'et'e lac'a. Mi pens'as ke est'as pli bon'e sid'i temp'et'o'n.
(Li ek'sid'as sur ŝton'o antaŭ'e dekstr'e.)
HILDE
(star'as antaŭ li) Ĉu vi sci'as, ke post'e okaz'os danc'ad'o mal'supr'e sur la muzik'ej'o?
LYNGSTRAND
Jes, mi aŭd'is parol'i pri tio.
HILDE
Vi cert'e ŝat'as danc'i, ĉu ne?
BOLETTE
(kiu pluk'as flor'et'o'j'n inter la erik'o'j) Ho, Hilde, — las'u nun Lyngstrand re'gajn'i la spir'o'n.
LYNGSTRAND
(al Hilde) Jes, fraŭl'in'o, mi vol'us danc'i — se mi pov'us.
HILDE
Ĉu? Vi do neniam lern'is?
LYNGSTRAND
Ankaŭ tio'n ne. Sed pri tio mi ne pens'is. Mi alud'is ĉar mi ne pov'as pro la brust'o.
HILDE
Pro tiu difekt'o, kiel vi dir'as?
LYNGSTRAND
Jes, est'as tial.
HILDE
Ĉu vi mult'e ĉagren'iĝ'is pro tiu difekt'o?
LYNGSTRAND
Ho ne, tio'n mi ne pov'as dir'i. (rid'et'as) Ĉar est'as pro tio, ke ĉiu'j hom'o'j est'as ĝentil'a'j kaj afabl'a'j kaj eĉ bon'far'ant'a'j al mi, mi kred'as.
HILDE
Jes, kaj ĝi ja ne est'as danĝer'a.
LYNGSTRAND
Ne, ĝi tut'e ne est'as danĝer'a. Tio'n mi kompren'as laŭ vi'a patr'o.
HILDE
Kaj vi ja san'iĝ'os tuj kiam vi for'vojaĝ'os.
LYNGSTRAND
Jes ja. Tiam mi san'iĝ'os.
BOLETTE
(kun flor'o'j) Jen, sinjor'o Lyngstrand, — met'u tiu'j'n ĉi en la buton'tru'o'n.
LYNGSTRAND
Ho, mil dank'o'j'n, fraŭl'in'o! Est'as ja tro ĝentil'e de vi.
HILDE
(rigard'as mal'supr'e'n dekstr'e'n) Jen ili ven'as sur la voj'o.
BOLETTE
(Ankaŭ ŝi rigard'as mal'supr'e'n.) Se ili nur sci'u kie ili flank'e'n'ir'u. Ne, nun ili pren'as erar'a'n voj'o'n.
LYNGSTRAND
(ek'star'as) Mi kur'os mal'supr'e'n al la turn'iĝ'o kaj vok'u al ili.
HILDE
Tiam vi dev'as tre laŭt'e kri'i.
BOLETTE
Ne, vi ne dev'as. Vi de'nov'e far'iĝ'os lac'a.
LYNGSTRAND
Ho, mal'supr'e'n est'as facil'e.
(Li el'ir'as dekstr'e'n.)
HILDE
Jes, mal'supr'e'n, jes. (post'rigard'as li'n) Nun li eĉ salt'as! Kaj li ne memor'as, ke post'e li dev'as supr'e'n'ir'i.
BOLETTE
Kompat'ind'ul'o —.
HILDE
Se Lyngstrand propon'us ge'edz'iĝ'o'n al vi, ĉu vi li'n akcept'us?
BOLETTE
Ĉu vi frenez'iĝ'is?
HILDE
Ho, mi ja pens'as, ke se li ne hav'us tiu'n difekt'o'n. Kaj se li ne baldaŭ est'us mort'ant'a. Ĉu vi tiam akcept'us li'n?
BOLETTE
Mi opini'as, ke est'us pli bon'e ke vi pren'us li'n.
HILDE
Ho cert'e ne. Li ja neni'o'n posed'as. Li eĉ ne hav'as sufiĉ'e por viv'ten'i si'n.
BOLETTE
Kial vi do okup'iĝ'as tiel mult'e pri li?
HILDE
Ho, tio'n mi ja nur far'as pro tiu difekt'o.
BOLETTE
Mi tut'e ne rimark'is, ke vi kompat'as li'n pro tio.
HILDE
Ne, mi eĉ ne far'as. Sed est'as tiel tent'e.
BOLETTE
Kio?
HILDE
Rigard'i li'n, kaj ig'i li'n rakont'i, ke ne est'as danĝer'e. Kaj ke li pov'os ir'i ekster'land'e'n, kaj ke li far'iĝ'os art'ist'o. Tiu'n ĉio'n li kred'ad'as kaj est'as kontent'a profund'e en la anim'o. Kaj tamen el tio neni'o far'iĝ'os. Neniam. Ĉar li ne viv'os tiel long'e. Est'as por mi ekscit'e pri'pens'i tio'n.
BOLETTE
Ekscit'e!
HILDE
Jes, ĝust'e ekscit'e. Tio'n mi permes'as al mi.
BOLETTE
Fi, Hilde, vi ver'e est'as aĉ'a infan'o!
HILDE
Mi eĉ vol'as est'i. Spit'e! (rigard'as mal'supr'e'n) Nun fin'e! Aspekt'e Arnholm ne ŝat'as supr'e'n'ir'i. (turn'as si'n) Sed al ali'aĵ'o, — ĉu vi sci'as, kio'n mi vid'is sur Arnholm ĉe la manĝ'o'tabl'o?
BOLETTE
Nu?
HILDE
Imag'u, — li'a'j har'o'j komenc'as de'fal'i — tie supr'e, mez'e sur la kap'o.
BOLETTE
Ho, babil'aĵ'o! Ne est'as ver'o.
HILDE
Jes. Kaj li hav'as sulk'o'j'n ĉe ambaŭ okul'o'j. Je Di'o, Bolette, ke vi pov'is est'i tiel en'am'iĝ'int'a al li, tiam kiam li leg'is kun vi!
BOLETTE
(rid'et'as) Jes, ĉu ebl'as kompren'i tio'n? Mi memor'as, ke mi iam plor'is brul'ant'a'j'n larm'o'j'n, ĉar li dir'is, ke Bolette est'as mal'bel'a nom'o.
HILDE
Jes, imag'u! (rigard'as mal'supr'e'n) Ho, jen vid'u! Nun “la sinjor'in'o el la mar'o” konversaci'ad'as kun li. Ne kun patr'o. — Mi mir'as ĉu tiu'j du ĵet'as sent'em'a'n okul'o'n unu al la ali'a.
BOLETTE
Vi ver'e dev'us hont'i. Kial pov'as vi dir'i ti'aĵ'o'n pri ŝi? Far'iĝ'is ja nun tiel bon'e inter ni —
HILDE
Jes, jes, — kred'ig'u tio'n al vi mem, jun'ul'in'o! Ho ne, far'iĝ'os neniam bon'e inter ni kaj ŝi. Ĉar ŝi ne konven'as por ni. Kaj nek ni por ŝi. Di'o sci'as kial patr'o tir'us ŝi'n en la dom'o'n! — Mi ne mir'us se ŝi iu'n tag'o'n far'iĝ'us frenez'a.
BOLETTE
Frenez'a! Kiel vi pov'as imag'i tio'n?
HILDE
Ho, ne est'as strang'e. Ankaŭ ŝi'a patr'in'o far'iĝ'is frenez'a. Ŝi mort'is frenez'a, mi sci'as.
BOLETTE
Jes, Di'o sci'as en kio vi ne met'as vi'a'n naz'o'n. Sed ne babil'ad'u pri tio. Est'u afabl'a — pro patr'o. Aŭd'u, Hilde?
(Wangel, Ellida, Arnholm kaj Lyngstrand ven'as de dekstr'e.)
ELLIDA
(montr'as al la fon'o) Jen for'e ĝi est'as!
ARNHOLM
Jes, ĝust'e. En tiu direkt'o ĝi ja est'as.
ELLIDA
Jen for'e kuŝ'as la mar'o.
BOLETTE
(al Arnholm) Ĉu vi ne trov'as la lok'o'n bel'a?
ARNHOLM
Mi trov'as ĝi'n bel'eg'a. Grandioz'a vid'aĵ'o.
WANGEL
Jes. Ebl'e vi neniam antaŭ'e supr'e'n'ir'is ĉi tie'n?
ARNHOLM
Ne, neniam. Mi opini'as, ke dum mi'a rest'ad'o ĉi tie apenaŭ est'is ating'ebl'e. Eĉ ne voj'et'o.
WANGEL
Kaj eĉ neni'u aranĝ'o. Ĉio'n ni far'is la last'a'j'n jar'o'j'n.
BOLETTE
Jen sur la “Pilot'kab'o” est'as ankoraŭ pli grandioz'a vid'aĵ'o.
WANGEL
Ĉu ni ir'u tie'n, Ellida?
ELLIDA
(ek'sid'as sur ŝton'o'n dekstr'e) Dank'o'n. Ne mi. Sed ir'u vi ali'a'j. Kaj dum'e mi sid'as ĉi tie.
WANGEL
Do mi rest'os kun vi. La knab'in'et'o'j pov'as montr'i la lok'o'n al Arnholm.
BOLETTE
Ĉu vi ŝat'as ir'i kun ni, sinjor'o Arnholm?
ARNHOLM
Jes, volont'e. Ĉu est'as voj'o ankaŭ tie'n?
BOLETTE
Ho jes. Est'as larĝ'a voj'o.
HILDE
La voj'o est'as tiel larĝ'a, ke est'as abund'a spac'o por du ir'i brak'o'n en brak'o.
ARNHOLM
(ŝerc'e) Ĉu ver'e, et'a fraŭl'in'o Hilde? (al Bolette) Ĉu ni prov'u, ĉu est'as ver'o?
BOLETTE
(sub'prem'as rid'et'o'n) Jes ja. Ni prov'u. (Ili ir'as brak'o'n en brak'o mal'dekstr'e'n)
HILDE
(al Lyngstrand) Ĉu ankaŭ ni ir'u —?
LYNGSTRAND
Brak'o'n en brak'o —?
HILDE
Nu, kial ne? Bon'vol'u.
LYNGSTRAND
(pren'as ŝi'a'n brak'o'n kaj rid'et'as kontent'e) Est'as ja ver'e ŝerc'e amuz'e!
HILDE
Ŝerc'e —?
LYNGSTRAND
Jes, ĉar aspekt'as ja kiel ni est'as ge'fianĉ'o'j.
HILDE
Vi neniam antaŭ'e promen'is kun sinjor'in'o ĉe la brak'o, sinjor'o Lyngstrand, ĉu?
(Ili el'ir'as mal'dekstr'e'n.)
WANGEL
(kiu star'as apud la ŝton'stak'o) Kar'a Ellida, nun ni hav'as moment'o'n sol'a'n por ni mem —
ELLIDA
Jes, ven'u kaj ek'sid'u ĉe mi.
WANGEL
(ek'sid'as) Est'as liber'e kaj trankvil'e. Ni nun parol'u kun'e.
ELLIDA
Pri kio?
WANGEL
Pri vi. Kaj pri la rilat'o inter ni, Ellida. Mi ja vid'as, ke tiel ne pov'as daŭr'i.
ELLIDA
Kio anstataŭ'us, laŭ vi?
WANGEL
Komplet'a konfid'em'o, kar'a. Kun'viv'o inter ni, — kiel antaŭ'e.
ELLIDA
Ho, se ebl'us! Sed ne est'as ebl'e!
WANGEL
Mi kred'as, ke mi kompren'as vi'n. El cert'a'j esprim'o'j de vi foj'e kaj foj'e, mi kred'as.
ELLIDA
(impet'e) Vi ne far'as! Ne dir'u, ke vi kompren'as —!
WANGEL
Ho jes. Vi est'as honest'a natur'o, Ellida. Vi hav'as fidel'a'n anim'o'n —
ELLIDA
Jes, mi hav'as.
WANGEL
Kiu ajn rilat'o en kiu vi sent'u vi'n sekur'a kaj feliĉ'a, dev'as est'i sen'rezerv'a rilat'o.
ELLIDA
(rigard'as li'n atent'e) Nu, — kaj do!
WANGEL
Ne konven'as por vi est'i la du'a edz'in'o de vir'o.
ELLIDA
Kial vi tiel pens'as nun?
WANGEL
Ĝi oft'e ek'lum'iĝ'is en mi kiel suspekt'o. Hodiaŭ far'iĝ'is pli klar'e. La memor'fest'o de la infan'o'j —. Vi rigard'is mi'n kiel iu'n kun'kulp'ul'o'n —. Nu ja, — la re'memor'o'j de vir'o li ne pov'as neni'ig'i. Ĉiu'okaz'e ne la mi'a'j'n. Tia mi ne est'as.
ELLIDA
Mi sci'as. Mi ja sci'as bon'e.
WANGEL
Sed vi tamen erar'as. Por vi aspekt'as kvazaŭ la patr'in'o de la infan'o'j viv'as ankoraŭ. Kvazaŭ ŝi ne'vid'at'e ĉe'est'as inter ni. Vi kred'as, ke mi'a anim'o est'as egal'e divid'at'a inter vi kaj ŝi. Tiu pens'o vi'n ofend'as. Tial vi ne plu pov'as — aŭ ne plu vol'as viv'i kun mi kiel edz'in'o.
ELLIDA
(ek'star'as) Ĉu vi ĉio'n ĉi vid'is, Wangel? En'rigard'is en ĉio'n ĉi?
WANGEL
Jes, hodiaŭ mi fin'e rigard'is intern'e'n en ĝi. Ĝis la fund'o.
ELLIDA
Ĝis la fund'o, vi dir'as. Ho, ne kred'u tio'n.
WANGEL
(ek'star'as) Mi bon'e sci'as, kar'a Ellida, ke est'as pli ol tio ĉi.
ELLIDA
(tim'o'plen'a) Ĉu vi sci'as, ke est'as pli?
WANGEL
Jes. Est'as tio, ke vi ne pov'as el'ten'i la ĉirkaŭ'aĵ'o'n ĉi tie. La mont'o'j prem'as pez'e sur vi'a'n anim'o'n. Ne est'as sufiĉ'e da lum'o por vi. Ne sufiĉ'e vast'a ĉiel'o ĉirkaŭ vi. Ne fort'o kaj abund'ec'o en la aer'flu'o.
ELLIDA
Vi ja prav'as. Nokt'o'n kaj tag'o'n, vintr'o'n kaj somer'o'n ĝi est'as super mi — tiu log'ant'a hejm've'o al la mar'o.
WANGEL
Mi bon'e sci'as, kar'a Ellida. (met'as la man'o'n sur ŝi'a'n kap'o'n) Kaj tial la mal'san'a infan'o re'ven'u al si'a propr'a hejm'o.
ELLIDA
Ĉu kiel?
WANGEL
Tut'e simpl'e. Ni trans'loĝ'iĝ'u.
ELLIDA
Trans'loĝ'iĝ'u!
WANGEL
Jes. Al iu lok'o ĉe la vast'a mar'o, — al iu lok'o kie vi pov'os trov'i ver'a'n hejm'o'n por vi'a anim'o.
ELLIDA
Ho, kar'a, ne pens'u pri tio! Est'as tut'e ne'ebl'e. Vi ne pov'as viv'i feliĉ'e en iu ajn lok'o en la mond'o ol tie ĉi.
WANGEL
Pov'as est'i pri tio kiel ebl'as. Kaj krom'e, — ĉu vi opini'as, ke mi pov'os viv'i feliĉ'e ĉi tie — sen vi?
ELLIDA
Sed mi ja est'as ĉi tie. Kaj mi rest'as. Vi ja hav'as mi'n.
WANGEL
Ĉu mi hav'as vi'n, Ellida?
ELLIDA
Ho, ne parol'u pri tio ali'a. Ĉi tie vi ja hav'as ĉio'n por kio vi viv'as kaj spir'as. La labor'o de vi'a tut'a viv'o kuŝ'as ja ĝust'e ĉi tie.
WANGEL
Pri tio est'u kiel ebl'as, mi dir'as. Ni trans'loĝ'iĝ'u de ĉi tie. Trans'loĝ'iĝ'u mar'bord'e'n. Tiu afer'o est'as nun decid'it'a, kar'a Ellida.
ELLIDA
Ho, sed kio'n vi kred'as, ke ni gajn'us per tio?
WANGEL
Vi gajn'us san'o'n kaj nov'a'n pac'o'n en la anim'o.
ELLIDA
Apenaŭ. Sed jen vi mem! Pens'u do iom'et'e ankaŭ pri vi mem. Kio'n vi gajn'us?
WANGEL
Mi gajn'us vi'n, vi kar'a.
ELLIDA
Sed tio'n vi ne pov'as! Ne, ne, vi tio'n ne pov'as, Wangel! Est'as ja terur'e, — sen'esper'ig'e pri'pens'i.
WANGEL
Tio'n ni risk'u. Se vi hav'as tia'j'n pens'o'j'n, ne est'as ali'a sav'o por vi ol — for de ĉi tie. Kaj tio ju pli fru'e. Tio est'as nun definitiv'a, ĉu vi aŭd'as.
ELLIDA
Ne! Mi do je la nom'o de la ĉiel'o prefer'e dir'u al vi ĉio'n tut'e mal'kaŝ'e. Tiel kiel est'as.
WANGEL
Jes, jes, — far'u!
ELLIDA
Ĉar mal'feliĉ'a vi vi'n mem ne far'u pro mi. Precip'e ĉar tio tamen neni'o'n help'as.
WANGEL
Mi hav'as nun vi'a'n promes'o'n, ke vi vol'as dir'i al mi ĉio'n, — kiel est'as.
ELLIDA
Mi dir'os al vi tiel bon'e kiel mi pov'as. Kaj kiel ŝajn'as al mi ke est'as. — Ven'u, kaj sid'u ĉe mi.
(Ili ek'sid'as sur ŝton'o'n.)
WANGEL
Nu ja, Ellida? Do —?
ELLIDA
La tag'o'n, kiam vi ven'is al mi tie ekster'e kaj demand'is mi'n aparten'i al vi, — tiam vi parol'is tiel mal'kaŝ'e kaj honest'e al mi pri vi'a unu'a ge'edz'iĝ'o. Ĝi est'is ver'e feliĉ'a, vi dir'is.
WANGEL
Ĝi ja est'is.
ELLIDA
Jes, jes, mi ja kred'as, kar'a. Ne pro tio mi menci'as tio'n nun. Mi nur vol'as memor'ig'i al vi, ke ankaŭ mi est'is honest'a al vi. Mi ja dir'is sen'rezerv'e, ke iam en mi'a viv'o mi am'is iu'n ali'a'n. Ke okaz'is — okaz'is ia ge'fianĉ'iĝ'o inter ni.
WANGEL
Ia —?
ELLIDA
Jes, ia tia. Nu, daŭr'is ja tre mal'long'e. Li for'vojaĝ'is. Kaj post'e mi romp'is. Mi ja dir'is al vi ĉio'n.
WANGEL
Sed, kar'a Ellida, kial vi re'viv'ig'as ĉio'n ĉi? Fund'e ne est'is mi'a afer'o. Kaj mi eĉ neniam demand'is al vi, kiu li est'as.
ELLIDA
Ne, vi ne far'is. Vi ĉiam est'is konsider'em'a al mi.
WANGEL
(rid'et'as) Ho, en tiu ĉi kaz'o —. Mi pov'us ja preskaŭ mem dir'i la nom'o'n.
ELLIDA
La nom'o'n!
WANGEL
En Skjoldvik kaj tie ĉirkaŭ'e ne est'is ja mult'a'j inter kiu'j diven'i. Aŭ, pli ĝust'e, est'is nur unu sol'a —
ELLIDA
Aspekt'e vi kred'as, ke est'is — Arnholm.
WANGEL
Jes, ĉu ne est'is —?
ELLIDA
Ne.
WANGEL
Ne? Jes, do mi'a kompren'o star'as sen'mov'a.
ELLIDA
Ĉu vi memor'as, ke iam mal'fru'e en la aŭtun'o grand'a uson'a ŝip'o ven'is al Skjoldvik pro averi'o?
WANGEL
Jes, mi bon'e memor'as. Est'is tie, ke oni trov'is la ŝip'estr'o'n mort'ig'it'a en la kajut'o. Mi mem ven'is por dis'sekci'i la kadavr'o'n.
ELLIDA
Jes, cert'e.
WANGEL
Kred'ebl'e la du'a ŝip'ist'o mort'ig'is li'n.
ELLIDA
Neni'u pov'as dir'i! Neniam mal'kaŝ'iĝ'is.
WANGEL
Tamen ne est'as dub'o. Kial li ali'e dron'ig'us si'n, kiel li far'is?
ELLIDA
Li ne dron'ig'is si'n. Li for'vojaĝ'is nord'e'n.
WANGEL
(surpriz'iĝ'as) Kiel vi tio'n sci'as?
ELLIDA
(si'n mem dev'ig'ant'e) Jes, Wangel, — ĉar est'as al tiu ŝip'sub'estr'o, ke mi — fianĉ'in'iĝ'is.
WANGEL
(ek'salt'as) Kio'n vi dir'as! Ĉu tio ebl'as!
ELLIDA
Jes, — tiel est'as. Est'is kun li.
WANGEL
Sed je ĉio, Ellida —! Kiel vi pov'is ek'pens'i ti'aĵ'o'n! Fianĉ'in'iĝ'i kun tia ul'o! Kun tut'e fremd'a hom'o! — Kiel li nom'iĝ'is?
ELLIDA
Tiam li nom'is si'n Friman. Post'e, en si'a'j leter'o'j, li sub'skrib'is Alfred Johnston.
WANGEL
De kie li ven'is?
ELLIDA
De Finn'mark, li dir'is. Sed li nask'iĝ'is en Finnlando. En'migr'is kiel infan'o — kun si'a patr'o, mi opini'as.
WANGEL
Do kveno (= Loĝ'ant'o en Finn'mark el Suomi'o).
ELLIDA
Jes. Tiel ili ja nom'iĝ'as.
WANGEL
Kio'n pli vi sci'as pri li?
ELLIDA
Nur tio'n, ke li fru'e far'iĝ'is mar'ist'o. Kaj ke li far'is long'a'j'n vojaĝ'o'j'n.
WANGEL
Neni'o'n ali'a'n?
ELLIDA
Ne. Ni ne parol'is pri ti'aĵ'o'j'n.
WANGEL
Pri kio vi do parol'is?
ELLIDA
Plej'e ni parol'is pri la mar'o.
WANGEL
Ah —! Do pri la mar'o?
ELLIDA
Pri vent'eg'o'j kaj trankvil'o. Pri sombr'a'j nokt'o'j sur la mar'o. Pri la mar'o dum bril'a'j sun'tag'o'j ni ankaŭ parol'is. Sed plej'e ni parol'is pri la balen'o'j kaj pri la delfen'o'j kaj la fok'o'j, kiu'j kutim'e kuŝ'as tie sur la ŝer'o'j en la mez'tag'a varm'o. Kaj ni parol'is pri la mev'o'j kaj la agl'o'j kaj ĉiu'j la ali'a'j mar'bird'o'j, kiu'j'n vi ja kon'as. — Imag'u, — ĉu ne est'as strang'e, — kiam ni parol'is pri ili, est'is por mi kvazaŭ kaj la mar'best'o'j kaj la mar'bird'o'j est'as li'a'j parenc'o'j.
WANGEL
Kaj vi mem —?
ELLIDA
Jes, aspekt'is kvazaŭ ankaŭ mi far'iĝ'is parenc'o al ili ĉiu'j.
WANGEL
Jes, jes. — Kaj do sekv'is ke vi fianĉ'in'iĝ'is kun li?
ELLIDA
Jes. Li dir'is, ke mi far'u.
WANGEL
Far'u? Vi do mem ne hav'is vol'o'n?
ELLIDA
Ne kiam li ĉe'est'is. Ho, — post'e ŝajn'is al mi, ke est'is tut'e ne'kompren'ebl'e.
WANGEL
Ĉu vi renkont'is li'n oft'e?
ELLIDA
Ne, ne oft'e. Iu'n tag'o'n li vizit'is ni'n kaj ĉirkaŭ'rigard'is en la lum'tur'o. Tiel mi kon'at'iĝ'is kun li. Kaj post'e ni renkont'iĝ'is foj'e kaj foj'e. Sed tiam okaz'is tio pri la ŝip'estr'o. Kaj li dev'is ja for'vojaĝ'i.
WANGEL
Jes, jes, rakont'u iom pli pri tio!
ELLIDA
Est'is fru'e en la krepusk'o, — mi ricev'is slip'o'n de li. En ĝi li pet'is mi'n ven'i al li sur la Krut'kab'o'n, — vi ja sci'as, la kab'o'n inter la lum'tur'o kaj Skjoldvik.
WANGEL
Jes ja, jes ja, — mi kon'as ĝi'n bon'e.
ELLIDA
Tie'n mi ven'us tuj, li skrib'is, ĉar li vol'is parol'i kun mi.
WANGEL
Kaj vi ir'is?
ELLIDA
Jes. I'o'n ali'a'n mi ne pov'is. Nu, li rakont'is al mi, ke en la nokt'o li tranĉ'il'e pik'is la ŝip'estr'o'n.
WANGEL
Li tio'n do mem dir'is! Rekt'e dir'is tio'n!
ELLIDA
Jes. Sed li nur est'is far'int'a i'o'n, kio est'is tut'e ĝust'a, li dir'is.
WANGEL
Tut'e ĝust'a? Kial li do for'kur'is?
ELLIDA
Tio'n li ne vol'is dir'i. Li nur dir'is, ke ne est'is por mi'a orel'o.
WANGEL
Kaj vi kred'is li'n je li'a nur'a vort'o?
ELLIDA
Jes, mi neni'o'n ali'a'n ek'pens'is. Nu, li ja tamen dev'is for'vojaĝ'i. Sed en la moment'o kiam li est'is dir'ont'a adiaŭ al mi —. Ne, vi ne pov'as imag'i, kio'n li ek'pens'is.
WANGEL
Nu? Dir'u do!
ELLIDA
Li pren'is el la poŝ'o ŝlos'il'ring'o'n kaj tir'is de la fingr'o si'a'n propr'a'n ring'o'n. De mi li pren'is ring'et'o'n, kiu'n mi hav'is. Tiu'j'n du ring'o'j'n li pend'ig'is kun'e sur la ŝlos'il'ring'o'n. Kaj li dir'is, ke ni nun ge'edz'ig'u ni'n kun'e al la mar'o.
WANGEL
Ge'edz'ig'u —?
ELLIDA
Jes, tiel li dir'is. Kaj li ĵet'is la ring'o'j'n per si'a tut'a fort'o tiom for'e kiom li kapabl'is en la profund'o'n.
WANGEL
Kaj vi, Ellida? Vi akcept'is?
ELLIDA
Jes, imag'u, — mi pens'is tiam, ke est'is kiel dev'is est'i. — Sed, je bon'a Di'o, — li for'vojaĝ'is!
WANGEL
Kaj kiam li efektiv'e est'is for —?
ELLIDA
Ho, vi ja bon'e kompren'as, ke mi re'gajn'is mi'a'n prudent'o'n. Kompren'is kiel stult'a kaj sen'senc'a tio est'as.
WANGEL
Sed pli fru'e vi parol'is pri leter'o'j. Vi do sci'iĝ'is de li post'e?
ELLIDA
Jes, mi sci'iĝ'is de li. Unu'e mi ricev'is kelk'a'j'n lini'o'j'n el Arkangelo. Li nur skrib'is, ke li intenc'is vojaĝ'i al Amerik'o. Kaj li don'is adres'o'n, kie'n mi pov'us send'i respond'o'n.
WANGEL
Ĉu vi respond'is?
ELLIDA
Tuj. Mi kompren'ebl'e skrib'is, ke ĉio inter ni dev'us est'i fin'it'a. Kaj ke li ne plu pens'u pri mi, kiel ankaŭ mi neniam plu pens'u pri li.
WANGEL
Sed li tamen skrib'is re'e'n, ĉu?
ELLIDA
Jes, li skrib'is re'e'n.
WANGEL
Kaj kio'n li respond'is al vi'a'j el'dir'o'j?
ELLIDA
Eĉ ne vort'o'n pri tio. Est'is kvazaŭ mi ne romp'is kun li. Li skrib'is tut'e prudent'e kaj trankvil'e, ke mi atend'u li'n. Kiam li est'us pret'a akcept'i mi'n, li skrib'us. Kaj tiam mi tuj ven'us al li.
WANGEL
Ne vol'is las'i vi'n?
ELLIDA
Ne. Mi de'nov'e skrib'is. Preskaŭ sam'vort'e kiel en la unu'a leter'o. Aŭ ankoraŭ pli decid'e.
WANGEL
Kaj li ced'is?
ELLIDA
Ho ne, ne pens'u tio'n. Li skrib'is trankvil'e kiel antaŭ'e. Neniu'n vort'o'n pri la romp'o. Kaj mi kompren'is, ke ne util'is. Kaj neniam plu mi skrib'is al li.
WANGEL
Kaj eĉ ne aŭd'is i'o'n de li?
ELLIDA
Jes, mi ricev'is tri leter'o'j'n de li post tiam. Unu foj'o'n li skrib'is al mi el Kalifornio kaj ali'a'n foj'o'n el Ĉini'o. La last'a leter'o, kiu'n mi ricev'is de li, est'is el Aŭstrali'o. Li tiam skrib'is, ke li ir'is fos'i or'o'n. Post'e ven'is neni'u inform'o de li.
WANGEL
Tiu vir'o ekzerc'is ekster'ordinar'a'n potenc'o'n sur vi, Ellida.
ELLIDA
Ho jes, jes. La terur'a hom'o!
WANGEL
Sed pri tio vi ne plu dev'as pens'i. Neniam! Promes'u al mi, mi'a kar'a, ben'it'a Ellida! Ni nun prov'u ali'a'n kurac'o'n por vi. Pli freŝ'a aer'o ol ĉi tie en'e en la fjord'o'j. La sal'a mar'a vent'o! Kio'n vi al tio dir'as?
ELLIDA
Ho, ne parol'u pli pri tiu plan'o! Ne pens'u pri ti'aĵ'o! Ne est'as help'o por mi en tio. Mi bon'e konsci'as, — eĉ tie mi ne pov'os de'ŝarĝ'i mi'n.
WANGEL
Kio'n? Kar'a, — pri kio vi nun pens'as?
ELLIDA
La terur'aĵ'o'n, mi alud'as. Tiu'n ne'kompren'ebl'a'n potenc'o'n sur la anim'o —
WANGEL
Sed tiu'n vi ja nun de'ŝarĝ'is. Antaŭ long'e. Kiam vi romp'is kun li. Nun tio ja est'as pas'int'a.
ELLIDA
(ek'salt'as) Ne, ĝust'e tio ĝi ne est'as!
WANGEL
Ne pas'int'a!
ELLIDA
Ne, Wangel, — ne est'as pas'int'a! Kaj mi tim'as, ke ĝi neniam pas'os. Neniam en mi'a viv'o!
WANGEL
(kun sufok'at'a voĉ'o) Ĉu per tio vi vol'as dir'i, ke intern'e vi neniam pov'is forges'i tiu'n fremd'a'n vir'o'n?
ELLIDA
Mi est'is li'n forges'int'a. Sed subit'e est'is kvazaŭ li re'ven'is.
WANGEL
Kiam tio okaz'is?
ELLIDA
Antaŭ ĉirkaŭ tri jar'o'j. Aŭ iom pli. — Est'is dum mi atend'is la infan'o'n.
WANGEL
Ah, tiam do? Jes Ellida, — mi nun ja komenc'as kompren'et'i iom kaj iom.
ELLIDA
Vi erar'as, kar'a! Tio, kio kapt'is mi'n —. Ho, mi pens'as, ke tut'e ne est'as kompren'ebl'a.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n en ĉagren'o) Imag'u ke — ke vi loĝ'is ĉi tie tri jar'o'j'n dum vi am'is ali'a'n vir'o'n. Ali'a'n vir'o'n! Ne mi'n, — sed ali'a'n!
ELLIDA
Ho, vi tut'e erar'as. Mi am'as neniu'n ali'a'n ol vi.
WANGEL
(mal'laŭt'e) Kial vi do, en tiu long'a temp'o, ne vol'is viv'i kun mi kiel edz'in'o?
ELLIDA
Est'as pro tiu tim'o al tiu fremd'a vir'o.
WANGEL
Tim'o —?
ELLIDA
Jes, tim'o. Tim'o tiel terur'a, ke ŝajn'as al mi, ke nur la mar'o pov'as instig'i ĝi'n. Ĉar nun vi aŭd'u, Wangel —
(La jun'ul'o'j el la urb'o ven'as de mal'dekstr'e, salut'as kaj el'ir'as dekstr'e'n. Kun'e kun ili ven'as Arnholm, Bolette, Hilde kaj Lyngstrand.)
BOLETTE
(preter'pas'ant'e) Ho, ĉu vi daŭr'e promen'ad'as ĉi tie?
ELLIDA
Jes, est'as freŝ'e kaj bon'e ĉi tie supr'e.
ARNHOLM
Ni, ni ir'os mal'supr'e'n por danc'i.
WANGEL
Bon'e, bon'e. Ni baldaŭ post'ven'os, ankaŭ ni.
HILDE
Adiaŭ do, dum'e.
ELLIDA
Sinjor'o Lyngstrand, — atend'u moment'o'n.
(Lyngstrand halt'as. Arnholm, Bolette kaj Hilde ir'as dekstr'e'n.)
ELLIDA
(al Lyngstrand) Ĉu ankaŭ vi ir'os danc'i?
LYNGSTRAND
Ne, sinjor'in'o, mi ne kuraĝ'as.
ELLIDA
Ne. Pli bon'e ke vi est'u si'n'gard'em'a. Tio pri la brust'o —. Vi ja ankoraŭ ne tut'e re'san'iĝ'is.
LYNGSTRAND
Ankoraŭ ne tut'e.
ELLIDA
(iom hezit'e) Kiom long'e est'as nun de kiam vi far'is tiu'n vojaĝ'o'n —?
LYNGSTRAND
Kiam mi ricev'is la difekt'o'n?
ELLIDA
Jes, la vojaĝ'o'n, pri kiu vi rakont'is antaŭ'tag'mez'e.
LYNGSTRAND
Ho, est'as ebl'e ĉirkaŭ —. Atend'u moment'o'n. Jes, est'as nun iom pli ol tri jar'o'j post tiam.
ELLIDA
Do tri jar'o'j.
LYNGSTRAND
Aŭ iom pli. Ni vel'is de Amerik'o en Februar'o. Kaj ni pere'is en Mart'o. Est'is la ekvinoks'a'j ŝtorm'o'j, kiu'j atak'is ni'n.
ELLIDA
(rigard'as al Wangel) Do je tiu temp'o okaz'is —.
WANGEL
Sed kar'a Ellida —?
ELLIDA
Ne las'u ni'n re'ten'i vi'n, sinjor'o Lyngstrand. Vi ir'u. Sed ne danc'u.
LYNGSTRAND
Ne, kaj nur rigard'i. (Li el'ir'as dekstr'e'n.)
WANGEL
Kar'a Ellida, — kial vi demand'is li'n pri tiu vojaĝ'o?
ELLIDA
Johnston est'is sur'ŝip'e. Mi cert'as.
WANGEL
El kio vi tio'n konklud'as?
ELLIDA
(sen respond'i) Sur'ŝip'e li sci'iĝ'is, ke mi edz'in'iĝ'is al ali'ul'o. Dum li est'is for. Kaj jen — en la sam'a moment'o tio ĉi obsed'is mi'n!
WANGEL
Tiu tim'o?
ELLIDA
Jes. Okaz'as, ke subit'e mi vid'as li'n tut'e viv'a antaŭ mi. Aŭ ver'e iom flank'e. Li neniam rigard'as mi'n. Li nur est'as tie.
WANGEL
Kiel li aspekt'as por vi?
ELLIDA
Kiel mi last'e vid'is li'n.
WANGEL
Antaŭ dek jar'o'j?
ELLIDA
Jes. Sur la Krut'kab'o. Plej klar'e mi vid'as li'a'n broĉ'o'n kun grand'a, blu'ec'e blank'a perl'o. Tiu perl'o simil'as al fiŝ'okul'o. Kaj ĝi kvazaŭ fiks'rigard'as mi'n.
WANGEL
Je Di'o —! Vi est'as pli mal'san'a ol mi opini'is. Pli mal'san'a ol vi mem sci'as, Ellida.
ELLIDA
Jes, jes, — help'u mi'n, se vi pov'as! Ĉar sent'iĝ'as ke tio tir'iĝ'as pli kaj pli fort'e al mi.
WANGEL
Kaj en tia stat'o vi ir'is tri jar'o'j'n. Port'is tiu'j'n sekret'a'j'n sufer'o'j'n sen konfid'i vi'n al mi.
ELLIDA
Sed mi ja ne pov'is! Ne antaŭ nun, kiam far'iĝ'is neces'e — pro vi. Se mi konfid'us tio'n ĉi al vi, — mi dev'us ja ankaŭ konfid'i al vi — la ne'dir'ebl'aĵ'o'n.
WANGEL
La ne'dir'ebl'aĵ'o'n —?
ELLIDA
(defend'e) Ne, ne, ne! Ne demand'u! Nur unu afer'o'n ankoraŭ. Kaj tiam neni'o'n pli. — Wangel, — kiel ni kompren'u — tiu'n enigm'o'n pri la okul'o'j de la infan'o —?
WANGEL
Kar'a, ben'it'a Ellida, mi asert'as al vi, ke est'is nur imag'aĵ'o. La infan'o hav'is ĝust'e tia'j'n okul'o'j'n, kiel ali'a'j normal'a'j infan'o'j.
ELLIDA
Ne, ĝi ne hav'is! Ĉu ke vi tio'n ne pov'is vid'i! La okul'o'j de la infan'o ŝanĝ'is kolor'o'n laŭ la mar'o. Kun sun'bril'a, trankvil'a fjord'o, ĝi'a'j okul'o'j est'is tia'j. En ŝtorm'a veter'o laŭ ĝi. — Ho, mi ja vid'is, eĉ se vi ne rimark'is.
WANGEL
(ced'e) Hm, — nu ja, nu ja. Sed eĉ se tiel est'us? Kio do?
ELLIDA
(mal'laŭt'e kaj pli proksim'e) Mi vid'is tia'j'n okul'o'j'n antaŭ'e.
WANGEL
Kiam? Kaj kie —?
ELLIDA
Sur la Krut'kab'o. Antaŭ dek jar'o'j.
WANGEL
(re'tir'as si'n paŝ'o'n) Kiel — kio —!
ELLIDA
(flustr'as trem'e) La infan'o hav'is la okul'o'j'n de tiu fremd'a vir'o.
WANGEL
(ek'kri'as sen'vol'e) Ellida —!
ELLIDA
(kun'frap'as plend'e la man'o'j'n super la kap'o) Nun vi ja kompren'as, kial mi ne plu vol'as, — neniam plu kuraĝ'as viv'i kun vi kiel vi'a edz'in'o!
(Ŝi turn'as si'n rapid'e kaj fuĝ'as dekstr'e'n mal'supr'e'n la dekliv'o'j.)
WANGEL
(rapid'as post ŝi kri'ant'e) Ellida, — Ellida! Mi'a kompat'ind'a mal'feliĉ'a Ellida!
(Iom mal'proksim'a part'o de la ĝarden'o de doktor'o Wangel. La lok'o est'as humid'a, marĉ'a kaj kun ombr'ant'a'j, grand'a'j, mal'jun'a'j arb'o'j. Dekstr'e vid'iĝ'as la bord'o de mal'pur'a lag'et'o. Mal'alt'a inter'spac'ig'it'a bar'il'o apart'ig'as la ĝarden'o'n de la voj'et'o kaj la fjord'o en la fon'o. Plej for'e en la mal'proksim'ec'o vid'iĝ'as la mont'o'dors'o'j kun mont'o'pint'o'j ali'flank'e de la fjord'o. Est'as mal'fru'a post'tag'mez'o, proksim'um'e al vesper'o.)
(Bolette sid'as sur ŝton'benk'o dekstr'e kudr'ant'e. Sur la benk'o kuŝ'as kelk'a'j libr'o'j kaj kudr'il'uj'o. Hilde kaj Lyngstrand, ambaŭ kun fiŝ'kapt'il'o'j, ir'as laŭ la bord'o de la lag'et'o.)
HILDE
(far'as sign'o'n al Lyngstrand) Star'u trankvil'e! Jen mi vid'as unu grand'a'n.
LYNGSTRAND
(ek'rigard'as) Kie ĝi star'as?
HILDE
(montr'as) Ĉu vi ne vid'as — jen sub'e. Kaj rigard'u jen! Je Di'o, ankaŭ krom'a (rigard'as inter la arb'o'j'n) Pa! — nun li ven'as kaj for'tim'ig'os ili'n por ni!
BOLETTE
(ek'rigard'as) Kiu ven'as?
HILDE
Vi'a ĉef'instru'ist'o, pa'nj'o!
BOLETTE
Mi'a —?
HILDE
Jes, mi'a li, je Di'o, neniam est'is.
(Ĉef'instru'ist'o Arnholm ven'as de dekstr'e el inter la arb'o'j.)
ARNHOLM
Ĉu est'as nun fiŝ'o'j en la lag'et'o?
HILDE
Jes, naĝ'as kelk'a'j tre mal'jun'a'j karasioj.
ARNHOLM
Ĉu, la mal'jun'a'j karasioj daŭr'e viv'as?
HILDE
Jes, el'ten'a'j ili est'as. Sed nun ni fin'e kapt'u kelk'a'j'n.
ARNHOLM
Vi dev'us prefer'e prov'i en la fjord'o.
LYNGSTRAND
Ne, la lag'et'o — ĝi est'as kvazaŭ pli mister'a, por tiel parol'i.
HILDE
Jes, ĉi tie est'as pli ekscit'e. — Ĉu vi naĝ'is hodiaŭ?
ARNHOLM
Ĝust'e. Mi rekt'e ven'as de la ban'ej'o.
HILDE
Vi ten'is vi'n en la basen'o, ĉu?
ARNHOLM
Jes, mi ne est'as lert'a naĝ'ist'o.
HILDE
Ĉu vi pov'as naĝ'i sur'dors'e?
ARNHOLM
Ne.
HILDE
Mi pov'as. (al Lyngstrand) Ni prov'u tie ali'flank'e. (Ili ir'as laŭ la lag'et'o dekstr'e'n.)
ARNHOLM
(proksim'iĝ'as al Bolette) Vi do sid'as tut'e sol'a, Bolette?
BOLETTE
Ho, jes, tio'n mi plej oft'e far'as.
ARNHOLM
Vi'a patr'in'o ne est'as en la ĝarden'o, ĉu?
BOLETTE
Ne, ebl'e ŝi promen'as kun'e kun patr'o.
ARNHOLM
Kiel ŝi fart'as nun post'tag'mez'e?
BOLETTE
Mi ne cert'e sci'as. Mi forges'is pri'demand'i.
ARNHOLM
Kia'j'n libr'o'j'n vi hav'as tie?
BOLETTE
Ho, unu est'as io pri botanik'o. La ali'a est'as pri geografi'o.
ARNHOLM
Ĉu vi ŝat'as tia'j'n leg'aĵ'o'j'n?
BOLETTE
Jes, kiam mi hav'as temp'o'n, —. Sed unu'e mi dev'as ja zorg'i pri la mastr'um'ad'o.
ARNHOLM
Sed ĉu vi'a patr'in'o ne help'as — vi'a du'on-patr'in'o — ĉu ŝi ne help'as vi'n?
BOLETTE
Ne, est'as mi'a afer'o. Mi dev'is ja zorg'i pri la mastr'um'ad'o la du jar'o'j'n, kiam patr'o est'is sol'a. Kaj tiel daŭr'is post'e.
ARNHOLM
Sed la sam'a'n dezir'o'n leg'i vi daŭr'e hav'as.
BOLETTE
Jes, mi leg'as, kio'n mi pov'as trov'i el util'a'j libr'o'j. Oni vol'as ja sci'i i'o'n pri la mond'o. Ĉar ĉi tie ni ja viv'as tut'e ekster ĉio. Nu, proksim'um'e, do.
ARNHOLM
Sed kar'a Bolette, ne parol'u do tiel.
BOLETTE
Ho jes. Ŝajn'as al mi ke ni ne viv'as ali'manier'e ol la karasioj en tiu lag'et'o. La fjord'o est'as proksim'a, kaj tie naĝ'ad'as la grand'a'j ar'o'j da fiŝ'o'j en'e'n kaj el'e'n. Sed pri tio la kompat'ind'a'j mal'sovaĝ'a'j dres'fiŝ'o'j neni'o'n sci'as. Kaj tie ili neniam pov'as part'o'pren'i.
ARNHOLM
Mi opini'as, ke ne est'us avantaĝ'e por ili las'i ili'n tie'n.
BOLETTE
Ho, ŝajn'as al mi, ke pri tio ne grav'us.
ARNHOLM
Ceter'e vi ne pov'as dir'i, ke ĉi tie oni est'as met'it'a tut'e ekster la viv'o. Almenaŭ ne dum la somer'o. Ĉi tiu'j'n tag'o'j'n est'as ja kvazaŭ kun'ven'ej'o por la tut'a mond'a viv'o. Kvazaŭ nod'punkt'o — tiel preter'pas'e.
BOLETTE
(rid'et'as) Ho jes, vi, kiu nur ven'as tiel preter'pas'e, pov'as ja facil'e rid'ind'ig'i ni'n.
ARNHOLM
Rid'ind'ig'i —? Kial vi pens'as tiel?
BOLETTE
Jes, ĉar tio pri kun'ven'ej'o kaj nod'punkt'o por la mond'a viv'o est'as ja io, kio'n vi aŭd'is dir'i en la urb'o. Jes, ĉar ili parol'ad'as ja tiel.
ARNHOLM
Jes, ver'dir'e mi tio'n rimark'is.
BOLETTE
Sed ver'e ne trov'iĝ'as ver'a vort'o en tio. Ne por ni, kiu'j daŭr'e loĝ'as ĉi tie. Kio util'as por ni, ke la grand'a fremd'a mond'o preter'pas'as por vojaĝ'i nord'e'n por vid'i la nokt'o'mez'a'n sun'o'n? Ni ja ne pov'as kun'ir'i. Ni ja ne vid'os iu'n nokt'o'mez'a'n sun'o'n. Ho ne, ni dev'as obe'em'e pas'ig'i ni'a'n viv'o'n ĉi tie en ni'a karas'i-lag'et'o.
ARNHOLM
(ek'sid'as apud ŝi) Dir'u do nun, kar'a Bolette, — ĉu ne est'as io aŭ ali'a, — io preciz'a, mi pens'as, al kio vi ĉi tie hejm'e sopir'as?
BOLETTE
Ho jes, pov'us est'i.
ARNHOLM
Kaj kio do ver'e est'as tio? Kio'n vi tiel post'sopir'as?
BOLETTE
Unu'e ir'i el'e'n.
ARNHOLM
Tio do unu'e?
BOLETTE
Jes. Kaj post'e lern'i iom pli. Sci'i i'o'n ĝust'a'n pri la afer'o'j.
ARNHOLM
Kiam mi instru'is vi'n, vi'a patr'o dir'is oft'e, ke li las'us vi'n stud'i.
BOLETTE
Jes, kompat'ind'a patr'o, — li mult'e dir'as. Sed kiam ven'as al la real'o, —. Ver'e ne est'as iu mem'instig'o en patr'o.
ARNHOLM
Bedaŭr'ind'e ne, vi prav'as. Ver'e ne est'as. Sed ĉu vi iam parol'is kun li pri tio? Sincer'e kaj instig'e?
BOLETTE
Ne, efektiv'e mi ne far'is.
ARNHOLM
Sed sci'u, tio'n vi dev'us do far'i. Antaŭ ol far'iĝ'os tro mal'fru'e, Bolette. Kial vi ne tio'n far'as?
BOLETTE
Ho, ebl'e pro tio ke ne est'as ver'a mem'instig'o eĉ en mi, mi pens'as. Ebl'e mi hered'is tio'n de patr'o.
ARNHOLM
Hm, — mi mir'as ĉu vi ne est'as mal'just'a al vi mem en tio?
BOLETTE
Ho ne, bedaŭr'ind'e. Kaj al'don'e patr'o hav'as mal'mult'a'n temp'o'n pens'i pri mi kaj mi'a est'ont'o. Li eĉ ne em'as. Ti'aĵ'o'j li prefer'as for'puŝ'i, se li pov'as. Ĉar Ellida ja tiom koncern'as li'n —
ARNHOLM
Kiu —? Kiel —?
BOLETTE
Mi pens'as, ke li kaj mi'a du'on'patr'in'o —. (inter'romp'ant'e) Patr'o kaj patr'in'o hav'as ja si'a'n viv'o'n, kompren'u.
ARNHOLM
Nu, do tiom pli bon'e est'us, se vi liber'iĝ'us el tio ĉi.
BOLETTE
Jes, sed ŝajn'as al mi, ke mi ne rajt'as. Ne rajt'as for'las'i patr'o'n.
ARNHOLM
Sed kar'a Bolette, tio'n vi ja iu'n foj'o'n tamen dev'as. Tial mi opini'as, ke vi ju pli fru'e —
BOLETTE
Jes, dev'as ja okaz'i. Mi dev'as ja ankaŭ pens'i pri mi mem. Prov'i trov'i iu'n aŭ ali'a'n okup'o'n. Kiam patr'o iam for'pas'os, mi ja neni'o'n hav'as por mi'a sub'ten'o. — Mi'a kompat'ind'a patr'o, — mi zorg'e tim'as for'las'i li'n.
ARNHOLM
Tim'as —?
BOLETTE
Jes, pro patr'o.
ARNHOLM
Sed, je di'o, vi'a du'on'patr'in'o do? Ŝi ja rest'as ĉe li.
BOLETTE
Jes, kompren'ebl'e. Sed ŝi ne est'as kapabl'a por tio, kio'n patr'in'o tiel facil'e ord'ig'is. Est'as mult'e, kio'n tiu ĉi ne vid'as. Aŭ ebl'e ne vol'as vid'i, — aŭ ne atent'as. Mi ne sci'as kiel est'as.
ARNHOLM
Hm, — ebl'e mi kompren'as al kio vi alud'as.
BOLETTE
Kompat'ind'a patr'o, — iel li est'as mal'fort'a. Vi ebl'e mem tio'n rimark'is. Li ja ankaŭ ne hav'as sufiĉ'a'n profesi'a'n labor'o'n por plen'ig'i la temp'o'n. Kaj al'don'e tio, ke ŝi tut'e ne kapabl'as star'i flank'e de li. — Pri tio li tamen iom'et'e mem kulp'as.
ARNHOLM
Kiel, vi pens'as?
BOLETTE
Ho, patr'o dezir'as ja ĉiam vid'i gaj'a'j'n vizaĝ'o'j'n ĉirkaŭ si. Est'u sun'a veter'o kaj ĝoj'o en la dom'o, li dir'as. Tial mi tim'as, ke mult'foj'e li don'as al ŝi medicin'o'n, kiu ne est'as bon'a por ŝi long'temp'e.
ARNHOLM
Ĉu vi ver'e opini'as tio'n?
BOLETTE
Jes, mi ne pov'as liber'iĝ'i de tiu pens'o. Ĉar foj'e ŝi est'as tre strang'a. (impet'e) Sed ĉu do est'as just'e, ke mi rest'ad'u en la hejm'o! Ver'e ne est'as util'e por patr'o. Kaj mi ja ankaŭ hav'as dev'o'j'n al mi mem, mi pens'as.
ARNHOLM
Sci'u, kar'a Bolette, — tiu'j'n afer'o'j'n ni pli profund'e pri'parol'u.
BOLETTE
Ho, ne mult'e util'as. Ebl'e mi est'as kre'it'a por rest'i ĉi tie en la karas'i-lag'et'o, mi pens'as.
ARNHOLM
Tut'e ne. Tio de'pend'as de vi mem.
BOLETTE
(vigl'e) Ĉu vi pens'as?
ARNHOLM
Jes, kred'u mi'n. De'pend'as tut'e de vi mem.
BOLETTE
Ho, se mi ver'e pov'us —! Ebl'e vi vol'as parol'i al patr'o por mi?
ARNHOLM
Ankaŭ tio. Sed unu'e mi vol'as parol'i sincer'e kaj sen'rezerv'e al vi mem, kar'a Bolette. (rigard'as mal'dekstr'e'n) Tŝŝ! Ne kompren'ig'u i'o'n. Ni re'ven'u al tio post'e.
(Ellida ven'as de mal'dekstr'e. Ŝi ne hav'as ĉapel'o'n, sed port'as grand'a'n tuk'o'n ĵet'it'a'n sur la kap'o'n kaj ŝultr'o'j'n.)
ELLIDA
(en mal'trankvil'a vigl'ec'o) Ĉi tie est'as bon'e! Ĉi tie est'as bel'eg'e!
ARNHOLM
(ek'star'as) Vi far'is promen'ad'o'n?
ELLIDA
Jes, long'a'n, long'a'n rav'a'n promen'ad'o'n supr'e'n kun Wangel. Kaj nun ni el'ir'os vel'ad'i.
BOLETTE
Ĉu vi ne vol'as sid'i?
ELLIDA
Ne, dank'o'n. Ne sid'i.
BOLETTE
(mov'ig'as si'n sur la benk'o) Ĉar est'as sufiĉ'a lok'o.
ELLIDA
(ĉirkaŭ'ir'as) Ne, ne, ne. Ne sid'i. Ne sid'i.
ARNHOLM
La promen'ad'o bon'e efik'is al vi. Vi aspekt'as vigl'ig'it'e.
ELLIDA
Ho, mi sent'as mi'n kor'e feliĉ'a! Sekur'a! Sekur'a —. (rigard'as mal'dekstr'e'n) Kia grand'a vapor'ŝip'o est'as tiu ven'ant'a?
BOLETTE
(ek'star'as kaj el'rigard'as) Dev'as est'i la grand'a angl'a.
ARNHOLM
Ĝi ĵet'as ankr'o'n apud la barel'bu'o. Ĉu ĝi kutim'as halt'i ĉi tie?
BOLETTE
Nur du'on'a'n hor'o'n. Ĝi vojaĝ'os pli intern'e'n en la fjord'o'n.
ELLIDA
Kaj post'e el'e'n — morgaŭ. El'e'n sur la grand'a'n, vast'a'n mar'o'n. Eĉ trans la mar'o'n. Imag'u, — kun'vojaĝ'i! Ho, se mi pov'us! Se mi pov'us!
ARNHOLM
Ĉu vi neniam far'is iom long'a'n mar'vojaĝ'o'n, sinjor'in'o Wangel?
ELLIDA
Neniam. Nur et'a'j ekskurs'o'j ĉi tie en la fjord'o'j.
BOLETTE
(kun suspir'o) Ho ne, ni dev'as rest'i dank'em'a'j ke ni hav'as la ter'o'n.
ARNHOLM
Nu, ĉi tie ni ja ver'e hav'as ni'a'n hejm'o'n.
ELLIDA
Ne, mi tut'e ne kred'as, ke ni hav'as.
ARNHOLM
Ne sur la ter'o?
ELLIDA
Ne. Mi tio'n ne kred'as. Mi kred'as, ke se la hom'o'j kutim'iĝ'is viv'i sur la mar'o, — ebl'e en la mar'o, — ni est'us pli perfekt'a'j ol ni nun est'as. Pli bon'a'j kaj feliĉ'a'j.
ARNHOLM
Ĉu vi ver'e tio'n kred'as?
ELLIDA
Jes, mi mir'as ĉu ni ne tia'j est'us. Mi mult'foj'e parol'is kun Wangel pri tio —
ARNHOLM
Nu, kaj li —?
ELLIDA
Jes, li pens'as, ke ebl'e est'us.
ARNHOLM
(ŝerc'e) Nu, nu. Sed nun ja est'as tiel. Ni ja nun est'as sur la mal'ĝust'a voj'o kaj far'iĝ'is ter'ul'o'j anstataŭ mar'a'j est'aĵ'o'j. Ĉiu'okaz'e est'as cert'e nun tro mal'fru'e ĝust'ig'i la erar'o'n.
ELLIDA
Jes, vi jen dir'as bedaŭr'ind'a'n ver'o'n. Kaj mi pens'as, ke la hom'o'j suspekt'as i'o'n tia'n mem. Ke ili port'ad'as tio'n, kiel sekret'a'n pent'o'n kaj mal'ĝoj'o'n. Kred'u mi'n, — en tio la mal'gaj'o de la hom'o'j hav'as si'a'n plej profund'a'n kaŭz'o'n. Jes, — kred'u mi'n.
ARNHOLM
Sed kar'a sinjor'in'o Wangel, — mi ne ek'hav'is la impres'o'n, ke la hom'o'j est'as tre mal'gaj'a'j. Kontraŭ'e ŝajn'as al mi, ke la pli'mult'o rigard'as la viv'o'n bril'e kaj facil'e — kaj en grand'a, trankvil'a, sen'konsci'a ĝoj'o.
ELLIDA
Ho ne, tiel ne est'as. Tiu ĝoj'o — ĝi est'as kiel ni'a ĝoj'o pro la long'a, hel'a somer'a tag'nokt'o. Ĝi kun'port'as la re'memor'ig'o'n pri la ven'ont'a sombr'a temp'o. Kaj tiu re'memor'ig'o ĵet'as si'a'n ombr'o'n sur la hom'a'n ĝoj'o'n, — kiel la driv'ant'a nub'o ĵet'as si'a'n ombr'o'n sur la fjord'o'n. Jen ĝi kuŝ'is bril'a kaj blu'a. Kaj jen subit'e —
BOLETTE
Vi ne dev'us okup'iĝ'i pri tia'j mal'ĝoj'a'j pens'o'j nun. Ĵus vi ja est'is ĝoj'a kaj gaj'a —
ELLIDA
Jes, jes, mi ja est'is. Ho, tio ĉi — est'as stult'e de mi. (ĉirkaŭ'rigard'as mal'trankvil'e) Ke Wangel nun ven'u. Li decid'e promes'is al mi. Sed li tamen ja ne ven'as. Li forges'is. Ho, kar'a Arnholm, bon'vol'u trov'i li'n por mi?
ARNHOLM
Jes, volont'e.
ELLIDA
Dir'u, ke li dev'as tuj ven'i. Ĉar nun mi ne pov'as vid'i li'n —
ARNHOLM
Ne pov'as vid'i li'n —?
ELLIDA
Ho, vi ne kompren'as. Kiam li ne ĉe'est'as, mi oft'e ne pov'as memor'i, kiel li aspekt'as. Kaj tiam est'as kvazaŭ mi tut'e perd'is li'n. — Est'as terur'e embaras'e. Sed ir'u!
(Ŝi ĉirkaŭ'ir'as apud la lag'et'o.)
BOLETTE
(al Arnholm) Mi kun'ir'os. Vi ja ne cert'e sci'as —
ARNHOLM
Ho, ĉu? Mi cert'e —
BOLETTE
(du'on'laŭt'e) Ne, ne, mi est'as mal'trankvil'a. Mi tim'as, ke li est'as sur la ŝip'o.
ARNHOLM
Tim'as?
BOLETTE
Jes, li kutim'as rigard'i, ĉu est'as kon'at'ul'o'j kun ĝi. Kaj ankaŭ ja est'as restoraci'o tie —
ARNHOLM
Ah! Jes, ven'u.
(Li kaj Bolette el'ir'as mal'dekstr'e'n.)
(Ellida star'as moment'o'n rigard'ant'e en la lag'et'o'n. Foj'e ŝi parol'as mal'laŭt'e kaj inter'romp'e al si mem.)
(Ekster'e sur la voj'et'o mal'antaŭ la bar'il'o ven'as de dekstr'e fremd'a vojaĝ'vest'it'a vir'o. Li hav'as tuf'a'j'n ruĝ'a'j'n har'o'j'n kaj barb'o'n. Skot'a'n ĉap'o'n sur la kap'o kaj vojaĝ'sak'o'n per rimen'o trans la ŝultr'o.)
La Fremd'ul'o
(ir'as mal'rapid'e laŭ la bar'il'o kaj observ'ad'as la ĝarden'o'n. Kiam li vid'as Ellida, li halt'as, rigard'as ŝi'n fiks'e kaj daŭr'e kaj dir'as mal'laŭt'e:) Bon'a'n vesper'o'n, Ellida!
ELLIDA
(turn'as si'n kaj kri'as) Ho kar'a, — ĉu vi fin'e ven'as!
La Fremd'ul'o
Jes, fin'e.
ELLIDA
(rigard'as li'n en surpriz'o kaj tim'o) Kiu est'as vi? Ĉu vi serĉ'as iu'n ĉi tie?
La Fremd'ul'o
Vi ja cert'e kompren'as.
ELLIDA
(ek'mir'as) Kio tio est'as? Kiel vi al'parol'as mi'n! Kiu'n vi serĉ'as?
La Fremd'ul'o
Mi ja serĉ'as vi'n.
ELLIDA
(ek'sku'iĝ'as) Aah —! (fiks'rigard'as li'n, ŝancel'iĝ'as mal'antaŭ'e'n kaj el'ig'as du'on'e sufok'it'a'n kri'o'n:) La okul'o'j! — La okul'o'j!
La Fremd'ul'o
Nu, — fin'e vi komenc'as re'kon'i mi'n? Mi tuj re'kon'is vi'n, Ellida.
ELLIDA
La okul'o'j! Ne rigard'u mi'n tiel! Mi kri'as por help'o!
La Fremd'ul'o
Tŝ, tŝ! Ne tim'u. Mi ja neni'o'n far'as al vi.
ELLIDA
(ten'as la man'o'n antaŭ la okul'o'j) Ne rigard'u mi'n, mi dir'as!
La Fremd'ul'o
(klin'as si'n per la brak'o'j sur la bar'il'o'n) Mi ven'is per la angl'a vapor'ŝip'o.
ELLIDA
(ek'rigard'as li'n evit'e) Kio'n vi vol'as pri mi?
La Fremd'ul'o
Mi ja promes'is re'ven'i tuj kiam mi pov'us —
ELLIDA
For'ir'u! For'ir'u de'nov'e! Ne re'ven'u — neniam re'ven'u ĉi tie'n! Mi ja skrib'is al vi, ke ĉio est'u fin'it'a inter ni! Ĉio! Vi ja sci'as!
La Fremd'ul'o
(ne'ĝen'it'a, ne respond'ant'e) Mi vol'us re'ven'i al vi pli fru'e. Sed mi ne pov'is. Nun mi fin'e pov'as. Kaj jen vi nun hav'as mi'n, Ellida.
ELLIDA
Kio'n vi vol'as pri mi? Pri kio vi pens'as? Kial vi ven'is?
La Fremd'ul'o
Vi ja cert'e sci'as, ke mi ven'is por serĉ'i vi'n.
ELLIDA
(re'tir'as si'n en tim'o) Serĉ'i mi'n! Ĉu tio'n vi intenc'as!
La Fremd'ul'o
Jes, kompren'ebl'e.
ELLIDA
Sed vi ja sci'as, ke mi edz'in'iĝ'is!
La Fremd'ul'o
Mi sci'as.
ELLIDA
Kaj tamen —! Tamen vi ven'as por — por — serĉ'i mi'n!
La Fremd'ul'o
Jes, kompren'ebl'e.
ELLIDA
(kapt'as la kap'o'n per ambaŭ man'o'j) Ho tio terur'a —! Ho tio terur'a, terur'a —!
La Fremd'ul'o
Ĉu ebl'e vi ne vol'as?
ELLIDA
(konfuz'it'a) Ne rigard'u mi'n tiel!
La Fremd'ul'o
Mi demand'as ĉu vi ebl'e ne vol'as?
ELLIDA
Ne, ne, ne! Mi ne vol'as! En etern'o, neniam! Mi ne vol'as, mi dir'as! Mi nek pov'as nek vol'as! (pli mal'laŭt'e) Mi ankaŭ ne kuraĝ'as.
La Fremd'ul'o
(trans'paŝ'as la bar'il'o'n kaj ven'as en la ĝarden'o'n) Ja, ja, do, Ellida, — permes'u al mi dir'i unu vort'o'n antaŭ ol mi for'vojaĝ'os.
ELLIDA
(vol'as fuĝ'i, sed ne pov'as. Ŝi star'as kvazaŭ lam'a en tim'o, kaj apog'as si'n al arb'o'trunk'o apud la lag'et'o.) Ne tuŝ'u mi'n! Ne proksim'iĝ'u! Ne pli proksim'e'n! Ne tuŝ'u mi'n, mi dir'as!
La Fremd'ul'o
(si'n'gard'em'e, kelk'a'j'n paŝ'o'j'n pli proksim'e'n al ŝi) Ne tim'u mi'n, Ellida.
ELLIDA
(ĵet'as la man'o'j'n antaŭ la okul'o'j'n) Ne rigard'u mi'n tiel!
La Fremd'ul'o
Ne tim'u. Ne tim'u.
(Doktor'o Wangel ven'as tra la ĝarden'o de mal'dekstr'e.)
WANGEL
(ankoraŭ du'on'e inter la arb'o'j) Nu, vi ja atend'is mi'n sufiĉ'e long'e.
ELLIDA
(kur'as al li, kroĉ'as si'n al li'a brak'o kaj kri'as:) Ho, Wangel, — sav'u mi'n! Sav'u mi'n vi — se vi pov'as!
WANGEL
Ellida, — kio je Di'o —!
ELLIDA
Sav'u mi'n, Wangel! Ĉu vi ne vid'as li'n? Jen li star'as!
WANGEL
(al'rigard'as) La vir'o tie? (proksim'iĝ'as) Permes'u demand'o'n, — kiu est'as vi? Kaj kial vi ven'as en la ĝarden'o'n?
La Fremd'ul'o
(indik'as per kap'sign'o al Ellida) Mi vol'as parol'i kun jen'a vir'in'o.
WANGEL
Nu ja. Do cert'e est'is vi —? (al Ellida) Mi aŭd'is, ke fremd'a vir'o ven'is en la kort'o'n por vi'n demand'i.
La Fremd'ul'o
Jes, est'is mi.
WANGEL
Kaj kio'n vi dezir'as de mi'a edz'in'o? (turn'as si'n) Ĉu vi kon'as li'n, Ellida?
ELLIDA
(mal'laŭt'e, tord'as la man'o'j'n) Ho, se mi li'n kon'as! Jes, jes, jes!
WANGEL
(rapid'e) Nu!
ELLIDA
Ho, est'as ja li, Wangel! Est'as li mem! Li, kiel vi sci'as —!
WANGEL
Ĉu! Kio'n vi dir'as! (turn'as si'n) Ĉu vi est'as tiu Johnston, kiu iam —?
La Fremd'ul'o
Nu, — Vi pov'as nom'i mi'n Johnston. Bon'vol'u. Ceter'e mi ne tiel nom'iĝ'as.
WANGEL
Ĉu ne?
La Fremd'ul'o
Nun ne plu, ne.
WANGEL
Kaj kio'n vi dezir'as de mi'a edz'in'o? Vi ja sci'as, ke la fil'in'o de la lum'tur'gard'ist'o edz'in'iĝ'is antaŭ long'e. Kaj al kiu ŝi edz'in'iĝ'is, vi dev'as ja ankaŭ sci'i.
La Fremd'ul'o
Mi ja sci'as dum pli ol tri jar'o'j.
ELLIDA
(streĉ'e) Kiel vi sci'iĝ'is?
La Fremd'ul'o
Sur'voj'e hejm'e'n al vi. Mi kapt'is mal'nov'a'n gazet'o'n. Est'is gazet'o el tiu ĉi region'o. Ĝi rakont'is pri la ge'edz'iĝ'o.
ELLIDA
(rigard'as antaŭ'e'n) La ge'edz'iĝ'o —. Do tio est'is —
La Fremd'ul'o
Efik'is sur mi'n strang'e. Ĉar tio pri la ring'o'j, — tio ja ankaŭ est'is ge'edz'iĝ'o, Ellida.
ELLIDA
(frap'as la man'o'j'n antaŭ la vizaĝ'o'n) Ho —!
WANGEL
Kiel vi kuraĝ'as —!
La Fremd'ul'o
Vi tio'n forges'is, ĉu?
ELLIDA
(sent'as li'a'n rigard'o'n kaj kri'et'as) Ne star'u tiel mi'n fiks'rigard'ant'e!
WANGEL
(paŝ'as antaŭ li'n) Vi turn'u vi'n al mi kaj ne al ŝi. Do, mal'long'e, — ĉar vi ja kon'as la situaci'o'n, — kio'n vi do vol'as ĉi tie? Kial vi ven'as por trov'i mi'a'n edz'in'o'n?
La Fremd'ul'o
Mi promes'is al Ellida ven'i al ŝi plej ebl'e fru'e.
WANGEL
Ellida —! Nun de'nov'e!
La Fremd'ul'o
Kaj Ellida promes'is al mi tut'e cert'e atend'i mi'n ĝis mi ven'us.
WANGEL
Mi aŭd'as, ke vi nom'as mi'a'n edz'in'o'n per antaŭ'nom'o. Tia'n intim'ec'o'n ne est'as kutim'o ĉe ni.
La Fremd'ul'o
Mi bon'e sci'as. Sed ĉar ŝi unu'e aparten'as al mi —
WANGEL
Al vi! Ankoraŭ —!
ELLIDA
(kaŝ'as si'n mal'antaŭ Wangel) Ho —! Li neniam mal'kapt'as mi'n!
WANGEL
Al vi! Vi dir'as, ke ŝi aparten'as al vi, ĉu!
La Fremd'ul'o
Ĉu ŝi rakont'is al vi pri du ring'o'j? Mi'a ring'o kaj tiu de Ellida?
WANGEL
Nu jes. Sed kio do? Ŝi ja post'e romp'is tio'n. Vi ricev'is ŝi'a'j'n leter'o'j'n. Vi do mem sci'as.
La Fremd'ul'o
Kaj Ellida kaj mi sam'opini'is, ke tio pri la ring'o'j valor'us sam'e decid'e kiel ge'edz'iĝ'o.
ELLIDA
Sed mi ne vol'as, vi ja aŭd'as! Neniam, neniam vol'as mi kon'at'iĝ'i kun vi! Ne rigard'u mi'n tiel! Mi ne vol'as, mi dir'as!
WANGEL
Vi est'as frenez'a hom'o, se vi opini'as, ke vi pov'as ven'i ĉi tie'n kaj konstru'i iu'n rajt'o'n sur tia infan'lud'o.
La Fremd'ul'o
Ĝust'e. Iu'n rajt'o'n, — en vi'a senc'o de la vort'o, — mi ja tut'e ne hav'as.
WANGEL
Sed kio'n vi do vol'as far'i? Vi do ne imag'as al vi, ke vi pov'as pren'i ŝi'n de mi per'fort'e! Kontraŭ ŝi'a propr'a vol'o!
La Fremd'ul'o
Ne. Kiel tio util'us? Se Ellida vol'as sekv'i mi'n, ŝi dev'as ven'i liber'vol'e.
ELLIDA
(ek'mir'as kaj ek'dir'as) Liber'vol'e —!
WANGEL
Kaj tio'n vi pov'us imag'i al vi —!
ELLIDA
(al si mem) Liber'vol'e —!
WANGEL
Vi est'as frenez'a. For'ir'u! Ni ne plu okup'iĝ'u pri vi.
La Fremd'ul'o
(rigard'as si'a'n brak'horloĝ'o'n) Baldaŭ est'as temp'o ir'i sur'ŝip'e'n. (paŝ'o'n pli proksim'e'n) Nu ja, Ellida, — nun mi far'is mi'a'n dev'o'n. (ankoraŭ pli proksim'e'n) Mi ten'is mi'a'n promes'o'n al vi.
ELLIDA
(pet'ant'e, ir'as mal'antaŭ'e'n) Ho, ne tuŝ'u mi'n!
La Fremd'ul'o
Kaj nun vi pri'pens'u ĝis morgaŭ nokt'e —
WANGEL
Est'as neni'o por pri'pens'i. For'ir'u!
La Fremd'ul'o
(daŭr'e al Ellida) Mi nun ir'os per la vapor'ŝip'o intern'e'n en la fjord'o'n. Morgaŭ nokt'e mi do re'ven'os. Kaj mi en'rigard'os ĉe vi. Atend'u mi'n ĉi tie en la ĝarden'o. Ĉar mi prefer'as decid'i la afer'o'n kun vi sol'a, vi kompren'as.
ELLIDA
(mal'laŭt'e, trem'ant'e) Ho, vi aŭd'as, Wangel!
WANGEL
Est'u trankvil'a. Tiu'n vizit'o'n ni sci'os mal'help'i.
La Fremd'ul'o
Adiaŭ do ĝis tiam, Ellida. Morgaŭ nokt'e.
ELLIDA
(pet'ant'e) Ho ne, ne, — ne re'ven'u morgaŭ nokt'e! Neniam plu re'ven'u!
La Fremd'ul'o
Kaj se tiam vi dezir'os sekv'i mi'n trans la mar'o'n —
ELLIDA
Ho, ne rigard'u mi'n tiel!
La Fremd'ul'o
Mi nur pens'as, ke vi dev'as pret'ig'i vi'n por vojaĝ'o.
WANGEL
Ir'u en la dom'o'n, Ellida.
ELLIDA
Mi ne pov'as. Ho, help'u mi'n! Sav'u mi'n, Wangel!
La Fremd'ul'o
Ĉar vi dev'as sincer'e pri'pens'i, ĉar se vi ne sekv'os mi'n morgaŭ, la tut'a afer'o est'os fin'it'a.
ELLIDA
(Ellida rigard'as li'n trem'ant'e) Kaj ĉio est'os fin'it'a, ĉu? Por ĉiam —?
La Fremd'ul'o
(kun kap'sign'o) Neniam est'os ĝi re'far'ebl'a, Ellida. Mi neniam re'ven'os al tiu'j ĉi land'o'j. Vi neniam plu re'vid'os mi'n. Ankaŭ neniam plu aŭd'os de mi. Tiam mi est'os kiel mort'a kaj for de vi por ĉiam.
ELLIDA
(spir'as mal'trankvil'e) Hoh —!
La Fremd'ul'o
Pens'u do sincer'e pri vi'a far'o. Adiaŭ. (trans'paŝ'as la bar'il'o'n, halt'as kaj dir'as:) Nu, Ellida, — ten'u vi'n pret'a morgaŭ nokt'e. Ĉar tiam mi ven'os ĉi tie'n por serĉ'i vi'n.
(Li for'ir'as mal'rapid'e kaj trankvil'e laŭ la voj'et'o dekstr'e'n.)
ELLIDA
(temp'et'o'n post'rigard'as li'n) Liber'vol'e, li dir'is! Imag'u, — li dir'is, ke liber'vol'e mi sekv'u li'n.
WANGEL
Est'u nur prudent'a. Nun li ja est'as for. Kaj vi neniam li'n re'vid'os.
ELLIDA
Ho, kiel pov'as vi tio'n dir'i? Li ja re'ven'os morgaŭ nokt'e.
WANGEL
Las'u li'n ven'i. Vi'n li almenaŭ ne renkont'u.
ELLIDA
(sku'as la kap'o'n) Ho, Wangel, ne pens'u, ke vi pov'os mal'help'i li'n.
WANGEL
Jes, kar'a, — fid'u mi'n.
ELLIDA
(cerb'um'ant'e, ne li'n aŭskult'ant'e) Post kiam li est'os est'int'a ĉi tie — morgaŭ nokt'e —? Kaj kiam li est'os vojaĝ'int'a trans la mar'o'n per la vapor'ŝip'o —?
WANGEL
Jes, kio do?
ELLIDA
Ĉu tiam li neniam — neniam plu re'ven'os?
WANGEL
Ne, kar'a Ellida, tio'n vi fid'u. Kio'n li far'us ĉi tie post tio ĉi? Li ja aŭd'is el vi'a propr'a buŝ'o, ke vi ne vol'as sekv'i li'n. Tiel la afer'o est'as fin'it'a.
ELLIDA
(al si mem) Morgaŭ, do. Aŭ neniam.
WANGEL
Kaj eĉ se li re'ven'us —
ELLIDA
Kio do —?
WANGEL
Est'os en ni'a potenc'o sen'danĝer'ig'i li'n.
ELLIDA
Ho ne kred'u.
WANGEL
Est'as en ni'a potenc'o, mi dir'as! Se li ne las'as si'n pac'ig'i ali'manier'e, li pun'pag'u pro murd'o al la ŝip'estr'o.
ELLIDA
(impet'e) Ne, ne, ne! Neniam tio! Ni sci'as neni'o'n pri la murd'o al la ŝip'estr'o! Ver'e neni'o'n!
WANGEL
Ĉu ni ne sci'as! Li ja mem konfes'is tio'n al vi!
ELLIDA
Ne, neni'o'n pri tio! Se vi i'o'n dir'as, mi ne'as. Ne en'ferm'u li'n! Li aparten'as al la vast'a mar'o. Tie li aparten'as.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n, kaj dir'as mal'rapid'e) Ah, Ellida, — Ellida!
ELLIDA
(kroĉ'as si'n sen'brid'e al li) Ho, kar'a, fidel'a, — sav'u mi'n de tiu vir'o!
WANGEL
(liber'ig'as si'n si'n'gard'em'e) Ven'u! Ven'u kun mi!
(Lyngstrand kaj Hilde, ambaŭ kun fiŝ'kapt'il'o'j, ven'as de dekstr'e ĉe la lag'et'o.)
LYNGSTRAND
(ir'as rapid'e al Ellida) Ho nun, sinjor'in'o, nun vi aŭd'u i'o'n strang'a'n!
WANGEL
Kaj kio'n?
LYNGSTRAND
Imag'u, — ni vid'is la uson'an'o'n!
WANGEL
La uson'an'o'n?
HILDE
Jes, ankaŭ mi vid'is li'n.
LYNGSTRAND
Li ir'is mal'antaŭ la ĝarden'o kaj post'e sur la grand'a'n angl'a'n vapor'ŝip'o'n.
WANGEL
De kie vi kon'as tiu'n vir'o'n?
LYNGSTRAND
Mi foj'e est'is mar'ist'o sur la sam'a ŝip'o kiel li. Mi cert'e kred'is, ke li dron'is. Sed li ja est'as tut'e viv'a.
WANGEL
Ĉu vi sci'as i'o'n pli pri li?
LYNGSTRAND
Ne. Sed li ebl'e ven'is por venĝ'i si'n sur si'a ne'fidel'a mar'ist'a edz'in'o.
WANGEL
Kio'n vi dir'as?
HILDE
Lyngstrand vol'as uz'i li'n por far'i art'aĵ'o'n.
WANGEL
Mi ne kompren'as —
ELLIDA
Vi aŭd'os post'e.
(Arnholm kaj Bolette ven'as de mal'dekstr'e sur la voj'et'o ekster la bar'il'o.)
BOLETTE
(al tiu'j en la ĝarden'o) Ven'u kaj rigard'u! La angl'a vapor'ŝip'o ir'as en'e'n en la fjord'o'n. (Grand'a vapor'ŝip'o driv'as preter'pas'e en la for'o.)
LYNGSTRAND
(al Hilde apud la bar'il'o) Ĉi-nokt'e li kapt'os ŝi'n.
HILDE
(kap'sign'as) La mal'fidel'a'n mar'ist-edz'in'o'n, — jes.
LYNGSTRAND
Imag'u, — mez'nokt'e.
HILDE
Est'os ekscit'e.
ELLIDA
(post'rigard'as la ŝip'o'n) Morgaŭ do —
WANGEL
Kaj post'e neniam plu.
ELLIDA
(mal'laŭt'e kaj trem'ant'e) Ho, Wangel, — sav'u mi'n de mi mem!
WANGEL
(rigard'as ŝi'n tim'em'e) Ellida! Mi suspekt'as, — est'as io mal'antaŭ'e.
ELLIDA
La tir'ant'a log'o est'as mal'antaŭ'e.
WANGEL
La tir'ant'a log'o —?
ELLIDA
Tiu vir'o est'as kiel la mar'o.
(Mal'rapid'e kaj cerb'um'ant'e ŝi ir'as tra la ĝarden'o mal'dekstr'e'n. Wangel, mal'trankvil'a, ir'as flank'e de ŝi kaj observ'as ŝi'n atent'e.)
(La ĝarden'ĉambr'o de doktor'o Wangel. Pord'o'j'n dekstr'e kaj mal'dekstr'e. En la fon'o inter la du fenestr'o'j est'as mal'ferm'a vitr'o'pord'o al la verand'o. Mal'supr'e de ĝi vid'iĝ'as part'o'n de la ĝarden'o. Sof'o kun tabl'o antaŭ'e mal'dekstr'e. Dekstr'e est'as pian'o, kaj pli mal'antaŭ'e est'as grand'a tabl'a ornam'vaz'o. Mez'e sur la plank'o est'as rond'a tabl'o kun seĝ'o'j ĉirkaŭ'e. Sur la tabl'o roz'arbust'o en flor'ad'o kaj ali'a'j pot'flor'o'j ĉirkaŭ ĝi. — Est'as antaŭ'tag'mez'e.)
(En la ĉambr'o apud la tabl'o sid'as mal'dekstr'e Bolette en la sof'o, okup'at'a pri brod'aĵ'o. Lyngstrand sid'as sur seĝ'o ĉe la fin'o de la tabl'o. Mal'supr'e en la ĝarden'o sid'as Ballested pentr'ant'e. Hilde star'as apud li'n rigard'ant'e.)
LYNGSTRAND
(kun la brak'o'j sur la tabl'o. Dum temp'o li sid'as silent'e rigard'ant'e la labor'ad'o'n de Bolette.) Aspekt'as tre mal'facil'e kudr'i tia'n bord'aĵ'o'n, fraŭl'in'o Wangel.
BOLETTE
Ho ne. Ne est'as mal'facil'e. Nur nombr'u ĝust'e —
LYNGSTRAND
Nombr'i? Ĉu vi dev'as ankaŭ nombr'i?
BOLETTE
Jes, la kudr'er'o'j'n. Rigard'u.
LYNGSTRAND
Ĝust'e ja! Imag'u! Est'as ja kvazaŭ iu art'o. Ĉu vi pov'as ankaŭ desegn'i?
BOLETTE
Ho jes, kiam mi hav'as model'o'n antaŭ mi.
LYNGSTRAND
Ali'e ne?
BOLETTE
Ne, ali'e ne.
LYNGSTRAND
Do tamen ne est'as ver'a art'o.
BOLETTE
Ne, ĝi pli est'as — man'a lert'ec'o.
LYNGSTRAND
Sed mi opini'as ke vi cert'e pov'us lern'i art'o'n.
BOLETTE
Kiam mi ne hav'as talent'o'n?
LYNGSTRAND
Tamen. Se vi ĉiam est'us kun'e kun ver'a art'ist'o —
BOLETTE
Kaj vi opini'as, ke mi pov'us lern'i de li?
LYNGSTRAND
Ne lern'i tiel ordinar'e. Sed mi opini'as ke ĝi ven'us en vi'n iom post iom. Kvazaŭ mirakl'o, fraŭl'in'o Wangel.
BOLETTE
Strang'e.
LYNGSTRAND
(iom post'e) Ĉu vi pri'pens'is —? Mi intenc'as dir'i — ĉu vi pri'pens'is pli profund'e kaj serioz'e pri ge'edz'ec'o, fraŭl'in'o?
BOLETTE
(rigard'as li'n preter'pas'e) Pri —? Ne.
LYNGSTRAND
Mi far'is.
BOLETTE
Vi, ĉu?
LYNGSTRAND
Jes ja, — mi oft'e pri'pens'as tia'j'n afer'o'j'n. Plej'e pri ge'edz'ec'o. Kaj al'don'e mi ja mult'e leg'is en libr'o'j. Mi opini'as, ke ge'edz'ec'o est'as ia mirakl'o. Ke la vir'in'o laŭ'e ŝanĝ'iĝ'as por est'i simil'a al si'a edz'o.
BOLETTE
Ricev'as li'a'j'n interes'o'j'n, vi pens'as?
LYNGSTRAND
Jes, ĝust'e!
BOLETTE
Nu, sed li'a'j kapabl'o'j do? Kaj li'a'j talent'o'j kaj lert'ec'o?
LYNGSTRAND
Hm, jes, — mi mir'as ĉu ne ankaŭ tiu'j —
BOLETTE
Kaj sekv'e vi kred'as, ke tio kio'n vir'o leg'is — aŭ pens'is, — tio ankaŭ trans'pas'us al li'a edz'in'o?
LYNGSTRAND
Ankaŭ tio, jes. Iom post iom. Kvazaŭ mirakl'e. Sed mi ja sci'as, ke tio pov'as nur okaz'i en fidel'a kaj am'o'plen'a ge'edz'ec'o kaj ver'e feliĉ'a.
BOLETTE
Ĉu vi neniam pens'is, ke vir'o tiel pov'us tir'iĝ'i al si'a edz'in'o? Far'iĝ'i simil'a al ŝi, mi pens'as.
LYNGSTRAND
Vir'o? Ne, tio'n mi ne imag'is.
BOLETTE
Kial ne sam'e por li kiel por ŝi?
LYNGSTRAND
Ne, ĉar vir'o hav'as ja viv'o'task'o'n por kiu viv'i. Kaj est'as tio, kio fort'ig'as la vir'o'n, fraŭl'in'o Wangel. Li hav'as viv'o'task'o'n, li.
BOLETTE
Ĉiu'j?
LYNGSTRAND
Ho ne. Mi ver'e pens'is pri la art'ist'o.
BOLETTE
Ĉu vi pens'as, ke est'as ĝust'a far'o de art'ist'o, ke li edz'iĝ'as?
LYNGSTRAND
Jes, mi opini'as. Se li trov'as iu'n, kiu'n li kor'e am'as, —
BOLETTE
Tamen. Mi pens'as, ke li prefer'e viv'us sol'e por si'a art'o.
LYNGSTRAND
Cert'e li dev'us far'i. Sed tio'n li ja pov'us far'i eĉ se li edz'iĝ'us.
BOLETTE
Nu, sed ŝi do?
LYNGSTRAND
Ŝi? Kiel —?
BOLETTE
Ŝi al kiu li edz'iĝ'as. Por kio ŝi viv'u?
LYNGSTRAND
Ankaŭ ŝi viv'u por li'a art'o. Ŝajn'as al mi, ke vir'in'o dev'as sent'i si'n kor'e feliĉ'a pri tio.
BOLETTE
Hm, — mi ne cert'e sci'as —
LYNGSTRAND
Jes, fraŭl'in'o, fid'u. Ne est'as nur li'a honor'o kaj reputaci'o, kiu'j'n ŝi ĝu'as pro li —. Ĉar tiu'j est'as laŭ mi la mal'pli valor'a. Sed ke ŝi pov'as help'i li'n kre'i, — ke ŝi pov'as facil'ig'i al li la labor'o'n est'ant'e ĉe li kaj komfort'ig'i li'n kaj est'i atent'a pri li kaj ig'i la viv'o'n gaj'a por li. Tio est'us laŭ mi feliĉ'ig'a por vir'in'o.
BOLETTE
Ho, vi ne mem sci'as kiel mem'kontent'a vi est'as!
LYNGSTRAND
Mi mem'kontent'a, ĉu! Bon'a Di'o —! Ho, se vi kon'us mi'n iom pli bon'e ol vi far'as — (klin'as si'n pli proksim'e'n al ŝi) Fraŭl'in'o Wangel, — kiam mi est'os for, — kaj mi ja baldaŭ est'os —
BOLETTE
(rigard'as li'n kompat'e) Sed ne komenc'u do pri tia trist'aĵ'o.
LYNGSTRAND
Fund'e ja ne est'as tre trist'e, mi pens'as.
BOLETTE
Kiel do?
LYNGSTRAND
Mi ja for'vojaĝ'os post monat'o. Unu'e de ĉi tiu lok'o. Post'e mi ir'os al la sud'a'j land'o'j.
BOLETTE
Ah, tiel. Nu ja.
LYNGSTRAND
Ĉu vi foj'e pens'u pri mi, fraŭl'in'o?
BOLETTE
Jes, mi volont'e far'u.
LYNGSTRAND
(ĝoj'a) Vi promes'as, ĉu?
BOLETTE
Jes, mi promes'as.
LYNGSTRAND
Solen'e kaj kor'e, fraŭl'in'o Bolette?
BOLETTE
Solen'e kaj kor'e. (ŝanĝ'as tem'o'n) Sed por kio tio ĉi! Ne konduk'os al io ajn.
LYNGSTRAND
Kiel vi pov'as tio'n dir'i! Por mi est'us ĝoj'ig'e sci'i, ke vi ĉi-hejm'e pens'ad'as pri mi.
BOLETTE
Nu, sed kio post'e?
LYNGSTRAND
Jes, post'e mi ne sci'as pri io definita —
BOLETTE
Ankaŭ mi ne. Mult'e ja mal'help'as. Ŝajn'as al mi, ke ĉio en la mond'o mal'help'as.
LYNGSTRAND
Ho, pov'us okaz'i iu mirakl'o. Feliĉ'a okaz'aĵ'o de la destin'o — aŭ io tia. Ĉar mi kred'as, ke mi sukces'os.
BOLETTE
(vigl'e) Jes, ĉu ne! Vi kred'as, ĉu!
LYNGSTRAND
Jes, mi firm'e kred'as. Kaj jen — post kelk'a'j jar'o'j — kiam mi re'ven'os hejm'e'n kiel kon'at'a skulpt'ist'o kun bon'a ekonomi'o kaj en plen'a san'o —
BOLETTE
Jes, ver'e. Ni esper'u ke vi far'os.
LYNGSTRAND
Vi konfid'e esper'u. Se vi nur fidel'e kaj varm'e pens'as pri mi, dum mi est'as for en la sud'a'j land'o'j. Kaj por tio mi ja nun hav'as vi'a'n vort'o'n.
BOLETTE
Vi hav'as. (sku'as la kap'o'n) Sed tamen konduk'as al neni'o.
LYNGSTRAND
Jes, fraŭl'in'o Bolette, tamen konduk'as al tio, ke mi pov'os labor'i pli facil'e kaj rapid'e pri mi'a art'aĵ'o.
BOLETTE
Tio'n vi do kred'as?
LYNGSTRAND
Jes, en mi'a intern'o mi tio'n sent'as. Kaj ŝajn'as al mi, ke est'us viv'ig'e ankaŭ por vi — ĉi tie en la izol'o — kiam vi sci'us en vi mem, ke vi kvazaŭ help'us mi'n kre'i.
BOLETTE
(rigard'as li'n) Nu, sed vi, vi'a'flank'e?
LYNGSTRAND
Mi —?
BOLETTE
(rigard'as al la ĝarden'o) Tŝ. Ni parol'u pri io ali'a. Ĉar tie ven'as la ĉef'instru'ist'o.
(Ĉef'instru'ist'o Arnholm est'as vid'at'a mal'supr'e en la ĝarden'o mal'dekstr'e. Li halt'as kaj parol'as kun Ballested kaj Hilde.)
LYNGSTRAND
Ĉu vi am'as vi'a'n antaŭ'a'n instru'ist'o'n, fraŭl'in'o Bolette?
BOLETTE
Ĉu mi am'as li'n?
LYNGSTRAND
Mi pens'as, ĉu vi ŝat'as li'n?
BOLETTE
Ho jes, mi far'as. Ĉar est'as bon'e hav'i li'n kiel amik'o'n kaj konsil'ant'o'n kaj tiel plu. — Kaj li ĉiam est'as help'em'a, se li pov'as.
LYNGSTRAND
Sed ĉu ne est'as strang'e, ke li ne ge'edz'iĝ'is?
BOLETTE
Ĉu vi trov'as tio'n strang'e?
LYNGSTRAND
Jes. Ĉar li ja est'as sufiĉ'e riĉ'a, laŭ'dir'e.
BOLETTE
Laŭ'dir'e li est'as. Sed ebl'e ne est'is facil'e por li trov'i iu'n, kiu vol'us hav'i li'n, mi pens'as.
LYNGSTRAND
Kial tio?
BOLETTE
Ho, li est'is ja instru'ist'o por preskaŭ ĉiu'j jun'a'j knab'in'o'j, kiu'j'n li kon'as. Tio'n li mem dir'as.
LYNGSTRAND
Jes. Kiel tio grav'us?
BOLETTE
Sed, bon'a Di'o, oni ja ne edz'in'ig'as si'n al si'a propr'a instru'ist'o!
LYNGSTRAND
Ĉu vi pens'as, ke jun'a knab'in'o ne pov'us am'i si'a'n instru'ist'o'n?
BOLETTE
Ne post kiam ŝi far'iĝ'is plen'kresk'a.
LYNGSTRAND
Ĉu — imag'u!
BOLETTE
(avert'e) Nu, nu, nu!
(Ballested kolekt'is si'a'j'n aĵ'o'j'n kaj port'as ili'n dekstr'e'n en la ĝarden'o. Hilde help'as li'n. Arnholm ir'as sur la verand'o'n kaj ven'as en la ĉambr'o'n.)
ARNHOLM
Bon'a'n maten'o'n, mi'a kar'a Bolette. Bon'a'n maten'o'n, sinjor'o — sinjor'o — hm!
(Li aspekt'as mal'kontent'a kaj kap'sign'as mal'varm'e al Lyngstrand, kiu ek'star'as kaj klin'as la kap'o'n.)
BOLETTE
(ek'star'as kaj ir'as al Arnholm) Bon'a'n maten'o'n, sinjor'o ĉef'instru'ist'o.
ARNHOLM
Kiel stat'as hodiaŭ?
BOLETTE
Nu dank'o'n, bon'e.
ARNHOLM
Vi'a du'on'patr'in'o est'as en la ban'ej'o ankaŭ hodiaŭ, ĉu?
BOLETTE
Ne, ŝi est'as en si'a ĉambr'o.
ARNHOLM
Iom mal'san'et'a?
BOLETTE
Mi ne sci'as. Ŝi en'ferm'is si'n.
ARNHOLM
Hm, — ĉu?
LYNGSTRAND
Sinjor'in'o Wangel aspekt'e mult'e ekscit'iĝ'is pro tiu uson'an'o hieraŭ.
ARNHOLM
Kio'n vi sci'as pri tio?
LYNGSTRAND
Mi rakont'is al la sinjor'in'o, ke mi vid'is li'n tut'e viv'a ir'i mal'antaŭ la ĝarden'o.
ARNHOLM
Nu, tiel.
BOLETTE
(al Arnholm) Vi sid'is tre mal'fru'e kun patr'o en la nokt'o.
ARNHOLM
Jes, sufiĉ'e long'e. Ni komenc'is parol'i pri io grav'a.
BOLETTE
Ĉu vi parol'is kun li ankaŭ pri mi kaj mi'a'j afer'o'j?
ARNHOLM
Ne, kar'a Bolette. Mi ne hav'is ŝanc'o'n. Ĉar li'a'j pens'o'j fort'e okup'iĝ'is pri io ali'a.
BOLETTE
(suspir'as) Aĥ jes, — kiel ĉiam.
ARNHOLM
(rigard'as ŝi'n signif'o'plen'e) Sed post'e hodiaŭ ni du ja parol'u pli profund'e pri tiu'j afer'o'j. — Kie est'as vi'a patr'o nun? Ebl'e ne hejm'e?
BOLETTE
Jes. Li cert'e est'as en la ofic'ej'o. Mi serĉ'u li'n.
ARNHOLM
Ne, dank'o'n. Ne far'u. Mi prefer'e mal'supr'e'n'ir'u al li.
BOLETTE
(aŭskult'as direkt'e mal'dekstr'e'n) Atend'u iom'et'e, sinjor'o ĉef'instru'ist'o. Mi pens'as, ke est'as patr'o, kiu ven'as sur la ŝtup'ar'o. Jes. Li cert'e est'is supr'e vid'ant'e ŝi'n.
(Doktor'o Wangel ven'as tra la pord'o mal'dekstr'e.)
WANGEL
(etend'as la man'o'n al Arnholm) Nu, kar'a amik'o, — vi jam ven'is? Est'as afabl'e de vi ven'i tiel fru'e. Ĉar mi dezir'as parol'i iom pli kun vi.
BOLETTE
(al Lyngstrand) Ebl'e ni du ir'u en la ĝarden'o'n al Hilde?
LYNGSTRAND
Jes, tre volont'e, fraŭl'in'o.
(Li kaj Bolette ir'as mal'supr'e'n en la ĝarden'o'n kaj for inter la arb'o'j en la fon'o.)
ARNHOLM
(kiu sekv'is ili'n per la okul'o'j, turn'as si'n al Wangel) Ĉu vi bon'e kon'as tiu'n jun'a'n vir'o'n?
WANGEL
Ne, tut'e ne.
ARNHOLM
Ĉu vi do ŝat'as, ke li tiel mult'e okup'iĝ'as pri la knab'in'et'o'j?
WANGEL
Ĉu li far'as? Tio'n mi tut'e ne rimark'is.
ARNHOLM
Tio'n vi dev'us ja kontrol'i, mi opini'as.
WANGEL
Jes, vi cert'e prav'as. Sed, bon'a Di'o, kio'n mi far'u, mi kompat'ind'a vir'o? La knab'in'et'o'j al'kutim'iĝ'is pri'zorg'i si'n mem. Ili ne akcept'as kio'n ajn instru'o'n, nek de mi nek de Ellida.
ARNHOLM
Eĉ ne de ŝi?
WANGEL
Ne. Ceter'e mi ne pov'as postul'i, ke ŝi miks'iĝ'u en ti'aĵ'o'n. Ne est'as facil'e por ŝi. (inter'romp'ant'e) Sed ne est'is ja tio, kio'n ni pri'parol'us. Dir'u do al mi, — ĉu vi pri'pens'is la afer'o'n? Pri'pens'is kio'n mi rakont'is al vi?
ARNHOLM
Mi pens'is pri neni'o ali'a de kiam ni dis'iĝ'is ĉi-nokt'e.
WANGEL
Kaj kio do est'as far'ebl'a?
ARNHOLM
Kar'a doktor'o, mi opini'as, ke vi kiel kurac'ist'o dev'as sci'i tio'n pli bon'e ol mi.
WANGEL
Ho, se vi nur sci'us, kiel mal'facil'e est'as por kurac'ist'o ĝust'e decid'i pri mal'san'ul'o, kiu'n li kor'eg'e am'as! Kaj tio ĉi ja ne est'as ordinar'a mal'san'o. Ĉi tie ne sufiĉ'as ordinar'a kurac'ist'o, — kaj ne ordinar'a'j kurac'il'o'j.
ARNHOLM
Kia est'as ŝi hodiaŭ?
WANGEL
Mi ĵus vid'is ŝi'n, kaj ŝi est'is sufiĉ'e trankvil'a. Sed mal'antaŭ ŝi'a'j anim'stat'o'j kuŝ'as io kaŝ'it'a, kio ne'ebl'as por mi mal'kovr'i. Kaj al'don'e ŝi est'as tiel ŝanĝ'iĝ'em'a, kapric'a, — subit'e vari'a.
ARNHOLM
Cert'e sekv'o de ŝi'a mal'san'a anim'stat'o.
WANGEL
Ne sol'e. En la profund'o est'as io de'nask'a. Ellida aparten'as al la mar'hom'o'j. Jen la kaŭz'o.
ARNHOLM
Kiel do ver'e, kar'a doktor'o?
WANGEL
Ĉu vi ne rimark'is, ke la hom'o'j ĉe la vast'a mar'o est'as kvazaŭ apart'a speci'o? Est'as kvazaŭ ili viv'as la viv'o'n de la mar'o. Est'as en ili ond'ad'o — kaj ankaŭ mal'flus'o kaj alt'mar'o — kaj en ili'a'j pens'manier'o'j kaj en ili'a'j sent'o'j. Kaj ili ne las'as si'n re'plant'i. Ho, mi dev'us pens'i pri tio antaŭ'e. Est'is pek'o kontraŭ Ellida pren'i ŝi'n for de si'a lok'o kaj met'i ŝi'n ĉi tie'n!
ARNHOLM
Ĉu vi ating'is al tiu opini'o nun?
WANGEL
Jes, pli kaj pli. Sed mi est'us ja dev'int'a dir'i tio'n al mi mem antaŭ'e. Ho, fund'e mi ja sci'is. Sed mi ne permes'is al la pens'o si'n esprim'i. Ĉar mi ja tiel am'is ŝi'n, kompren'u! Tial mi unu'e pens'is pri mi mem. Tiel tut'e ne'prav'ig'ebl'e ego'ism'a mi tiam est'is!
ARNHOLM
Hm, — ĉiu vir'o cert'e est'as iom'et'e ego'ism'a en tia'j cirkonstanc'o'j. Ceter'e mi neniam not'is tiu'n difekt'o'n en vi, doktor'o Wangel.
WANGEL
(ĉirkaŭ'ir'as sen'pacienc'e) Ho, jes! Kaj tia mi est'is ankaŭ post'e. Mi ja est'as mult'e, mult'e pli aĝ'a ol ŝi. Mi dev'us est'i por ŝi kvazaŭ patr'o — kaj kiel gvid'ant'o sam'temp'e. Dev'us streĉ'i mi'n por evolu'ig'i kaj klar'ig'i ŝi'a'n mens'a'n viv'o'n. Sed bedaŭr'ind'e el tio far'iĝ'is neni'o. Mi ne hav'is energi'o'n por tio, vid'u! Ĉar mi ja dezir'is gard'i ŝi'n kiel ŝi est'as. Sed ŝi ja pli kaj pli mal'san'iĝ'is. Kaj mi atend'is kaj ne sci'is kio'n el'pens'i. (pli mal'laŭt'e) Tial en mi'a sufer'o mi skrib'is al vi kaj pet'is vi'n vizit'i ni'n.
ARNHOLM
(rigard'as li'n en surpriz'o) Ĉu! Pro tio vi skrib'is?
WANGEL
Jes. Sed ŝajn'ig'u ne'sci'o'n.
ARNHOLM
Sed, je Di'o, kar'a doktor'o, — kia'n help'o'n atend'is vi de mi? Tio'n mi ne kompren'as.
WANGEL
Ne, kompren'ebl'e. Ĉar mi sekv'is erar'a'n voj'o'n. Mi opini'is ke la kor'o de Ellida iam pend'ig'is si'n al vi. Ke ĝi sekret'e ankoraŭ ĉe vi lig'iĝ'is. Ke ebl'e est'us bon'e por ŝi re'vid'i vi'n kaj parol'i kun vi pri la hejm'o kaj pri pas'int'a'j tag'o'j.
ARNHOLM
Est'is do vi'a edz'in'o, kiu'n vi alud'is, kiam vi skrib'is, ke ĉi tie ir'as iu mi'n atend'ant'e, kaj — kaj ebl'e sopir'is pri mi!
WANGEL
Jes, kiu ali'e?
ARNHOLM
(rapid'e) Ne, ne, vi prav'as. — Sed tio'n mi ne kompren'is.
WANGEL
Kompren'ebl'e. Mi ja erar'is.
ARNHOLM
Kaj vi dir'as pri vi mem, ke vi est'as ego'ism'a!
WANGEL
Ho, mi ja hav'is grand'a'n ŝuld'o'n por pag'i. Mi pens'is, ke mi ne rajt'as rifuz'i kiu'n ajn rimed'o'n, se ĝi pov'us iom'et'e facil'ig'i ŝi'a'n anim'o'n.
ARNHOLM
Kiel vi efektiv'e klar'ig'as la potenc'o'n, kiu'n tiu fremd'a vir'o ekzerc'as sur ŝi'n?
WANGEL
Hm, kar'a amik'o, — est'as ebl'e flank'o'j en tiu ĉi afer'o, kiu'j ne las'as si'n klar'ig'i.
ARNHOLM
Io kio esenc'e est'as ne'klar'ig'ebl'a, vi alud'as? Tut'e ne'klar'ig'ebl'a?
WANGEL
Ĉiu'okaz'e ne'klar'ig'ebl'a ĝis plu'e.
ARNHOLM
Ĉu vi kred'as pri ti'aĵ'o?
WANGEL
Mi nek kred'as nek ne'as. Mi nur ne sci'as. Tial mi el'met'as la klar'ig'o'n.
ARNHOLM
Jes, sed dir'u al mi. Tiu ŝi'a strang'a kaj sinistr'a asert'o, ke la okul'o'j de la infan'o —?
WANGEL
(vigl'e) Tio'n pri la okul'o'j mi tut'e ne kred'as! Mi ne vol'as kred'i ti'aĵ'o'n! Dev'as est'i pur'a fantazi'aĵ'o de ŝi. Neni'o ali'a.
ARNHOLM
Ĉu vi rimark'is la okul'o'j'n de la vir'o hieraŭ?
WANGEL
Jes, cert'e mi far'is.
ARNHOLM
Kaj vi vid'is neniu'n simil'ec'o'n?
WANGEL
(evit'em'e) Hm, — bon'a Di'o, kio'n respond'i? Ne est'is ja tut'e lum'e, kiam mi vid'is li'n. Kaj ceter'e Ellida antaŭ'e parol'is tiom pri tiu simil'ec'o —. Mi ver'e ne sci'as, ĉu mi est'is kapabl'a rigard'i li'n sen antaŭ'juĝ'o.
ARNHOLM
Ne, ne, ebl'e. Sed nun la ali'a afer'o? Tiu tim'o kaj mal'trankvil'o en ŝi ĝust'e je la temp'o, kiam tiu fremd'a hom'o est'us sur'voj'e hejm'e'n?
WANGEL
Jes, vid'u, — tio est'as ankaŭ io, en kio'n ŝi verk'e aŭ sonĝ'e met'is si'n mem de'post antaŭ'hieraŭ. Tio tut'e ne atak'is ŝi'n tiel subit'e — tiel tuj'e, kiel ŝi nun asert'as. Sed post kiam ŝi aŭd'is tiu'n jun'a'n Lyngstrand rakont'i, ke Johnston — aŭ Friman — aŭ kiel li nom'iĝ'as, — ke li est'is sur'voj'e ĉi tie'n antaŭ tri jar'o'j — en Mart'o, — ŝi sen'dub'e nun kred'as, ke la anim'a mal'trankvil'o kapt'is ŝi'n ĝust'e en tiu sam'a monat'o.
ARNHOLM
Ĝi do ne far'is, ĉu?
WANGEL
Tut'e ne. Est'is spur'o'j kaj sign'o'j long'e antaŭ tiu temp'o. — Efektiv'e okaz'is — hazard'e — ĝust'e en Mart'o antaŭ tri jar'o'j sufiĉ'e fort'a ekscit'iĝ'o en ŝi —
ARNHOLM
Tamen ja —!
WANGEL
Jes, sed tio las'as si'n simpl'e klar'ig'i per la stat'o — la cirkonstanc'o, — en kiu ŝi je tiu temp'o est'is.
ARNHOLM
Do sign'o kontraŭ sign'o.
WANGEL
(pugn'ig'as la man'o'j'n) Kaj ne pov'ant'e help'i ŝi'n! Ne sci'i pri konsil'o! Ne vid'i iu'n ajn rimed'o'n —!
ARNHOLM
Se vi nun decid'us ŝanĝ'i loĝ'lok'o'n? Trans'loĝ'iĝ'i ali'lok'e'n? Por ke ŝi pov'u viv'i en kondiĉ'o'j pli hejm'ec'a'j por si?
WANGEL
Ho, kar'a, — ĉu vi pens'as, ke mi ne propon'is ankaŭ tio'n al ŝi? Mi propon'is, ke ni trans'loĝ'iĝ'u al Skjoldvik. Sed ŝi ne vol'as.
ARNHOLM
Eĉ ne tio'n?
WANGEL
Ne. Ĉar ŝi pens'as, ke neniel help'os. Kaj ebl'e ŝi prav'as.
ARNHOLM
Hm, — ĉu?
WANGEL
Jes, kaj ceter'e, — kiam mi pri'pens'as, — mi ne sci'as kiel mi real'ig'u tio'n. Ĉar ŝajn'as al mi, ke pro la knab'in'et'o'j mi ne pov'as trans'loĝ'iĝ'i al tia for'ej'o. Ili dev'as ja loĝ'i en lok'o, kie est'as iom'et'a ŝanc'o foj'e edz'in'ig'i ili'n.
ARNHOLM
Edz'in'ig'i? Ĉu vi jam pens'as pri tio?
WANGEL
Jes, bon'a Di'o, — mi dev'as ja pens'i ankaŭ pri tio! Sed jen — ali'flank'e — la konsider'o pri mi'a kar'a mal'san'a Ellida —! Ho, kar'a Arnholm, — mi ver'e — mult'manier'e — star'as mez'e inter fajr'o kaj akv'o!
ARNHOLM
Por Bolette vi ne bezon'as hav'i zorg'o'j'n — (inter'romp'ant'e) Mi mir'as kie'n ŝi — kie'n ili ir'is? (Li ir'as al la mal'ferm'a pord'o kaj el'rigard'as.)
WANGEL
(al la pian'o) Ho, mi ofer'us kio'n ajn — por ĉiu'j tri. — Se mi nur i'o'n sci'us.
(Ellida en'ven'as tra la pord'o mal'dekstr'e.)
ELLIDA
(rapid'e al Wangel) Ne el'ir'u ĉi-maten'e!
WANGEL
Ne, cert'e ne. Mi rest'os hejm'e ĉe vi. (Montr'as al Arnholm, kiu proksim'iĝ'as) Sed ĉu vi ne vol'as salut'i ni'a'n amik'o'n?
ELLIDA
(turn'as si'n) Ho, jen vi, sinjor'o Arnholm! (etend'as al li la man'o'n) Bon'a'n maten'o'n.
ARNHOLM
Bon'a'n maten'o'n, sinjor'in'o. Do ne en la ban'ej'o kiel kutim'e?
ELLIDA
Ne, ne, ne! Pri tio mi ne pens'as hodiaŭ. Sed bon'vol'u ek'sid'i por moment'o?
ARNHOLM
Ne, dank'o'n, — ne nun. (rigard'as al Wangel) Mi promes'is al la knab'in'et'o'j ven'i al ili en la ĝarden'o.
ELLIDA
Jes, Di'o sci'as ĉu vi renkont'os ili'n en la ĝarden'o. Mi neniam sci'as kie ili ir'ad'as.
WANGEL
Ho jes, ili ten'as si'n apud la lag'et'o.
ARNHOLM
Nu, mi cert'e trov'os ili'a'j'n spur'o'j'n. (Li kap'salut'as kaj trans'ir'as la verand'o'n kaj el'e'n en la ĝarden'o'n dekstr'e'n.)
ELLIDA
Kiom'a hor'o est'as, Wangel?
WANGEL
(rigard'as si'a'n horloĝ'o'n) Iom'et'e post la dek'unu'a.
ELLIDA
Iom'et'e post. Kaj la dek'unu'a'n — du'on'o'n antaŭ la dek'du'a ĉi-nokt'e ven'os la vapor'ŝip'o. Ho, se mi tio'n est'us tra'pas'int'a!
WANGEL
(proksim'iĝ'as al ŝi) Kar'a Ellida, — pri unu afer'o mi dev'as demand'i vi'n.
ELLIDA
Pri kiu do?
WANGEL
Hieraŭ vesper'e — tie supr'e sur la “Vid'ej'o” — vi dir'is, ke dum la last'a'j tri jar'o'j vi oft'e vid'is li'n tut'e viv'a antaŭ vi.
ELLIDA
Jes, mi far'is. Kred'u mi'n.
WANGEL
Nu, sed kiel vi li'n vid'is?
ELLIDA
Kiel mi vid'is li'n?
WANGEL
Mi pens'as, — kiel li aspekt'is por vi, kiam vi kred'is, ke vi vid'is li'n?
ELLIDA
Sed kar'a Wangel, — vi ja nun mem sci'as kiel li aspekt'as.
WANGEL
Ĉu li ankaŭ tiel aspekt'is en vi'a imag'o?
ELLIDA
Jes, li ja far'is.
WANGEL
Ĝust'e tiel, kiel vi hieraŭ vid'is li'n en la real'aĵ'o?
ELLIDA
Jes, ĝust'e tiel.
WANGEL
Nu, sed kial vi ne tuj re'kon'is li'n?
WANGEL
(ek'mir'e) Mi ne far'is, ĉu?
WANGEL
Ne. Vi mem dir'is post'e, ke unu'e vi ne sci'is, kiu tiu fremd'ul'o est'as.
ELLIDA
(surpriz'e) Jes, mi pens'as, ke vi prav'as! Ĉu ne ŝajn'as strang'e por vi, Wangel? Imag'u, — ke mi ne tuj re'kon'is li'n!
WANGEL
Est'as nur la okul'o'j, vi dir'is —
ELLIDA
Ho jes, — la okul'o'j! La okul'o'j!
WANGEL
Nu, — sed supr'e sur la “Vid'ej'o” vi dir'is, ke li ĉiam montr'is si'n kia li est'is, kiam vi dis'iĝ'is. Tie antaŭ dek jar'o'j.
ELLIDA
Ĉu mi dir'is?
WANGEL
Jes.
ELLIDA
Do li tiel aspekt'is preskaŭ kiel nun.
WANGEL
Ne. Vi pri'skrib'is li'n tut'e ali'manier'e antaŭ'hieraŭ sur'voj'e hejm'e'n. Antaŭ dek jar'o'j li est'is sen'barb'a, vi dir'is. Tut'e ali'e vest'it'a li ankaŭ est'is. Kaj la broĉ'o kun perl'o —? Ĝi'n la vir'o ne port'is hieraŭ.
ELLIDA
Ne, li ĝi'n ne port'is.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n esplor'e) Pri'pens'u iom'et'e, kar'a Ellida. Aŭ — ebl'e vi ne plu kapabl'as memor'i, kiel li aspekt'is, kiam li star'is kun vi sur la “Krut'dekliv'o”?
ELLIDA
(pri'pens'ant'e, moment'o'n ferm'as la okul'o'j'n) Ne tut'e klar'e. Ne, — hodiaŭ mi ne kapabl'as. Ĉu ne est'as strang'e?
WANGEL
Tamen ne tiel strang'e. Nov'a bild'o de real'aĵ'o montr'is si'n antaŭ vi. Ĝi super'ombr'as la antaŭ'a'n, — tiel ke vi ĝi'n ne plu pov'as vid'i.
ELLIDA
Ĉu tiel, Wangel?
WANGEL
Jes. Kaj ĝi ankaŭ super'ombr'as vi'a'j'n mal'san'a'j'n imag'aĵ'o'j'n. Tial est'as bon'e, ke la real'aĵ'o ven'is.
ELLIDA
Bon'e! Vi dir'as bon'e, ĉu?
WANGEL
Jes, ke okaz'is, — pov'os san'ig'i vi'n.
ELLIDA
(ek'sid'as en la sof'o'n) Wangel, — ven'u sid'i ĉe mi. Mi dev'as dir'i al vi ĉiu'j'n mi'a'j'n pens'o'j'n.
WANGEL
Jes, far'u, kar'a Ellida.
(Li ek'sid'as sur seĝ'o'n ali'flank'e de la tabl'o.)
ELLIDA
Ver'e est'is mal'feliĉ'o — por ni ambaŭ — ke ĝust'e ni du kun'iĝ'is.
WANGEL
(mir'as) Kio'n vi dir'as!
ELLIDA
Ho jes. Est'is. Est'as ja ankaŭ kompren'ebl'e. Ne pov'us far'iĝ'i io ali'a ol mal'feliĉ'o. Ne laŭ la manier'o laŭ kiu ni trov'is unu la ali'a'n.
WANGEL
Kio do mank'is en la manier'o, —
ELLIDA
Aŭskult'u nun, Wangel, — Ne plu help'as, ke ni ir'ad'as ĉi tie mensog'ant'e por ni mem — kaj por unu la ali'a!
WANGEL
Ĉu ni far'as! Mensog'as, vi dir'as!
ELLIDA
Jes, ni far'as. Aŭ ni tamen kaŝ'as la ver'o'n. Ĉar la ver'o — la pur'a klar'a ver'o — est'as ja tio, — ke vi ven'is tie'n kaj — kaj aĉet'is mi'n.
WANGEL
Aĉet'is —! — Aĉet'is — vi dir'as!
ELLIDA
Ho, mi ja ne est'is er'et'o pli bon'a ol vi. Mi akcept'is. Mi ja vend'is mi'n al vi.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n en dolor'o) Ellida, — ĉu vi ver'e hav'as kor'o'n parol'i tiel?
ELLIDA
Sed ĉu ver'e est'as ali'a nom'o por ĝi! Vi ne plu el'ten'is la vid'ec'o'n en vi'a dom'o. Vi ĉirkaŭ'rigard'is por nov'a edz'in'o —
WANGEL
Kaj por nov'a patr'in'o por la infan'o'j, Ellida.
ELLIDA
Ebl'e ankaŭ tio — tiel flank'e. Tamen — vi ja tut'e ne sci'is ĉu mi taŭg'as por tiu okup'o. Vi ja nur vid'is mi'n — kaj iom'et'e parol'is kun mi kelk'a'j'n foj'o'j'n. Kaj vi ek'dezir'is mi'n, kaj sekv'e —
WANGEL
Nu, nom'u tio'n kiel plaĉ'as al vi.
ELLIDA
Kaj mi, de mi'a flank'o —. Mi star'is sen'help'a en konfuz'o tut'e sol'a. Est'is ja kompren'ebl'e, ke mi akcept'is — kiam vi propon'is nutr'ad'i mi'n mi'a'n viv'o'n.
WANGEL
Ne aspekt'is por mi kiel nutr'ad'o, kar'a Ellida. Mi honest'e demand'is al vi, se vi vol'us divid'i kun mi kaj la infan'o'j la iom'et'o'n, kiu'n mi pov'is nom'i la mi'a'n.
ELLIDA
Jes, vi far'is. Sed tamen mi ne dev'us akcept'i! Neniam por kiu ajn prez'o mi dev'us akcept'i! Ne vend'i mi'n mem! Prefer'e la plej mizer'a'n labor'o'n, — prefer'e la plej mal'riĉ'a'j'n kondiĉ'o'j'n en — en liber'ec'o — kaj laŭ propr'a elekt'o!
WANGEL
(ek'star'as) La kvin-ses jar'o'j, kiu'j'n ni viv'is kun'e, ĉu ili est'is tut'e sen'valor'a'j por vi?
ELLIDA
Ho, ne pens'u tio'n, Wangel! Est'as tiel bon'e ĉe vi, kiel kiu ajn hom'o pov'as dezir'i. Sed mi ne en'ir'is vi'a'n dom'o'n en liber'ec'o. Jen la afer'o.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n) Ne — en liber'ec'o!
ELLIDA
Ne. Mi ne liber'vol'e ir'is kun vi.
WANGEL
(mal'laŭt'e) Ah, — mi memor'as — la fraz'turn'iĝ'o'n de hieraŭ.
ELLIDA
En tiu fraz'turn'iĝ'o ĉio kuŝ'as. Ĝi ek'lum'ig'is por mi. Kaj tial mi nun vid'as klar'e.
WANGEL
Kio'n vi vid'as?
ELLIDA
Mi vid'as, ke ni'a kun'a viv'o — ver'e ne est'as ge'edz'ec'o.
WANGEL
(amar'e) Jen ver'a el'dir'o de vi. La viv'o kiu'n ni nun viv'as, ne est'as ge'edz'ec'o.
ELLIDA
Eĉ ne antaŭ'e. Neniam. Ne de la komenc'o. (rigard'as antaŭ'e'n) La unu'a — tiu pov'us est'i plen'a kaj pur'a ge'edz'ec'o.
WANGEL
La unu'a? Kiu'n unu'a'n vi alud'as?
ELLIDA
La mi'a'n — kun li.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n mir'e) Mi tut'e ne kompren'as!
ELLIDA
Ho, kar'a Wangel, — ni ne mensog'u unu por la ali'a. Ankaŭ ne por ni mem.
WANGEL
Ne, ne! Sed kio sekv'e?
ELLIDA
Jes vid'u, — ni neniam pov'as ne'i — ke liber'vol'a promes'o est'as sam'e dev'ig'a kiel ge'edz'iĝ'o.
WANGEL
Sed je Di'o —!
ELLIDA
(ek'star'as impet'e) Permes'u al mi for'vojaĝ'i de vi, Wangel!
WANGEL
Ellida —! Ellida —!
ELLIDA
Jes, jes, — permes'u al mi! Kred'u mi'n, — ne ebl'os ali'manier'e. Ne post la manier'o laŭ kiu ni kun'iĝ'is.
WANGEL
(en reg'at'a dolor'o) Al tio do ven'is inter ni.
ELLIDA
Dev'is ven'i. Ne pov'us ali'manier'e.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n trist'e) Eĉ ne tra la kun'a viv'o mi gajn'is vi'n. Neniam, — neniam tut'e posed'is vi'n.
ELLIDA
Ho, Wangel, — se mi pov'us am'i vi'n tiel kiel mi dezir'us! Tiel kor'e kiel vi merit'as! Sed mi sent'as profund'e, — ke neniam okaz'os.
WANGEL
Eks'edz'iĝ'o'n do? Eks'edz'iĝ'o'n, — plen'a'n jur'a'n eks'edz'iĝ'o'n — vi dezir'as?
ELLIDA
Kar'a, vi ne bon'e kompren'as mi'n. Ne est'as ja pri form'o'j, ke mi pens'as. Ĉar ne est'as tia'j ekster'a'j afer'o'j, kiu'j grav'as. Kio'n mi vol'as, est'as ke ni du sam'opini'as liber'vol'e liber'ig'i ni'n unu de la ali'a.
WANGEL
(amar'e, kap'sign'as mal'rapid'e) Re'far'i la negoc'o'n, — jes.
ELLIDA
(vigl'e) Ĝust'e tiel! Re'far'i la negoc'o'n!
WANGEL
Kaj post'e, Ellida? Post'e? Ĉu vi pri'pens'is kiel aspekt'os por ambaŭ ni? Kiel la viv'o far'iĝ'os por vi kaj por mi?
ELLIDA
Tio'n mi ne pov'as atent'i. Sekv'u kio sekv'u. Kio'n mi pet'eg'as de vi, Wangel, — est'as ja la pli grav'a! Nur don'u al mi liber'ec'o'n! Re'don'u al mi mi'a'n plen'a'n liber'ec'o'n!
WANGEL
Ellida, — est'as terur'a postul'o de vi. Prokrast'u, por ke mi pri'pens'u decid'o'n. Ni parol'u pli profund'e unu kun la ali'a. Las'u al vi mem temp'o'n por pri'pens'i, kio'n vi far'os!
ELLIDA
Sed ne rest'as por ni pli da temp'o por tio! Mi dev'as re'gajn'i mi'a'n liber'ec'o'n tiu'n ĉi tag'o'n!
WANGEL
Kial ĝust'e hodiaŭ?
ELLIDA
Jes, — ĉar li ja ven'os ĉi-nokt'e.
WANGEL
(sku'iĝ'as) Ven'os! Li! Kiel tiu fremd'a vir'o rilat'as al tio ĉi?
ELLIDA
Mi vol'as star'i antaŭ li en plen'a liber'ec'o.
WANGEL
Kaj kio'n — kio'n vi intenc'as post'e far'i?
ELLIDA
Mi ne vol'as uz'i la pretekst'o'n, ke mi est'as la edz'in'o de ali'a vir'o. Ne ekskuz'i mi'n per tio ke mi ne hav'as ebl'ec'o'n elekt'i. Ĉar tia'okaz'e ne est'us decid'o.
WANGEL
Vi parol'as pri elekt'o! Elekt'o, Ellida! Elekt'o en tiu ĉi afer'o!
ELLIDA
Jes, mi dev'as hav'i ebl'ec'o'n elekt'i. Elekt'o'n al ambaŭ flank'o'j. Mi dev'as hav'i la ebl'ec'o'n las'i li'n for'vojaĝ'i sol'a —. Aŭ — sekv'i li'n.
WANGEL
Ĉu vi mem kompren'as kio'n vi dir'as? Sekv'i li'n! Don'i vi'a'n tut'a'n sort'o'n en li'a'j'n man'o'j'n!
ELLIDA
Sed ĉu mi ne don'is mi'a'n tut'a'n sort'o'n en vi'a'j'n man'o'j'n! Kaj tio'n — tiel sen'per'e.
WANGEL
Nu ja. Sed li! Li! Tut'a ne'kon'at'ul'o! Hom'o, kiu'n vi preskaŭ ne kon'as!
ELLIDA
Ho, sed vi'n mi ja ebl'e kon'is eĉ pli mal'mult'e. Kaj mi tamen sekv'is vi'n.
WANGEL
Tiam vi almenaŭ sci'is proksim'um'e al kia viv'o vi ir'is. Sed jen? Jen? Pri'pens'u do! Kio'n vi sci'as pri tio ĉi? Eĉ neni'o'n vi sci'as. Eĉ ne kiu li est'as — aŭ kio li est'as.
ELLIDA
(rigard'as antaŭ'e'n) Ver'o. Sed jen tio kio est'as la terur'aĵ'o.
WANGEL
Jes, cert'e terur'aĵ'o —
ELLIDA
Tial ŝajn'as al mi, ke mi kvazaŭ dev'as tir'iĝ'i en ĝi'n.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n) Ĉar aspekt'as por vi kiel io terur'a?
ELLIDA
Jes, ĝust'e tial.
WANGEL
(pli proksim'e) Aŭskult'u nun, Ellida, — kio por vi est'as do tio terur'a?
ELLIDA
(pri'pens'as) La terur'a, — est'as tio kio tim'ig'as kaj al'log'as.
WANGEL
Ankaŭ al'log'as?
ELLIDA
Precip'e al'log'as, — mi sent'as.
WANGEL
(mal'rapid'e) Vi parenc'as al la mar'o.
ELLIDA
Al ĝi parenc'as ankaŭ la terur'aĵ'o.
WANGEL
Kaj la terur'a parenc'as al vi. Vi tim'ig'as kaj al'log'as sam'temp'e.
ELLIDA
Ĉu ŝajn'as al vi, Wangel?
WANGEL
Efektiv'e mi vi'n neniam kon'is. Neniam ĝis la fund'o. Mi nun komenc'as kompren'i.
ELLIDA
Tial vi liber'ig'u mi'n! Liber'ig'u mi'n el ĉiu rilat'o al vi kaj al la vi'a! Mi ne est'as tiu, kiu'n vi imag'is. Vi ja nun mem vid'as. Nun ni pov'os dis'iĝ'i en kompren'o — kaj liber'vol'e.
WANGEL
(pez'e) Ebl'e est'as pli bon'e por ambaŭ — se ni dis'iĝ'u. — Sed mi tamen ne pov'as! — Vi est'as por mi kiel la terur'a, Ellida. La log'ant'a, — tio est'as la plej fort'a en vi.
ELLIDA
Ĉu tiel?
WANGEL
Las'u ni'n fin'i ĉi tiu'n tag'o'n saĝ'e. Kun plen'e trankvil'a anim'o. Mi ne kuraĝ'as liber'ig'i vi'n hodiaŭ. Ne rajt'as. Ne rajt'as pro vi mem, Ellida. Mi insist'as pri mi'a rajt'o kaj mi'a dev'o defend'i vi'n.
ELLIDA
Defend'i? Al kio defend'i? Ne est'as ja per'fort'o aŭ potenc'o de ekster'e, kiu minac'as mi'n. La terur'aĵ'o kuŝ'as pli profund'e, Wangel! La terur'aĵ'o, — tio est'as la al'log'o en mi'a propr'a anim'o. Kaj kio'n pov'as do vi pri tiu far'i?
WANGEL
Mi pov'as fort'ig'i kaj apog'i vi'n por kontraŭ'batal'i.
ELLIDA
Jes, — se mi vol'us kontraŭ'batal'i.
WANGEL
Ĉu vi do ne vol'as?
ELLIDA
Ho, est'as ja tio, kio'n mi ne mem sci'as!
WANGEL
Ĉi-nokt'e ĉio est'os decid'at'a, kar'a Ellida —
ELLIDA
(ek'kri'as) Jes, imag'u! La decid'o tiel proksim'a! Decid'o por la tut'a viv'o!
WANGEL
— kaj morgaŭ —
ELLIDA
Jes, morgaŭ! Ebl'e mi'a ĝust'a est'ont'o tiam est'os perd'it'a!
WANGEL
Vi'a ĝust'a —?
ELLIDA
Tut'a plen'a viv'o en liber'ec'o perd'it'a, — perd'it'a por mi! Kaj ebl'e — ankaŭ por li.
WANGEL
(mal'laŭt'e, kapt'as ŝi'a'n man'artik'o'n) Ellida, — ĉu vi am'as tiu'n fremd'a'n vir'o'n?
ELLIDA
Ĉu mi —? Ho, kiel mi sci'u! Mi nur sci'as, ke por mi li est'as la terur'aĵ'o kaj ke —
WANGEL
— kaj ke?
ELLIDA
(liber'ig'as si'n) — kaj ke est'as ĉe li, ke mi aparten'as.
WANGEL
(mal'lev'as la kap'o'n) Mi komenc'as kompren'i la pli'mult'o'n.
ELLIDA
Kaj kiu'n help'o'n hav'as vi kontraŭ tio'n ĉi? Kiu'n konsil'o'n hav'as vi por mi?
WANGEL
(rigard'as ŝi'n instig'e) Morgaŭ, — tiam li est'os for'vojaĝ'int'a. Tiam la mal'feliĉ'o ne minac'os vi'a'n kap'o'n. Kaj tiam mi est'os pret'a liber'ig'i vi'n. Ni re'far'os la negoc'o'n, Ellida.
ELLIDA
Ho, Wangel —! Morgaŭ — tiam ja est'os tro mal'fru'e —!
WANGEL
(rigard'as al la ĝarden'o) La infan'o'j! La infan'o'j —! Ni almenaŭ indulg'u ili'n — ĝis plu'e.
(Arnholm, Bolette, Hilde kaj Lyngstrand ven'as tra la ĝarden'o. Lyngstrand adiaŭ'as tie mal'supr'e kaj el'ir'as mal'dekstr'e'n. La ali'a'j ven'as en la ĉambr'o'n.)
ARNHOLM
Nun imag'u kiel ni vag'ad'is far'ant'e plan'o'j'n —
HILDE
Ni ekskurs'u sur la fjord'o en la vesper'o kaj —
BOLETTE
Ne, dir'u neni'o'n!
WANGEL
Ankaŭ ni du far'is plan'o'j'n.
ARNHOLM
Ĉu, — ver'e?
WANGEL
Morgaŭ Ellida for'ir'os al Skjoldvik — por iom'a temp'o.
BOLETTE
For'ir'os —?
ARNHOLM
Jen, jen, tre saĝ'e, sinjor'in'o Wangel.
WANGEL
Ellida dezir'as re'ir'i hejm'e'n. Hejm'e'n al la mar'o.
HILDE
(ek'salt'ant'e al Ellida) Vi for'ir'os! Vi for'ir'os de ni?
ELLIDA
(ek'tim'ig'it'a) Sed Hilde, do! Kio est'as al vi?
HILDE
(reg'as si'n) Ho, est'as neni'o. (du'on'laŭt'e, turn'as si'n for) For'ir'u do!
BOLETTE
(ek'tim'ig'it'a) Patr'o, — mi kompren'as vi'n, — ankaŭ vi for'ir'os — al Skjoldvik!
WANGEL
Cert'e ne, ne! Mi ebl'e foj'e far'os vizit'o'n tie'n —
BOLETTE
Kaj al ni —?
WANGEL
Mi ankaŭ far'os vizit'o'n —
BOLETTE
— foj'e, jes!
WANGEL
Kar'a infan'o, dev'as tiel est'i (Li paŝ'as sur la plank'o.)
ARNHOLM
(flustr'as) Ni pri'parol'os post'e, Bolette.
(Li ir'as al Wangel. Ili kun'parol'as tie supr'e apud la pord'o.)
ELLIDA
(du'on'laŭt'e al Bolette) Kio est'is al Hilde? Ŝi ja aspekt'is frenez'e!
BOLETTE
Ĉu vi neniam rimark'is, kio'n Hilde tag'o'n post tag'o post'soif'ad'is?
ELLIDA
Post'soif'ad'is?
BOLETTE
Ek'de vi ven'is en la dom'o'n?
ELLIDA
Ne, ne, — kio do tio est'as?
BOLETTE
Unu sol'a'n am'a'n vort'o'n de vi.
ELLIDA
Ah —! Ĉu est'us task'o por mi ĉi tie!
(Ŝi ĉirkaŭ'frap'as la kap'o'n per la man'o'j kaj sen'mov'e rigard'as antaŭ'e'n kvazaŭ tra'kroz'at'a de kontraŭ'ec'a'j pens'o'j kaj anim'stat'o'j.)
(Wangel kaj Arnholm ven'as antaŭ'e'n en flustr'a kun'parol'o.)
(Bolette ir'as por rigard'i en la flank'a'n ĉambr'o'n dekstr'e. Post'e ŝi mal'ferm'as la pord'o'n.)
BOLETTE
Jes, kar'a patr'o, — la manĝ'aĵ'o est'as pret'a sur la tabl'o — se vi —
WANGEL
(kun per'fort'a si'n'reg'o) Ĉu ĝi est'as, infan'o? Bon'e, bon'e. Bon'vol'u, ĉef'instru'ist'o! Ni nun en'ir'u por glut'i adiaŭ'a'n pokal'o'n kun — kun “la sinjor'in'o el la mar'o”.
(Ili ir'as al la pord'o dekstr'e.)
(La plej for'a part'o de la ĝarden'o de doktor'o Wangel apud la karas'i-lag'o. Kresk'ant'a somer'nokt'a krepusk'o.)
(Arnholm, Bolette, Lyngstrand kaj Hilde, en boat'o, puŝ'as si'n per stang'o de mal'dekstr'e antaŭ'e'n laŭ la bord'o.)
HILDE
Jen ni pov'as facil'e salt'i ter'e'n!
ARNHOLM
Ne, ne, ne far'u!
LYNGSTRAND
Mi ne pov'as salt'i, fraŭl'in'o.
HILDE
Vi, Arnholm, ĉu ankaŭ vi ne pov'as salt'i?
ARNHOLM
Prefer'e ne.
BOLETTE
Ni al'bord'iĝ'u ĉe la ban'ej'a ŝtup'ar'o.
(Ili puŝ'as stang'e dekstr'e'n.)
(Sam'moment'e ven'as Ballested de dekstr'e sur la voj'et'o, port'ant'e muzik'not'o'j'n kaj ĉas'korn'o'n. Li salut'as al tiu'j en la boat'o, turn'as si'n kaj parol'as al ili. Respond'o'j aŭd'iĝ'as de pli kaj pli for'e de ekster'e.)
BALLESTED
Kio'n vi dir'as? — Jes cert'e est'as pro la angl'a vapor'ŝip'o. Ĉar est'as la last'a foj'o ke ĝi ven'as ĉi-jar'e. Sed se vi vol'as ĝu'i la muzik'o'n, vi ne dev'as atend'i tro long'e. (vok'as) Kio'n? (agit'as la kap'o'n) Mi ne pov'as aŭd'i kio'n vi dir'as!
(Ellida kun ŝal'o sur la kap'o ven'as de mal'dekstr'e akompan'at'a de doktor'o Wangel.)
WANGEL
Sed kar'a Ellida, — mi asert'as al vi, — ni ankoraŭ hav'as abund'a'n temp'o'n.
ELLIDA
Ne, ne, — ni ne hav'as! Kiu'n ajn moment'o'n li pov'as ven'i.
BALLESTED
(ekster la bar'il'o) Ho jen, bon'a'n vesper'o'n, sinjor'o doktor'o! Bon'a'n vesper'o'n, sinjor'in'o!
WANGEL
(rimark'as li'n) Ho, ĉu est'as vi? Ĉu est'u muzik'o ankaŭ ĉi-nokt'e?
BALLESTED
Jes. La “Korn-asoci'o” intenc'as aŭd'ig'i si'n. Ne mank'as fest'a'j okaz'aĵ'o'j nun'temp'e. Ĉi-nokt'e okaz'os por la angl'o.
ELLIDA
La angl'o! Ĉu ĝi jam vid'iĝ'as?
BALLESTED
Ankoraŭ ne. Sed ĝi ja ven'as de intern'e — de inter la insul'o'j. Ĝi pov'as ven'i antaŭ ol ni atent'as.
ELLIDA
Jes, — ĝust'e tiel est'as.
WANGEL
(du'on'e al Ellida) Ĉi-nokt'e est'as la last'a vojaĝ'o. Kaj ĝi neniam plu re'ven'os.
BALLESTED
Mal'ĝoj'ig'a pens'o, sinjor'o doktor'o. Sed tial ni ja al ĝi far'u honor'o'n. Ho jes, ho jes! Baldaŭ fin'iĝ'os la ĝoj'ig'a somer'a temp'o. Baldaŭ ĉiu'j mar'kol'o'j est'os ferm'it'a'j, kiel dir'iĝ'as en la tragedi'o.
ELLIDA
Ĉiu'j mar'kol'o'j ferm'it'a'j, — jes.
BALLESTED
Mal'ĝoj'ig'e pri'pens'i. Ni est'is la gaj'a'j infan'o'j de la somer'o dum semajn'o'j kaj monat'o'j. Est'as prem'ig'e akcept'i la mal'hel'a'n sezon'o'n. Jes, komenc'e, mi pens'as. Ĉar la hom'o'j pov'as akli — a — klimat'ig'i si'n, sinjor'in'o Wangel. Jes, ĝust'e kio'n ili pov'as.
(Li salut'as kaj for'ir'as mal'dekstr'e'n.)
ELLIDA
(rigard'as trans la fjord'o'n) Ho, tiu dolor'ig'a streĉ'o! Tiu ĉi ekscit'a du'on'a hor'o antaŭ la decid'o.
WANGEL
Est'as do definitiv'e decid'it'e, ke vi vol'as mem parol'i kun li?
ELLIDA
Mi dev'as mem parol'i kun li. Ĉar est'as ja en liber'ec'o, ke mi far'u mi'a'n elekt'o'n.
WANGEL
Vi ne hav'as elekt'o'n, Ellida. Vi ne hav'as permes'o'n elekt'i. Mi ne permes'as al vi.
ELLIDA
La elekt'o'n vi ne pov'os mal'help'i. Nek vi, nek iu ali'a. Vi pov'os mal'permes'i al mi for'vojaĝ'i kun li, — sekv'i li'n, — se mi tiel elekt'os. Vi pov'os re'ten'i mi'n ĉi tie per fort'o. Kontraŭ mi'a vol'o. Tio'n vi pov'os. Sed ke mi elekt'as, — elekt'as intern'e en mi'a anim'o, — elekt'as li'n kaj ne vi'n, — se mi tiel vol'os kaj elekt'os, tio'n vi ne pov'os mal'help'i.
WANGEL
Ne, vi prav'as. Tio'n mi ne pov'os mal'help'i.
ELLIDA
Kaj mi ja hav'as neni'o'n por kontraŭ'star'i! Ĉi-hejm'e est'as ja neni'o, kio al'log'as kaj lig'as mi'n. Mi est'as ja tut'e sen'radik'a en vi'a dom'o, Wangel. La infan'o'j'n mi ne posed'as. Ne posed'as ili'a'j'n anim'o'j'n, mi alud'as. Neniam posed'is ili'n. — Kiam mi for'vojaĝ'os, — se mi do for'vojaĝ'os, aŭ kun li ĉi-nokt'e — aŭ morgaŭ al Skjoldvik, mi eĉ ne hav'as ŝlos'il'o'n por re'don'i, — eĉ ne sci'ig'o'n por post'las'i, nek pri unu aŭ pri iu ali'a afer'o. Tiel sen'radik'a mi est'as en vi'a dom'o. Tiel tut'e ekster ĉio mi est'is de la unu'a moment'o.
WANGEL
Vi ja mem vol'is.
ELLIDA
Ne, mi ne vol'is. Mi nek vol'is nek ne vol'is. Mi ja simpl'e las'is ĉio'n tiel far'iĝ'i, kiel mi ĝi'n trov'is la tag'o'n kiam mi ven'is. Est'as vi — kaj neni'u ali'a, — kiu vol'is hav'i ĉio'n tiel.
WANGEL
Mi intenc'is aranĝ'i ĉio'n plej bon'e por vi.
ELLIDA
Ho jes, Wangel, mi ja bon'e sci'as! Sed est'as venĝ'o en tio. Io kio venĝ'as si'n. Ĉar nun trov'iĝ'as ĉi tie neni'u lig'ant'a fort'o, — neni'u apog'o por mi, — neni'u help'o, — neni'u al'log'o al tio, kio est'us ni'a kun'a intern'a posed'o.
WANGEL
Mi kompren'as, Ellida. Kaj tial vi ja de morgaŭ re'ricev'os vi'a'n liber'ec'o'n. De tiam vi viv'u vi'a'n propr'a'n viv'o'n.
ELLIDA
Kaj tio'n vi nom'as mi'a'n propr'a'n viv'o'n! Ho ne, mi'a propr'a, ver'a viv'o erar'voj'iĝ'is, kiam mi akcept'is viv'o'n kun'e kun vi. (pugn'ig'e prem'as la man'o'j'n en tim'o kaj mal'trankvil'o) Kaj nun, — ĉi-nokt'e — post du'on'a hor'o — ven'os li, kiu'n mi perfid'is — li, al kiu mi ten'us mi'n sen'romp'e, kiel li ten'is si'n al mi! Nun li ven'os kaj ofert'as al mi — la last'a'n kaj sol'a'n foj'o'n — re'viv'i la viv'o'n, — viv'i mi'a'n propr'a'n, ver'a'n viv'o'n, la viv'o'n, kiu tim'ig'as kaj al'log'as — kaj pri kiu mi ne pov'as rezign'i. Ne liber'e!
WANGEL
Gust'e tial vi bezon'as, ke vi'a edz'o — kaj ankaŭ vi'a kurac'ist'o — pren'as potenc'o'n sur vi — kaj ag'as en vi'a nom'o.
ELLIDA
Jes, Wangel, mi bon'e kompren'as. Ho, ne mis'kred'u, ke foj'e est'as moment'o'j, kiam ŝajn'as al mi, ke est'us pac'o kaj sav'o kaŭr'i intim'e ĉe vi — kaj prov'i spit'i ĉiu'j'n al'log'a'j'n kaj tim'ig'a'j'n fort'o'j'n. Sed eĉ tio'n mi ne kapabl'as. Ne, ne, — mi ne kapabl'as!
WANGEL
Ven'u, Ellida, — ni iom'et'e promen'ad'u kun'e.
ELLIDA
Mi vol'us. Sed mi ne kuraĝ'as. Ĉar li ja dir'is, ke mi atend'u li'n ĉi tie.
WANGEL
Ven'u. Vi ankoraŭ hav'as bon'a'n temp'o'n.
ELLIDA
Jes, ĉu vi opini'as?
WANGEL
Sufiĉ'a'n temp'o'n, mi dir'as.
ELLIDA
Do ni iom'et'e promen'ad'u.
(Ili el'ir'as antaŭ'e dekstr'e. Sam'moment'e ven'as Arnholm kaj Bolette antaŭ'e'n apud la supr'a bord'o de la lag'et'o.)
BOLETTE
(rimark'as la for'ir'ant'o'j'n) Jen vid'u —!
ARNHOLM
(mal'laŭt'e) Tŝ, — las'u ili'n for'ir'i.
BOLETTE
Ĉu vi kompren'as, kio est'as inter ili la last'a'j'n tag'o'j'n?
ARNHOLM
Ĉu vi i'o'n rimark'is?
BOLETTE
Ĉu mi rimark'is!
ARNHOLM
I'o'n apart'e?
BOLETTE
Ho jes. Plur'a'j'n okaz'aĵ'o'j'n. Ĉu vi ne?
ARNHOLM
Ho, mi ne ĝust'e sci'as —
BOLETTE
Jes, cert'e vi far'is. Sed vi ne vol'as pri'parol'i.
ARNHOLM
Mi opini'as, ke est'us bon'e por vi'a du'on'patr'in'o far'i tiu'n vojaĝ'et'o'n.
BOLETTE
Ĉu?
ARNHOLM
Jes, ĉu ne est'us bon'e por ĉiu'j, ke ŝi pov'u foj'e el'ven'i?
BOLETTE
Se morgaŭ ŝi trans'loĝ'iĝ'os al Skjoldvik, ŝi cert'e neniam re'ven'os al ni.
ARNHOLM
Sed, kar'a Bolette, kial vi do tiel pens'as?
BOLETTE
Jes, tio'n mi firm'e opini'as. Atent'u nur! Vi vid'os, — ŝi neniam re'ven'os. Almenaŭ ne dum mi kaj Hilde est'as en la dom'o.
HILDE
Ankaŭ Hilde?
BOLETTE
Nu, kun Hilde ebl'us. Ĉar ŝi ja ankoraŭ est'as nur infan'o. Kaj fund'e ŝi ador'as ŝi'n, mi opini'as. Sed pri mi est'as ali'e, vid'u. Du'on'patr'in'o, kiu ne est'as mult'e pli aĝ'a ol oni mem —
ARNHOLM
Kar'a Bolette, — por vi ebl'e daŭr'us nur mal'long'a temp'o ĝis vi el'ven'us.
BOLETTE
(vigl'e) Ĉu ver'e! Vi do parol'is kun patr'o?
ARNHOLM
Ankaŭ tio, jes.
BOLETTE
Nu, — kaj kio'n li dir'is!
ARNHOLM
Hm, — vi'a patr'o est'as ja fort'e okup'at'a per ali'a'j pens'o'j ĉi tiu'j'n tag'o'j'n —
BOLETTE
Jes, jes, la sam'o'n mi ja antaŭ'e dir'is.
ARNHOLM
Sed tiom mi el'tir'is el li, ke vi ne dev'as atend'i iu'n help'o'n de li.
BOLETTE
Neniu'n —!
ARNHOLM
Li profund'e klar'ig'is al mi si'a'n stat'o'n. Opini'is, ke tut'e ne ebl'us por li.
BOLETTE
(riproĉ'e) Kaj vi tamen hav'is kor'o'n por star'i tie mi'n tromp'ant'e.
ARNHOLM
Ver'e mi ne far'is, kar'a Bolette. De'pend'as tut'e de vi mem — ĉu vi dezir'as el'ven'i aŭ ne.
BOLETTE
Kio de'pend'as de mi mem, vi alud'as?
ARNHOLM
Ke vi el'ven'os en la mond'o'n? Lern'os kio'n vi plej'e ŝat'as. Part'o'pren'os en ĉio, kio'n vi sopir'as ĉi-hejm'e. Viv'os la viv'o'n sub pli hel'a'j kondiĉ'o'j, Bolette. Kio'n vi al tio dir'as?
BOLETTE
(kun'frap'as la man'o'j'n) Ho, grand'a Di'o —! Sed ja tut'e ne'ebl'as, tio ĉi. Ĉar patr'o nek vol'as, nek pov'as, do —. Ĉar mi ja ne hav'as iu'n ali'a'n en la tut'a mond'o al kiu mi'n turn'i.
ARNHOLM
Ĉu vi ne pov'us decid'ig'i vi'n akcept'i asist'o'n de vi'a malju — de vi'a antaŭ'a instru'ist'o?
BOLETTE
De vi, Arnholm! Ĉu vi vol'us —?
ARNHOLM
Help'i vi'n? Jes, kor'e volont'e. Kaj per konsil'o kaj per ag'o. Fid'u tio'n. — Ĉu vi aprob'as? Ĉ u? Ĉu vi akcept'as?
BOLETTE
Ĉu mi akcept'as! Pov'i el'ir'i, — vid'i la mond'o'n, — lern'i i'o'n profund'e! Ĉio'n kio star'is antaŭ mi kiel la grand'a, feliĉ'ig'a ne'ebl'ec'o —!
ARNHOLM
Jes, tio pov'os nun far'iĝ'i real'aĵ'o por vi. Se vi mem vol'as.
BOLETTE
Kaj al tiu ne'dir'ebl'a feliĉ'o vi vol'as help'i mi'n! Ho ne, — sed dir'u ĉu pov'as mi akcept'i tia'n ofert'o'n de fremd'a hom'o?
ARNHOLM
De mi vi pov'as akcept'i, Bolette. De mi vi pov'as akcept'i kio'n ajn.
BOLETTE
(kapt'as li'a'j'n man'o'j'n) Jes, preskaŭ ŝajn'as al mi, ke mi pov'as! Mi ne sci'as kiel est'as; sed — (ek'kri'as) Ho, mi pov'us kaj rid'i kaj plor'i pro ĝoj'o! Pro feliĉ'o! Ho, — ĉu pov'os mi tamen ver'e viv'i. Mi komenc'is tim'i, ke la viv'o preter'ir'us mi'n.
ARNHOLM
Pro tio vi ne bezon'as tim'i, kar'a Bolette. Sed nun vi dev'as dir'i al mi tut'e sincer'e — ĉu est'as io — io, kio lig'as vi'n ĉi tie?
BOLETTE
Lig'as mi'n? Ne, neni'o.
ARNHOLM
Neni'o ajn?
BOLETTE
Ne, tut'e ne. Tio signif'as, — patr'o ja ia'manier'e lig'as mi'n. Kaj ankaŭ Hilde. Sed —
ARNHOLM
Nu, — vi'a'n patr'o'n vi ja foj'e dev'as for'las'i. Kaj Hilde iam ja ankaŭ ir'os si'a'n propr'a'n voj'o'n tra la viv'o. Tio est'as ja nur demand'o de temp'o. Neni'o ali'a. Sed ali'e do est'as neni'o, kio lig'as vi'n, Bolette? Neni'u rilat'o?
BOLETTE
Ne, tut'e ne. Pro tio mi pov'us ja for'vojaĝ'i kie'n ajn.
ARNHOLM
Jes, ĉar tiel est'as, kar'a Bolette, — vi pov'os for'vojaĝ'i kun mi.
BOLETTE
(man'frap'as) Ho Di'o en la ĉiel'o, — kia feliĉ'o por pri'pens'i!
ARNHOLM
Ĉar mi esper'as, ke vi plen'e fid'as mi'n?
BOLETTE
Jes, efektiv'e!
ARNHOLM
Kaj vi kuraĝ'as sen'rezerv'e konfid'i vi'n mem kaj vi'a'n est'ont'ec'o'n en mi'a'j'n man'o'j'n, Bolette? Ĉu ne? Vi kuraĝ'as?
BOLETTE
Ho jes, cert'e! Kial ne? Ĉu ebl'as ali'e pens'i! Vi, kiu est'is mi'a mal'jun'a instru'ist'o — mi'a instru'ist'o en pas'int'a'j tag'o'j, mi pens'as.
ARNHOLM
Ne nur tial. Al tiu flank'o de la afer'o mi ne atent'as. Sed —. Nu, — vi do est'as liber'a, Bolette. Neni'u rilat'o lig'as vi'n. Kaj mi nun demand'as vi'n — se vi vol'us — vol'us lig'i vi'n al mi — por la viv'o?
BOLETTE
(re'tir'as si'n pro tim'o) Ho, — kio'n vi dir'as!
ARNHOLM
Por la viv'o, Bolette. Ĉu vi vol'as far'iĝ'i mi'a edz'in'o.
BOLETTE
(du'on'e al si mem) Ne, ne, ne! Ne ebl'as! Tut'e ne ebl'as!
ARNHOLM
Ĉu tut'e ne ebl'us por vi, ke —?
BOLETTE
Sed vi ver'e tut'e ne pov'as intenc'i kio'n vi dir'as, sinjor'o Arnholm! (rigard'as li'n) Aŭ —. Tamen —. Ĉu est'is tiel vi intenc'is — kiam vi propon'is far'i tiom por mi?
ARNHOLM
Aŭskult'u mi'n iom'et'e, Bolette. Aspekt'e mi surpriz'is vi'n fort'e.
BOLETTE
Ho, kiel ti'aĵ'o — de vi, — kiel ĝi ne pov'us — surpriz'i mi'n!
ARNHOLM
Vi prav'as. Vi ja ne sci'is — ne pov'is sci'i, ke mi far'is tiu'n ĉi vojaĝ'o'n pro vi.
BOLETTE
Vi ven'is ĉi tie'n pro — pro mi!
ARNHOLM
Jes, mi far'is, Bolette. Ĉi-printemp'e mi ricev'is leter'o'n de vi'a patr'o. Kaj en ĝi est'as dir'aĵ'o, kiu ig'is mi'n kred'i — hm —, ke vi daŭr'e hav'is vi'a'n antaŭ'a'n instru'ist'o'n en — en iom pli ol amik'a memor'o.
BOLETTE
Kiel patr'o pov'is skrib'i ti'aĵ'o'n!
ARNHOLM
Ne est'is tiel, kiel li intenc'is. Sed mi kapt'iĝ'is en la imag'o, ke ĉi tie sopir'ad'is jun'a knab'in'o, ke mi re'ven'u. — Ne, vi ne inter'romp'u mi'n, kar'a Bolette! Kaj, — vi ja kompren'as, — ke kiam oni, kiel mi, ne plu star'as en la ver'a'j jar'o'j de jun'ec'o, tiam tia kred'o — aŭ imag'o — far'as eg'e fort'a'n impres'o'n. Kresk'is en mi viv'a — dank'em'a inklin'o al vi. Ŝajn'is al mi, ke mi dev'is vojaĝ'i al vi. Re'vid'i vi'n. Dir'i al vi, ke mi hav'as la sam'a'j'n sent'o'j'n, kiu'j'n mi imag'is, ke vi port'is por mi.
BOLETTE
Sed ĉar vi nun sci'as, ke tiel ne est'is! Ke est'is mis'kompren'o!
ARNHOLM
Ne ali'iĝ'as, Bolette. Vi'a bild'o, — tia, kia'n mi ĝi'n port'as en mi, — rest'os ĉiam kolor'ig'it'a kaj stamp'it'a de la anim'stat'o, en kiu'n la mis'kompren'o met'is mi'n. Ebl'e vi ne kompren'as. Sed tiel est'as.
BOLETTE
Neniam mi imag'is, ke ti'aĵ'o okaz'u.
ARNHOLM
Sed ĉar nun montr'iĝ'as, ke okaz'as? Kio'n vi nun dir'as, Bolette? Ĉu vi pov'is decid'ig'i vi'n, — nu, far'iĝ'i mi'a edz'in'o?
BOLETTE
Ho, aspekt'as al mi tut'e ne'ebl'e, sinjor'o Arnholm. Vi, kiu est'is mi'a instru'ist'o! Mi ne pov'as imag'i ali'a'n rilat'o'n al vi.
ARNHOLM
Nu ja, — ĉar ŝajn'as al vi tut'e ne'ebl'e, ke vi pov'us —. Do la rilat'o rest'os ne'ŝanĝ'it'a, kar'a Bolette.
BOLETTE
Kiel, vi pens'as?
ARNHOLM
Kompren'ebl'e mi tamen rest'as ĉe mi'a propon'o. Mi pri'zorg'os, ke vi el'ven'os por vid'i la mond'o'n. Por lern'i i'o'n kio'n vi ŝat'as. Viv'i en sekur'a'j, sen'de'pend'a'j kondiĉ'o'j. Vi'a'n post'a'n est'ont'ec'o'n mi ankaŭ sekur'ig'os, Bolette. Ĉar en mi vi ĉiam hav'os bon'a'n, fidel'a'n, fid'ind'a'n amik'o'n. Pri tio est'u cert'a!
BOLETTE
Ho Di'o, — sinjor'o Arnholm, — ĉio far'iĝ'is ja nun tut'e ne'ebl'a.
ARNHOLM
Ĉu ankaŭ tio ne'ebl'as?
BOLETTE
Jes, vi ja pov'as imag'i! Post tio kio'n vi dir'is, — kaj post la respond'o, kiu'n mi don'is al vi —. Ho, vi ja mem pov'as kompren'i, ke nun ne'ebl'as por mi akcept'i tiom mult'e de vi! Neni'o'n en la mond'o pov'os mi akcept'i de vi. Neniam post tio ĉi!
ARNHOLM
Vi do prefer'as sid'i ĉi-hejm'e las'ant'e la viv'o'n preter'pas'i vi'n?
BOLETTE
Ho, dolor'ig'as pri'pens'i!
ARNHOLM
Ĉu vi rezign'u vid'i i'o'n el la mond'o ekster'e? Rezign'u pri ĉio, kio'n laŭ vi mem vi postsopiradas? Sci'i ke ekzist'as eg'e mult'o, — kaj tamen neniam kon'at'iĝ'i kun ĝi? Pri'pens'u, Bolette.
BOLETTE
Jes, jes, — vi ver'e prav'as, sinjor'o Arnholm.
ARNHOLM
Kaj jen, — kiam vi'a patr'o ne plu viv'as, — tiam ebl'e star'i sen'help'a kaj sol'a en la mond'o. Aŭ ebl'e dev'ant'e vi'n don'i al ali'a vir'o, — kiu'n vi — ebl'e — ankaŭ ne am'as.
BOLETTE
Ho jes, — mi ja kompren'as la ver'o'n — en tio kio'n vi dir'as. Sed tamen —! Aŭ ebl'e tamen —?
ARNHOLM
(rapid'e) Nu!
BOLETTE
(rigard'as li'n dub'em'e) Ĉu ebl'e tamen ne est'us ne'ebl'e —.
ARNHOLM
Kio, Bolette!
BOLETTE
Ke ebl'us, — akcept'i — tio'n, — kio'n vi propon'is.
ARNHOLM
Ĉu vi pens'as, ke vi tamen pov'us laŭ'vol'e —? Ke vi tamen pov'us permes'i al mi la ĝoj'o'n help'i vi'n kiel fidel'a amik'o?
BOLETTE
Ne, ne, ne! Neniam tio! Ĉar tio est'us tut'e ne'ebl'a. — Ne, sinjor'o Arnholm, — do prefer'e pren'u mi'n.
ARNHOLM
Bolette! Vi tamen vol'as!
BOLETTE
Jes, — mi opini'as — ke mi vol'as.
ARNHOLM
Vi do tamen vol'as far'iĝ'i mi'a edz'in'o!
BOLETTE
Jes. Se vi daŭr'e opini'as, ke — ke vi dev'as pren'i mi'n.
ARNHOLM
Se mi opini'as —! (kapt'as ŝi'a'j'n man'o'j'n) Ho, dank'o'n, — dank'o'n, Bolette! Kio'n vi ali'e dir'is, — vi'a antaŭ'a dub'em'o, — tio ne tim'ig'as mi'n. Se mi ankoraŭ ne gajn'is vi'a'n tut'a'n kor'o'n, mi tamen sci'os gajn'i ĝi'n. Ho, Bolette, mi port'os vi'n sur la man'o'j!
BOLETTE
Kaj mi pov'os vid'i la mond'o'n. Pov'os viv'i la viv'o'n. Jen kio'n vi promes'is al mi.
ARNHOLM
Jen al kio mi rest'as.
BOLETTE
Kaj mi pov'os lern'i ĉio'n, kio'n mi ŝat'as.
ARNHOLM
Mi mem est'u vi'a instru'ist'o. Kiel antaŭ'e, Bolette. Memor'u la last'a'n jar'o'n en la lern'ej'o —.
BOLETTE
(silent'e kaj profund'e en si mem) Imag'u, — sci'i si'n liber'a — ven'i en la fremd'a'n mond'o'n. Kaj ne bezon'i tim'i pro la est'ont'ec'o. Ne antaŭ'tim'i pro la stult'a en'spez'o —.
ARNHOLM
Ne, pri tio vi neniam bezon'os disip'i pens'o'j'n. Kaj — ĉu ne, kar'a Bolette, — tio est'as eg'e bon'a stat'o? Ĉu?
BOLETTE
Jes. Efektiv'e est'as. Ĝust'e kaj ver'e.
ARNHOLM
(met'as la brak'o'j'n ĉirkaŭ ŝi'a'n tali'o'n) Ho, vi vid'os, kiel hejm'ec'e kaj agrabl'e ni ĉio'n aranĝ'u kun'e! Kaj kiel bon'e kaj sekur'e kaj intim'e ni du kun'viv'u, Bolette!
BOLETTE
Jes, ankaŭ mi komenc'as —. Fund'e mi opini'as — ke tio ĉi ebl'os. (rigard'as dekstr'e'n kaj liber'ig'as si'n) Ah! Nepr'e neni'o'n dir'u!
ARNHOLM
Kio est'as, kar'a?
BOLETTE
Ho, est'as la kompat'ind'a —. (montr'as ekster'e'n) Vid'u tie.
ARNHOLM
Vi'a patr'o —?
BOLETTE
Ne, la jun'a skulpt'ist'o. Li promen'ad'as tie kun Hilde.
ARNHOLM
Nu, Lyngstrand. Kio est'as al li?
BOLETTE
Ho, vi ja sci'as, kiel mal'fort'a kaj mal'san'a li est'as.
ARNHOLM
Jes, se ne est'as nur'a imag'aĵ'o.
BOLETTE
Ho ne, est'as ja ver'o. Li cert'e ne long'e el'ten'os. Sed tio est'as ebl'e la pli bon'a por li.
ARNHOLM
Kar'a, kiel tio est'us la pli bon'a?
BOLETTE
Jes, ĉar — cert'e neni'o far'iĝ'os el li'a art'o. — Ni for'ir'u antaŭ ol ili ven'os.
ARNHOLM
Kor'e bon'vol'e, mi'a kar'a Bolette.
(Hilde kaj Lyngstrand ven'as de apud la lag'o.)
HILDE
Hej, — hej! Ĉu la ge'sinjor'o'j ne vol'as atend'i ni'n?
ARNHOLM
Bolette kaj mi prefer'e ir'os iom antaŭ'e.
(Li kaj Bolette el'ir'as mal'dekstr'e.)
LYNGSTRAND
(rid'as silent'e) Est'as tre amuz'e ĉi tie nun'temp'e. Ĉiu'j ir'as ja du'op'e. Ĉiam du'op'e.
HILDE
(post'rigard'as ili'n) Mi ĵur'us, ke li pet'ad'as ŝi'a'n man'o'n.
LYNGSTRAND
Ĉu? Ĉu vi i'o'n tia'n rimark'is?
HILDE
Ho jes. Ne est'as mal'facil'e, — kiam oni uz'as si'a'j'n okul'o'j'n.
LYNGSTRAND
Sed fraŭl'in'o Bolette ne akcept'as li'n. Mi cert'as.
HILDE
Ne. Ĉar ŝi trov'as, ke li aspekt'as tre mal'jun'a. Kaj ŝi ankaŭ kred'as, ke li baldaŭ far'iĝ'os kalv'a.
LYNGSTRAND
Nu, ne est'as sol'e pro tio. Ŝi tamen ne vol'us akcept'i li'n.
HILDE
Kiel vi pov'as tio'n sci'i?
LYNGSTRAND
Jes, ĉar est'as ali'ul'o, al kiu ŝi promes'is pens'i.
HILDE
Nur pens'i?
LYNGSTRAND
Dum li est'as for, jes.
HILDE
Ho, do ebl'e est'as vi mem, pri kiu ŝi pens'ad'u!
LYNGSTRAND
Pov'us est'i.
HILDE
Ĉu ŝi promes'is al vi?
LYNGSTRAND
Jes, imag'u, — ŝi promes'is! Sed vi ne dev'as dir'i al ŝi, ke vi sci'as.
HILDE
Ho, Di'o gard'u mi'a'n buŝ'o'n. Mi est'os mut'a kiel la tomb'o.
LYNGSTRAND
Mi trov'as, ke est'as ver'e afabl'e de ŝi.
HILDE
Kaj kiam vi re'ven'os hejm'e'n, — ĉu vi vol'as fianĉ'in'ig'i ŝi'n? Kaj post'e vi'n edz'ig'i al ŝi?
LYNGSTRAND
Ne, tio ne bon'e konven'us. Ĉar mi ja ne kuraĝ'as pens'i pri ti'aĵ'o la unu'a'j'n jar'o'j'n. Kaj kiam mi fin'e est'os sukces'int'a, ŝi est'os ja tro mal'jun'a por mi, mi pens'as.
HILDE
Sed vi tamen vol'as, ke ŝi rest'ad'as ĉi tie pens'ant'e pri vi?
LYNGSTRAND
Jes, ĉar mult'e util'as al mi. Por mi kiel art'ist'o, vi kompren'as. Kaj ŝi pov'as ja facil'e tio'n far'i, ŝi, kiu mem ne hav'as ver'a'n viv'o'task'o'n. — Sed ĝentil'a de ŝi tio ja tamen est'as.
HILDE
Ĉu vi opini'as, ke vi labor'os pli rapid'e pri la art'aĵ'o, kiam vi sci'as, ke Bolette sid'as ĉi tie pens'ant'e pri vi?
LYNGSTRAND
Jes, tio'n mi imag'as. Sci'i, ke ie en la mond'o jun'a, bel'a kaj silent'a vir'in'o, kiu rev'ad'as pri mi —. Mi pens'as, ke dev'as est'i io — io —. Jes, mi ne ver'e sci'as kiel nom'i ĝi'n.
HILDE
Vi ebl'e pens'as — ekscit'a?
LYNGSTRAND
Ekscit'a? Ho jes. Ekscit'a est'as la vort'o, kiu'n mi serĉ'is. Aŭ io tia. (rigard'as ŝi'n dum moment'o) Vi, vi est'as inteligent'a, fraŭl'in'o Hilde. Ver'e tre inteligent'a vi est'as. Kiam mi re'ven'os hejm'e'n, vi hav'os proksim'um'e la sam'a'n aĝ'o'n kiel vi'a frat'in'o nun. Ebl'e vi tiam ankaŭ aspekt'os kiel vi'a frat'in'o nun aspekt'as. Kaj ebl'e vi tiam hav'os la sam'a'n anim'o'n, kia'n ŝi nun hav'as. Ke vi tiam est'os far'iĝ'int'a kvazaŭ ŝi kaj vi mem — en unu statur'o por tiel parol'i.
HILDE
Ĉu vi tio'n dezir'us?
LYNGSTRAND
Mi ne cert'e sci'as. Jes, mi kred'as. Sed nun — dum tiu ĉi somer'o — mi prefer'as, ke vi nur simil'u al vi mem. Ĝust'e tia kia vi est'as.
HILDE
Vi ŝat'as mi'n pli bon'e tia, ĉu?
LYNGSTRAND
Jes, mi tre ŝat'as vi'n tia.
HILDE
Hm, — dir'u, vi kiu est'as art'ist'o, — ĉu vi ŝat'as, ke mi ĉiam ir'as hel'e somer'vest'it'a?
LYNGSTRAND
Jes, tio'n mi ver'e ŝat'as.
HILDE
Ĉu vi trov'as, ke la hel'a'j kolor'o'j konven'as al mi?
LYNGSTRAND
Jes, ver'e delikat'e la hel'o konven'as al vi, laŭ mi'a gust'o.
HILDE
Sed dir'u, — vi, kiu est'as art'ist'o, — kiel laŭ vi mi aper'us en nigr'a kolor'o?
LYNGSTRAND
En nigr'a, fraŭl'in'o Hilde?
HILDE
Jes, tut'e en nigr'a. Ĉu vi trov'as, ke mi aper'us bel'a en ĝi?
LYNGSTRAND
Nigr'a ja ne est'as por la somer'temp'o. Ceter'e vi aper'us bel'a ankaŭ en nigr'a. Ĝust'e vi kun vi'a aspekt'o.
HILDE
(rigard'as antaŭ'e'n) En nigr'a ĝis la kol'o. — Nigr'a punt'a kol'um'o. — Nigr'a'j gant'o'j. — Kaj long'a nigr'a ŝal'o mal'antaŭ'e'n.
LYNGSTRAND
Se vi tiel vest'us vi'n, fraŭl'in'o Hilde, mi dezir'us est'i pentr'ist'o — kaj mi pentr'us jun'a'n, delikat'a'n funebr'ant'a'n vidv'in'o'n.
HILDE
Aŭ jun'a'n, funebr'ant'a'n fianĉ'in'o'n.
LYNGSTRAND
Jes, por tio vi konven'us pli bon'e. Sed vi do ne dezir'us vest'i vi'n tiel?
HILDE
Mi ne sci'as. Sed ŝajn'as al mi ekscit'e.
LYNGSTRAND
Ekscit'e?
HILDE
Ekscit'e pri'pens'i, jes. (subit'e montr'as mal'dekstr'e'n) Ho, vid'u jen!
LYNGSTRAND
(rigard'as tie'n) La grand'a angl'a vapor'ŝip'o! Kaj tut'e ĉe la kaj'o!
(Wangel kaj Ellida ven'as antaŭ'e'n apud la lag'et'o.)
WANGEL
Ne, mi cert'ig'as al vi, kar'a Ellida, — vi mis'kompren'as! (vid'as la ali'a'j'n) Nu, vi du est'as ĉi tie? Ĉu ne, sinjor'o Lyngstrand, — ĝi ankoraŭ ne est'as en vid'o?
LYNGSTRAND
La grand'a angl'o?
WANGEL
Jes!
LYNGSTRAND
(montr'as) Jen ĝi kuŝ'as, sinjor'o doktor'o.
ELLIDA
Ah —! Mi ja sci'is.
WANGEL
Jam ven'is!
LYNGSTRAND
Kvazaŭ ŝtel'ist'o en la nokt'o, oni pov'us dir'i. Tut'e silent'e, sen'bru'e.
WANGEL
Vi dev'as akompan'i Hilde al la kaj'o. Rapid'iĝ'u! Ŝi cert'e vol'as aŭskult'i la muzik'o'n.
LYNGSTRAND
Jes, ni ĵus est'is ir'ont'a'j, sinjor'o doktor'o.
WANGEL
Ni ali'a'j ebl'e sekv'os post'e. Post iom ni ven'os.
HILDE
(flustr'as al Lyngstrand) Ankaŭ tiu'j du ir'as du'op'e.
(Ŝi kaj Lyngstrand ir'as tra la ĝarden'o mal'dekstr'e'n. La korn'muzik'o aŭd'iĝ'as for'e ĉe la fjord'o dum tio kio sekv'as.)
ELLIDA
Jam ven'is! Li est'as ĉi tie! Jes, jes, — mi sent'as.
WANGEL
Prefer'e en'ir'u, Ellida. Las'u mi'n parol'i kun li sol'a.
ELLIDA
Ho, — ne ebl'as! Ne ebl'as, mi dir'as! (ek'kri'as) Ah, — ĉu vi vid'as li'n, Wangel!
(La fremd'ul'o ven'as de mal'dekstr'e kaj halt'as sur la voj'et'o ekster la bar'il'o.)
La Fremd'ul'o
(salut'as) Bon'a'n vesper'o'n. Jen mi de'nov'e est'as, Ellida.
ELLIDA
Jes, jes, jes, — la hor'o ven'is.
La Fremd'ul'o
Vi est'as pret'a por for'vojaĝ'i, ĉu? Aŭ ĉu ne?
WANGEL
Vi ja mem vid'as, ke ŝi ne est'as.
La Fremd'ul'o
Mi ne demand'as pri vojaĝ'vest'o'j aŭ ali'a'j ti'aĵ'o'j. Eĉ ne plen'a'j valiz'o'j. Ĉio kio'n ŝi bezon'os por la vojaĝ'o, mi hav'as sur'ŝip'e. Ankaŭ por kabin'o mi zorg'is. (al Ellida) Mi do demand'as vi'n, ĉu vi est'as pret'a mi'n akompan'i, — en liber'ec'o mi'n akompan'i?
ELLIDA
(pet'ant'e) Ho, ne demand'u mi'n! Ne tent'u mi'n tiel!
(Ŝip'fajf'il'o aŭd'iĝ'as en la for'o.)
La Fremd'ul'o
Nun fajf'as la unu'a'n foj'o'n sur'ŝip'e. Vi nun dev'as dir'i jes aŭ ne.
ELLIDA
(tord'as la man'o'j'n) Decid'o! Decid'o por la tut'a viv'o! Neniam plu re'ŝanĝ'i!
La Fremd'ul'o
Neniam! Post du'on'a hor'o est'os tro mal'fru'e.
ELLIDA
(rigard'as li'n evit'em'e kaj esplor'e) Kial vi tiel ne'ced'ig'e tir'as mi'n al vi?
La Fremd'ul'o
Ĉu ne vi, kiel mi, sent'as ke ni du aparten'as unu al la ali'a?
ELLIDA
Pro tiu promes'o, ĉu?
La Fremd'ul'o
La promes'o neniu'n lig'as. Nek vir'o'n, nek vir'in'o'n. La kial'o ĉar mi tiel ne'ced'ig'e ten'as vi'n al mi, est'as ke mi neni'o'n ali'a'n pov'as.
ELLIDA
(mal'rapid'e kaj trem'e) Kial vi ne ven'is pli fru'e?
WANGEL
Ellida!
ELLIDA
(ek'kri'as) Ho, — tio kio tir'as kaj tent'as kaj log'as — en'e'n en la ne'kon'at'ec'o! La potenc'o de la tut'a mar'o koncentr'it'a en tio sol'a!
(La fremd'ul'o trans'grimp'as la barel'o'n.)
ELLIDA
(kaŝ'as si'n mal'antaŭ Wangel) Kio est'as? Kio'n vi vol'as?
La Fremd'ul'o
Mi vid'as — kaj mi aŭd'as, Ellida, — ke fin'e vi tamen mi'n elekt'as.
WANGEL
(paŝ'as kontraŭ li'n) Mi'a edz'in'o ne hav'as elekt'o'n. Mi rajt'as elekt'i por ŝi kaj hav'as ŝi'n en mi'a zorg'ad'o. Zorg'ad'o, jes! Se vi ne re'tir'os vi'n de ĉi tie, — el la land'o, — kaj neniam re'ven'os, — ĉu vi tiam sci'as al kio vi risk'ig'os vi'n?
ELLIDA
Ne, ne, Wangel! Ne tio'n!
La Fremd'ul'o
Kio'n vi vol'as far'i al mi?
WANGEL
Mi vol'as en'karcer'ig'i vi'n — kiel krim'ul'o'n! Tuj! Jam antaŭ ol vi sur'ŝip'iĝ'os! Ĉar mi sci'as pri la murd'o en Skjoldvik.
ELLIDA
Ho, Wangel, — kiel pov'as vi —!
La Fremd'ul'o
Al tio mi est'as pret'a. Kaj tial — (tir'as revolver'o'n el la brust'poŝ'o) — tial mi ankaŭ proviz'is mi'n per tiu ĉi.
ELLIDA
(ĵet'as si'n antaŭ Wangel) Ne, ne, — ne mort'ig'u li'n! Prefer'e mi'n!
La Fremd'ul'o
Nek vi'n, nek li'n. Est'u trankvil'a. Tiu ĉi est'as por propr'a uz'o. Ĉar mi vol'as viv'i kaj mort'i kiel liber'a hom'o.
ELLIDA
(en kresk'ant'a ekscit'o) Wangel! Las'u mi'n dir'i al vi, — dir'i, kaj li aŭskult'u! Vi ja pov'as re'ten'i mi'n ĉi tie! Por tio vi hav'as potenc'o'n kaj rimed'o'j'n! Kaj vi ankaŭ far'os! Sed mi'a'n anim'o'n, — ĉiu'j'n mi'a'j'n pens'o'j'n, — mi'a'n log'ant'a'n sopir'o'n kaj mi'a'n avid'o'n, — tiu'j'n vi ne pov'as lig'i! Ili vol'as aspir'i kaj cel'i — el'e'n en la ne'kon'at'ec'o'n, — por kio mi est'as kre'it'a — kaj kiu'n vi ferm'is por mi!
WANGEL
(en silent'a dolor'o) Mi vid'as, Ellida! Paŝ'o'n post paŝ'o vi glit'as for de mi. La postul'o pri tio sen'fin'a kaj sen'lim'a — kaj pri la ne'ating'ebl'a, — ĝi fin'e pel'os vi'a'n anim'o'n tut'e en la nokt'a'n nigr'o'n.
ELLIDA
Ho jes, jes, — mi sent'as — kvazaŭ nigr'a'j sen'son'a'j flug'il'o'j super mi!
WANGEL
Al tio ĝi ne ven'u. Ne trov'iĝ'as ali'a sav'o por vi. Almenaŭ mi neniu'n ali'a'n vid'as. Tial — tial mi las'as — la negoc'o'n nun tuj re'far'iĝ'i. — Nun vi pov'as elekt'i vi'a'n voj'o'n — en plen'a — plen'a liber'ec'o.
ELLIDA
(moment'o'n fiks'rigard'as li'n kvazaŭ mut'a) Ĉu ver'o, — ver'o, — kio'n vi dir'as! Ĉu tiel vi pens'as — el vi'a plej intern'a kor'o!
WANGEL
Jes, — el mi'a plej intern'a, sufer'ant'a kor'o mi tio'n pens'as.
ELLIDA
Kaj ĉu vi pov'as? Ĉu vi pov'as permes'i ke tio okaz'u!
WANGEL
Jes, mi pov'as. Mi pov'as — ĉar mi am'as vi'n tiel ard'e.
ELLIDA
(mal'laŭt'e kaj trem'e) Tiel proksim'e — tiel intim'e — mi do lig'iĝ'is al vi!
WANGEL
Tio'n efik'is la jar'o'j kaj ni'a kun'a viv'o.
ELLIDA
(kun'frap'as la man'o'j'n) Kaj mi, — kiu tio'n ne percept'is!
WANGEL
Vi'a'j pens'o'j sekv'is ali'a'j'n voj'o'j'n. Sed nun do, — nun vi est'as komplet'e liber'ig'it'a de mi kaj de la mi'a. Kaj de la mi'a'j. Nun vi'a ĝust'a viv'o pov'as — re'met'iĝ'i sur — sur si'a'n ĝust'a'n spur'o'n. Ĉar nun vi pov'as liber'e elekt'i. Kaj sub propr'a respond'ec'o, Ellida.
ELLIDA
(kapt'as si'a'n kap'o'n per la man'o'j kaj rigard'as antaŭ'e'n al Wangel) Liber'e kaj — sub respond'ec'o! Ankaŭ sub respond'ec'o? — Est'as trans'form'o en tio ĉi!
(La ŝip'fajf'il'o de'nov'e aŭd'iĝ'as.)
La Fremd'ul'o
Ĉu vi aŭd'as, Ellida! Nun fajf'as la last'a'n foj'o'n. Ven'u do!
ELLIDA
(turn'as si'n al li, rigard'as li'n fiks'e kaj dir'as per fort'a voĉ'o:) Neniam mi sekv'os vi'n post tio ĉi!
La Fremd'ul'o
Vi ne sekv'os!
ELLIDA
(kroĉ'as si'n al Wangel) Ho, — neniam mi for'las'os vi'n post tio ĉi!
WANGEL
Ellida, — Ellida!
La Fremd'ul'o
Do fin'it'e?
ELLIDA
Jes! Fin'it'e por ĉiam!
La Fremd'ul'o
Mi klar'e vid'as. Est'as io, kio est'as pli fort'a ol mi'a vol'o.
ELLIDA
Vi'a vol'o neni'o'n plu potenc'as super mi. Por mi vi est'as mort'a vir'o, — kiu re'ven'is el la mar'o. Kaj tie'n re'ir'os. Sed mi ne plu tim'as vi'n. Kaj vi mi'n ne plu log'as.
La Fremd'ul'o
Adiaŭ, sinjor'in'o. (Li sving'as si'n trans la bar'il'o'n.) De nun vi ne est'as pli ol — tra'pas'int'a ŝip'pere'o en mi'a viv'o.
(Li el'ir'as mal'dekstr'e'n.)
WANGEL
(rigard'as ŝi'n dum moment'o) Ellida, — vi'a anim'o est'as kiel la mar'o. Ĝi hav'as kaj flus'o'n kaj mal'flus'o'n. Kio kaŭz'is la trans'form'o'n?
ELLIDA
Ho, ĉu vi ne kompren'as, ke la trans'form'o ven'is, — ke la trans'form'o dev'is ven'i — kiam mi pov'is elekt'i en liber'ec'o.
WANGEL
Kaj la ne'kon'at'ec'o, — ĝi ne log'as vi'n pli?
ELLIDA
Nek log'as, nek tim'ig'as. Mi pov'is rigard'i en ĝi'n, — ir'i en ĝi'n, — se mi mem est'us vol'int'a. Nun mi pov'is elekt'i. Tial mi ankaŭ pov'is rezign'i.
WANGEL
Mi komenc'as kompren'i vi'n — iom post iom. Vi pens'as kaj percept'as en bild'o'j — kaj en vid'ebl'a'j aper'aĵ'o'j. Vi'a sopir'o kaj aspir'o al la mar'o, la log'o al li, — al tiu fremd'a vir'o, — est'is esprim'o de vek'iĝ'ant'a kaj kresk'ant'a postul'o pri liber'ec'o en vi. Neni'o ali'a.
ELLIDA
Ho, mi ne sci'as, kio'n dir'i al tio. Sed vi est'is bon'a kurac'ist'o por mi. Vi trov'is, — kaj vi kuraĝ'is uz'i la ĝust'a'n rimed'o'n — la sol'a'n, kiu pov'is help'i mi'n.
WANGEL
Jes, — en la ekstrem'a pen'o kaj danĝer'o ni kurac'ist'o'j kuraĝ'as mult'e. — Sed nun vi do re'ven'os al mi, Ellida?
ELLIDA
Jes, kar'a, fidel'a Wangel, — nun mi re'ven'os al vi. Nun mi pov'as. Ĉar nun mi ven'os al vi en liber'ec'o, — liber'vol'e, kaj sub respond'ec'o.
WANGEL
(rigard'as ŝi'n kor'e) Ellida! Ellida! Ho, imag'u, ke nun ni du pov'os viv'i tut'e unu por la ali'a —
ELLIDA
— kaj kun kun'a'j memor'o'j. Vi'a'j — kiel ankaŭ mi'a'j.
WANGEL
Jes, ĉu ne, vi kar'a!
ELLIDA
— kaj por ni'a'j du infan'o'j, Wangel!
WANGEL
Ni'a'j vi nom'as ili'n!
ELLIDA
Tiu'j, kiu'j'n mi ne posed'as, sed kiu'j'n mi sci'os gajn'i.
WANGEL
Ni'a'j —! (kis'as ĝoj'e kaj rapid'e ŝi'a'j'n man'o'j'n) Ho, — sen'fin'a'n dank'o'n pro tiu vort'o!
(Hilde, Ballested, Lyngstrand, Arnholm kaj Bolette ven'as de mal'dekstr'e en la ĝarden'o'n.)
(Sam'temp'e mult'a'j el la jun'ul'o'j de la urb'o kaj somer'gast'o'j ekster'e sur la voj'et'o.)
HILDE
(du'on'laŭt'e al Lyngstrand) Jen vid'u — kiel nov'ge'fianĉ'iĝ'int'e ŝi kaj patr'o aspekt'as!
BALLESTED
(kiu aŭd'is ŝi'a'n el'dir'o'n) Est'as somer'a temp'o, fraŭl'in'et'o.
ARNHOLM
(rigard'as al Wangel kaj Ellida) Nun la angl'o for'vojaĝ'as.
BOLETTE
(ir'as al la bar'il'o) De ĉi tie oni pov'as plej bon'e vid'i ĝi'n.
LYNGSTRAND
La last'a vojaĝ'o ĉi-jar'e.
BALLESTED
Baldaŭ ĉiu'j mar'kol'o'j est'os ferm'it'a'j, kiel dir'as la poet'o. Est'as mal'ĝoj'ig'e, sinjor'in'o Wangel! Kaj nun ni ja ankaŭ perd'os vi'n por iom'a temp'o. Morgaŭ vi ja trans'loĝ'iĝ'os al Skjoldvik, mi aŭd'as.
WANGEL
Ne, — ne okaz'os. Ĉar ĉi-nokt'e ni du re'decid'is.
ARNHOLM
(rigard'as ili'n altern'e) Ah, — ver'e!
BOLETTE
(ven'as antaŭ'e'n) Patr'o, — ĉu est'as ver'o!
HILDE
(proksim'iĝ'as al Ellida) Ĉu vi tamen rest'os ĉe ni!
ELLIDA
Jes, kar'a Hilde, — se vi vol'as hav'i mi'n.
HILDE
(lukt'ant'e inter plor'o kaj ĝoj'o) Ho! — imag'u — ĉu mi vol'as —!
ARNHOLM
(al Ellida) Sed tio ĉi est'as ja ver'a surpriz'o —!
ELLIDA
(rid'et'as serioz'e) Nu, jen vid'u, sinjor'o Arnholm —. Ĉu vi memor'as, — ni parol'is pri tio hieraŭ? Kiam oni far'iĝ'is sur'ter'a est'aĵ'o, — oni ne facil'e trov'os la voj'o'n re'e'n — al la mar'o. Kaj ankaŭ ne al la mar'a viv'o.
BALLESTED
Sed est'as ja ĝust'e kiel pri mi'a mar'a vir'in'o!
ELLIDA
Proksim'um'e, jes.
BALLESTED
Nur kun tiu diferenc'o ke la mar'vir'in'o — ŝi mort'os. La hom'o'j, kontraŭ'e, — ili pov'as si'n aklam-aklimatiz'i. Jes, jes, — mi cert'ig'as al vi, sinjor'in'o Wangel, — ili pov'as si'n a-kli-matizi!
ELLIDA
Jes, en liber'ec'o ili pov'as, sinjor'o Ballested.
WANGEL
Kaj sub respond'ec'o, kar'a Ellida.
ELLIDA
(rapid'e, etend'as al li la man'o'n) Ĝust'e tiel est'as.
(La grand'a vapor'ŝip'o glit'as sen'son'e el'e'n de la fjord'o. La muzik'o aŭd'iĝ'as pli proksim'e sur la ter'o.)
End of the Project Gutenberg EBook of La Sinjorino el la Maro, by Henrik Ibsen *** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA SINJORINO EL LA MARO *** ***** This file should be named 19182-h.htm or 19182-h.zip ***** This and all associated files of various formats will be found in: http://www.gutenberg.org/1/9/1/8/19182/ Produced by William Walter Patterson and Andrew Sly Updated editions will replace the previous one--the old editions will be renamed. Creating the works from public domain print editions means that no one owns a United States copyright in these works, so the Foundation (and you!) can copy and distribute it in the United States without permission and without paying copyright royalties. Special rules, set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you do not charge anything for copies of this eBook, complying with the rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as creation of derivative works, reports, performances and research. They may be modified and printed and given away--you may do practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is subject to the trademark license, especially commercial redistribution. *** START: FULL LICENSE *** THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free distribution of electronic works, by using or distributing this work (or any other work associated in any way with the phrase "Project Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project Gutenberg-tm License (available with this file or online at http://gutenberg.org/license). Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm electronic works 1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to and accept all the terms of this license and intellectual property (trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession. If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. 1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be used on or associated in any way with an electronic work by people who agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works even without complying with the full terms of this agreement. See paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic works. See paragraph 1.E below. 1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation" or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the collection are in the public domain in the United States. If an individual work is in the public domain in the United States and you are located in the United States, we do not claim a right to prevent you from copying, distributing, performing, displaying or creating derivative works based on the work as long as all references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope that you will support the Project Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with the work. You can easily comply with the terms of this agreement by keeping this work in the same format with its attached full Project Gutenberg-tm License when you share it without charge with others. 1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in a constant state of change. If you are outside the United States, check the laws of your country in addition to the terms of this agreement before downloading, copying, displaying, performing, distributing or creating derivative works based on this work or any other Project Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning the copyright status of any work in any country outside the United States. 1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: 1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, copied or distributed: This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org 1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived from the public domain (does not contain a notice indicating that it is posted with permission of the copyright holder), the work can be copied and distributed to anyone in the United States without paying any fees or charges. If you are redistributing or providing access to a work with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9. 1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted with the permission of the copyright holder, your use and distribution must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the permission of the copyright holder found at the beginning of this work. 1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm License terms from this work, or any files containing a part of this work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. 1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this electronic work, or any part of this electronic work, without prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with active links or immediate access to the full terms of the Project Gutenberg-tm License. 1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any word processing or hypertext form. However, if you provide access to or distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than "Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org), you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm License as specified in paragraph 1.E.1. 1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. 1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided that - You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method you already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he has agreed to donate royalties under this paragraph to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid within 60 days following each date on which you prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax returns. Royalty payments should be clearly marked as such and sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in Section 4, "Information about donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation." - You provide a full refund of any money paid by a user who notifies you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm License. You must require such a user to return or destroy all copies of the works possessed in a physical medium and discontinue all use of and all access to other copies of Project Gutenberg-tm works. - You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the electronic work is discovered and reported to you within 90 days of receipt of the work. - You comply with all other terms of this agreement for free distribution of Project Gutenberg-tm works. 1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm electronic work or group of works on different terms than are set forth in this agreement, you must obtain permission in writing from both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the Foundation as set forth in Section 3 below. 1.F. 1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread public domain works in creating the Project Gutenberg-tm collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic works, and the medium on which they may be stored, may contain "Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by your equipment. 1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all liability to you for damages, costs and expenses, including legal fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE. 1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a written explanation to the person you received the work from. If you received the work on a physical medium, you must return the medium with your written explanation. The person or entity that provided you with the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a refund. If you received the work electronically, the person or entity providing it to you may choose to give you a second opportunity to receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy is also defective, you may demand a refund in writing without further opportunities to fix the problem. 1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. 1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages. If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any provision of this agreement shall not void the remaining provisions. 1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance with this agreement, and any volunteers associated with the production, promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works, harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees, that arise directly or indirectly from any of the following which you do or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause. Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of electronic works in formats readable by the widest variety of computers including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from people in all walks of life. Volunteers and financial support to provide volunteers with the assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will remain freely available for generations to come. In 2001, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations. To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 and the Foundation web page at http://www.pglaf.org. Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit 501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by U.S. federal laws and your state's laws. The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S. Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered throughout numerous locations. Its business office is located at 809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact information can be found at the Foundation's web site and official page at http://pglaf.org For additional contact information: Dr. Gregory B. Newby Chief Executive and Director gbnewby@pglaf.org Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide spread public support and donations to carry out its mission of increasing the number of public domain and licensed works that can be freely distributed in machine readable form accessible by the widest array of equipment including outdated equipment. Many small donations ($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt status with the IRS. The Foundation is committed to complying with the laws regulating charities and charitable donations in all 50 states of the United States. Compliance requirements are not uniform and it takes a considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up with these requirements. We do not solicit donations in locations where we have not received written confirmation of compliance. To SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any particular state visit http://pglaf.org While we cannot and do not solicit contributions from states where we have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition against accepting unsolicited donations from donors in such states who approach us with offers to donate. International donations are gratefully accepted, but we cannot make any statements concerning tax treatment of donations received from outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation methods and addresses. Donations are accepted in a number of other ways including checks, online payments and credit card donations. To donate, please visit: http://pglaf.org/donate Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic works. Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm concept of a library of electronic works that could be freely shared with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support. Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily keep eBooks in compliance with any particular paper edition. Most people start at our Web site which has the main PG search facility: http://www.gutenberg.org This Web site includes information about Project Gutenberg-tm, including how to make donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.